กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการแม่ลูกฟันดี ปี 2568 จังหวัดตรัง" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลทับเที่ยง อำเภอเมืองตรัง จังหวัดตรัง

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล เทศบาลนครตรัง ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการแม่ลูกฟันดี ปี 2568

บทคัดย่อ

โครงการ " โครงการแม่ลูกฟันดี ปี 2568 " ดำเนินการในพื้นที่ ตำบลทับเที่ยง อำเภอเมืองตรัง จังหวัดตรัง รหัสโครงการ 2568-L6896-01-07 ระยะเวลาการดำเนินงาน 1 ธันวาคม 2567 - 30 กันยายน 2568 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 32,640.00 บาท จาก กองทุนสุขภาพตำบล เทศบาลนครตรัง เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

การมีสุขภาพช่องปากที่ดีเป็นส่วนหนึ่งในการมีคุณภาพชีวิตที่ดีการเตรียมความพร้อมตั้งแต่ปฐมวัยเป็นรากฐานสำคัญให้ทุกช่วงวัยมีสุขภาพช่องปากที่ดี ซึ่งมารดาและผู้เลี้ยงดูเป็นบุคคลสำคัญที่จะส่งเสริมและป้องกันให้ เด็กมีพฤติกรรมที่เอื้อต่อการมีสุขภาพและสุขภาพช่องปากที่ดี ดังนั้น เราจึงจำเป็นต้องดูแลสุขภาพช่องปากของเด็กให้สมบูรณ์ ซึ่งในปัจจุบันแนวคิดการดูแลช่องปาก มิใช่การกำจัดโรคอย่างเดียวเท่านั้น แต่จะต้องดูแลสุขภาพช่องปากให้ดีตั้งแต่แรกเริ่มและคงสภาพที่ดีไว้ นั่นคือ ให้ความสำคัญในการส่งเสริมสุขภาพและ  การป้องกันโรค ซึ่งดีกว่าการรักษาเพราะกระทำในสภาพปกติไม่ก่อให้เกิดความเจ็บปวด ไม่ต้องทนทุกข์ทรมาน  ในการปวดฟัน ไม่ต้องยุ่งยาก ไม่เสียเวลาในการรักษา ไม่ต้องเสียเงินค่ารักษาและที่สำคัญคือไม่ต้องสูญเสียฟัน จากข้อมูลทางระบาดวิทยาของประเทศไทยพบว่าช่วงอายุ ๐ – ๓ ปี เป็นช่วงที่อัตราการเกิดฟันผุในฟันน้ำนมของเด็กเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว และเป็นช่วงวัยสำคัญที่สุดในการป้องกันฟันผุ เพราะวัยนี้ถ้าช่องปากไม่สะอาดจะเอื้อต่อการเกิดคราบจุลินทรีย์ ทำให้เกิดฟันผุอย่างรวดเร็วส่งผลให้เด็กมีฟันผุทั้งปาก หากมีช่องปากที่สะอาด มีแนวโน้มว่าเด็กจะฟันผุน้อยหรือปราศจากฟันผุ จากการสำรวจสุขภาพช่องปากของจังหวัดตรัง ในปี 2567 พบว่า    เด็กอายุ 18 เดือน ที่ปราศจากฟันผุ (caries free) คิดเป็นร้อยละ 95.6 และผลสำรวจสุขภาพช่องปาก    ในเขตเทศบาลนครตรัง (พื้นที่รับผิดชอบศูนย์บริการสาธารณสุข 1,2 และ3) เด็กอายุ 18 เดือน ปราศจากฟันผุ ร้อยละ 91.67 (ข้อมูล ณ วันที่ 27 สิงหาคม 2567) จะเห็นได้ว่า เด็กอายุ 18 เดือนในเขตเทศบาลนครตรัง มีปัญหาการเกิดโรคฟันน้ำนมผุในระยะเริ่มแรกมีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้น สาเหตุหลักของฟันผุในเด็กเล็กมาจากพฤติกรรมการเลี้ยงดูที่ไม่เหมาะสม เช่น การดูดนมขวดคาปาก การปล่อยให้เด็กหลับคาขวดนมเป็นประจำ  การไม่ดูดน้ำตามหลังดูดนม การทำความสะอาดช่องปากไม่สม่ำเสมอ หรือไม่ได้เช็ดช่องปากเลย ซึ่งเกิดจากผู้ปกครองละเลยเรื่องการดูแลสุขภาพช่องปาก ดังนั้นการป้องกันฟันผุของเด็กต้องดำเนินการในช่วงเด็กอายุ  0-2 ปี เพื่อลดปัญหาการเกิดโรคในช่องปากของเด็กเล็กตั้งแต่เนิ่น ๆ จึงควรมีการส่งเสริมสุขภาพช่องปาก  แก่มารดาหลังคลอด ผู้ปกครองหรือผู้ดูแลเด็ก เพื่อมุ่งเน้นที่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมอนามัย โดยเฉพาะพฤติกรรมการทำความสะอาดช่องปากอย่างต่อเนื่อง และพฤติกรรมการบริโภคแก่เด็กเพื่อช่วยกันเสริมสร้างสุขภาพช่องปากที่ดีให้กับเด็กต่อไป อีกทั้งเป็นการป้องกันการเกิดโรคในช่องปากแก่มารดาหลังคลอดเนื่องจาก โรคฟันผุส่งผลกระทบต่อต่อสุขภาพร่างกายและสุขภาพช่องปากในอนาคตได้     ตามพระราชบัญญัติกําหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. ๒๕๔๒ มาตรา ๑๖ ให้เทศบาลเมืองพัทยาและองคการบริหารสวนตําบล มีอํานาจและหนาที่ในการจัดระบบการบริการสาธารณะเพื่อประโยชนของประชาชนในทองถิ่นของตนเอง (19)“การสาธารณสุขการอนามัยครอบครัวและการรักษาพยาบาล” และตามพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ.๒496 มาตรา 56 ภายใต้บังคับแห่งกฎหมายเทศบาลนคร มีหน้าที่ต้องทำในเขตเทศบาลดังนี้ ข้อ.3“กิจการอย่างอื่นซึ่งจำเป็นเพื่อการสาธารณสุข”และมาตรา 50(7) “ส่งเสริมการพัฒนาสตรี เด็กเยาวชน ผู้สูงอายุ และผู้พิการ” ดังนั้น งานบริการการแพทย์ ได้เล็งเห็นความสำคัญของปัญหาทางทันตสุขภาพ จึงจัดทำโครงการแม่ลูกฟันดี ปี 2568 ขึ้น เพื่อเป็นช่องทางหนึ่งที่สำคัญในการส่งเสริมป้องกันโรคในช่องปากแก่มารดาหลังคลอดและทารก อีกทั้งยังเป็นโอกาส  ที่สามารถเข้าถึงผู้รับบริการโดยตรงซึ่งจะผลให้แม่และลูกมีสุขภาพช่องปากที่ดีต่อไป

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. เพื่อให้มารดาหลังคลอดที่พบได้รับความรู้ ในการดูแลสุขภาพช่องปากของตนเองและทารก
2. เพื่อให้มารดาหลังคลอดที่พบทุกรายได้รับการสาธิตและฝึกปฏิบัติ ทักษะการทำความสะอาดช่องปาก ของตนเองและทารกได้ถูกต้อง
3. มารดาหลังคลอดที่ได้รับการเยี่ยมบ้านมีความพึงพอใจกับโครงการแม่ลูกฟันดี

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. กิจกรรมเยี่ยมมารดาและทารกหลังคลอด
2. กิจกรรมเยี่ยมมารดาและทารกหลังคลอด

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1. มารดาหลังคลอดมีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพช่องปากของตนเองและของทารกหลังคลอด
   
2. มารดาหลังคลอดที่ได้รับฝึกทักษะการแปรงฟัน แบบ 2-2-2 สามารถแปรงฟันตนเองได้สะอาดและถูกวิธี
   
3. มารดาหลังคลอดที่พบทุกรายได้รับการสาธิต ฝึกปฏิบัติ ทักษะการทำความสะอาดช่องปากของทารกสามารถนำไปใช้ในการดูแลสุขภาพของทารกได้อย่างถูกต้อง
   
4. มารดาหลังคลอดสามารถนำความรู้ ความเข้าใจและทักษะในการดูแลสุขภาพช่องปากไปใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น