กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

สถานการณ์ปัญหาภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก เป็นปัญหาสาธารณสุขไทยที่สำคัญ จากการสำรวจภาวะโภชนาการเด็กไทย อายุ 6 เดือน-12 ปี ระหว่าง 1 ตุลาคม-30 กันยายน 2566 พบภาวะเด็กปฐมวัยมีภาวะโลหิตจางสูง ร้อยละ 36.8 โดยเด็กในเขตชนบทมีปัญหามากกว่าเด็กในเมืองถึงสองเท่า ในเขตชนบท ร้อยละ 41.7 และเขตเมือง ร้อยละ 26.0 และจากรายงานสำรวจสุขภาพประชาชนไทย โดยการตรวจร่างกาย พบความชุกโลหิตจางในกลุ่มหญิงวัยเจริญพันธุ์ อายุ 15-44 ปี ร้อยละ 24.8 ส่วนแนวโน้มความชุกโลหิตจางในกลุ่มหญิงตั้งครรภ์ ลดลงเรื่อย ๆ ร้อยละ 15.6 (เป้าหมายไม่เกินร้อยละ 14) ถึงแม้ในภาพรวมจะมีแนวโน้มที่ลดลง แต่ในหลายพื้นที่ยังไม่สามารถแก้ปัญหาได้ดีเท่าที่ควร จึงยังคงติดตามเฝ้าระวังสถานการณ์อยู่อย่างต่อเนื่อง ปัญหาภาวะโลหิตจางในเด็กมีสาเหตุหลักมาจาก 1) การรับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กไม่พียงพอในขณะที่ร่างกายเด็กกำลังเจริญเติบโตจึงต้องการธาตุเหล็กมากขึ้นและ 2) สาเหตุจากการเสียเลือด อาจเกิดเฉียบพลัน เช่น เลือดออกจากแผลอุบัติเหตุต่างๆ หรือจากเลือดออกเรื้อรัง เช่น พยาธิปากขอ มีแผลในกระเพาะอาหาร และการเสียเลือดจากประจำเดือนในเด็กหญิงวัยเจริญพันธุ์ เป็นต้น ทั้งนี้ การขาด/พร่องธาตุเหล็กเป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุดที่ก่อให้เกิดโลหิตจางในเด็ก และเป็นภาวะที่พบบ่อยที่สุดของภาวะขาดสารอาหาร ธาตุเหล็กเป็นส่วนประกอบสำคัญของฮีโมโกลบินในเม็ดเลือดแดง และมีส่วนสำคัญในการป้องกันเชื้อโรคดังนั้นการขาดธาตุเหล็กจึงส่งผลเสียต่อการทำงานด้านกายภาพ การสร้างภูมิคุ้มกันป้องกันการเจ็บป่วย และพัฒนาการของสมองของเด็กวัยเรียน โดยเฉพาะเด็กเล็กอายุต่ำกว่า 2 ปีอีกทั้งส่งผลให้สูญเสียความสามารถในการเรียนรู้ตามศักยภาพอย่างถาวร ลดประสิทธิภาพในการเรียนของเด็กวัยเรียน และอาจมีความรุนแรงจนทำให้เสียชีวิตได้ กระทรวงสาธารณสุข โดยกรมอนามัยได้แนะนำให้จ่ายยาน้ำเสริมธาตุเหล็กแก่เด็กอายุ 6 เดือน-5 ปี และยาเม็ดเสริมธาตุเหล็กแก่เด็กวัยเรียน อายุ 6-12 ปี และหญิงวัยเจริญพันธุ์ นอกจากนั้นยังแนะนำให้ตรวจคัดกรองภาวะโลหิตจาง เมื่อเด็กอายุ 6-12 เดือน, เด็กวัยเรียน 6-12 ปี หญิงวัยเจริญพันธุ์และหญิงตั้งครรภ์
        ในการนี้ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านหนองคล้า ร่วมกับกองทุนหลักประกันสุขภาพตำบลเขาวิเศษ จึงได้จัดทำโครงการเฝ้าระวังป้องกันภาวะโลหิตจาง ในเด็กอายุ 6-12 เดือน, เด็กวัยเรียน 6-12 ปี, หญิงวัยเจริญพันธุ์และหญิงตั้งครรภ์ ปีงบประมาณ 2568 เพื่อช่วยกระตุ้นการเข้าถึงบริการป้องกันโลหิตจางของเด็กปฐมวัยและเด็กโตให้ครอบคลุมและมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น