กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการดูแลสุขภาพโรคข้อเข่าเสื่อมด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย ปีงบประมาณ 2568 จังหวัดนราธิวาส" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลตันหยงลิมอ อำเภอระแงะ จังหวัดนราธิวาส

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล อบต.ตันหยงลิมอ ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการดูแลสุขภาพโรคข้อเข่าเสื่อมด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย ปีงบประมาณ 2568

บทคัดย่อ

โครงการ " โครงการดูแลสุขภาพโรคข้อเข่าเสื่อมด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย ปีงบประมาณ 2568 " ดำเนินการในพื้นที่ ตำบลตันหยงลิมอ อำเภอระแงะ จังหวัดนราธิวาส รหัสโครงการ 68 - L8426 - 1 - 09 ระยะเวลาการดำเนินงาน 1 มกราคม 2568 - 30 สิงหาคม 2568 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 23,950.00 บาท จาก กองทุนสุขภาพตำบล อบต.ตันหยงลิมอ เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

หลักการและเหตุผล (ระบุที่มาของการทำโครงการ)     ข้อเข่าเสื่อมหรือโรคข้อเข่าเสื่อมเป็นภาวะที่ข้อเข่าผ่านการใช้งานมาเป็นเวลานานเกิดการเสื่อมของกระดูกอ่อนบริเวณผิวข้อ ทำให้การงอกของกระดูกเวลาเดินจะเจ็บข้อ มีการผิดรูปของข้อเข่า โรคข้อเข่าเสื่อมมักพบในผู้สูงอายุ ทำให้เกิดความทรมาน เจ็บป่วย ซึ่งปัจจุบันโรคดังกล่าวสามารถพบได้ในทุกเพศ ทุกวัย ทำให้คุณภาพการใช้ชีวิตลดลง และทำให้โรคอื่น ๆ กำเริบ เช่น โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง เนื่องจากออกกำลังไม่ได้ ทำให้เกิดอาการปวดเข่า บวม เข่าฝืดยึด มีเสียงดังในเข่า ไม่สามารถประกอบกิจวัตรประจำวันได้ดังปกติ ซึ่งมีความรุนแรงมากน้อยต่างกันไป สาเหตุมีได้หลายประการ เช่น ผลสะสมจากความเสื่อมและการใช้ข้อเข่าที่ไม่ถูกต้องตั้งแต่วัยหนุ่มสาว การที่มีน้ำหนักตัวมาก ๆ ทำให้เข่าต้องรับน้ำหนัก ที่เพิ่มขึ้นหลายเท่าตัว        ในทุกขณะที่ก้าวเดิน หรือเคยได้รับอุบัติเหตุบริเวณข้อเข่ามาก่อน บางรายเคยมีการอักเสบติดเชื้อ หรือเป็นโรคไขข้อบางชนิด เช่น โรครูมาตอยด์ เป็นต้น จากสถานการณ์พบว่า โรคข้อเข่าเสื่อมเป็นโรคหนึ่งในสิบโรคที่เป็นสาเหตุสำคัญ ทำให้ผู้ป่วยต้องมีชีวิตอยู่อย่างไร้สมรรถภาพในการประกอบอาชีพหรือการใช้ชีวิตประจำวัน เนื่องจากมีพยาธิสภาพที่กระดูกอ่อนผิวข้อ อันก่อให้มีอาการปวดจากผิวข้อชำรุดและการอักเสบ หากเป็นต่อเนื่องทำให้เกิดโรคข้อเสื่อมรุนแรง ช่องว่างผิวข้อหายไป และกระดูกอ่อนผิวข้อชำรุดไปหมด หรือกระดูกปลายข้อทรุดตัว ทำให้เข่าโก่งมากขึ้นได้ ในปัจจุบันพบว่ามีการใช้ยาในการรักษาภาวะข้อเสื่อมนี้เป็นจำนวนมากรองจากยาปฏิชีวนะ โดยเฉพาะยาแก้อักเสบ ซึ่งเป็นการรักษาอาการปวดที่ปลายเหตุเสียมากกว่าและมักจะต้องสูญเสียค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลที่คอนข้างสูง ซึ่งส่วนใหญ่จะพบได้ตั้งแต่อายุ 30 ปี ขึ้นไป ส่วนใหญ่เป็นกลุ่มที่มีอาชีพเป็นเกตรกร ต้องใช้แรงงานหนักในการประกอบอาชีพ ร้อยละ 50 ของประชากรในพื้นที่ ตำบลตันหยงลิมอ จึงมีปัญหาปวดเข่าและปวดเมื่อยตามร่างกายเป็นประจำทำให้บางรายต้องกลายเป็นผู้พิการเนื่องจากไม่ได้รับการรักษาและดูแลตัวเองอย่างถูกวิธี ดังนั้นเพื่อให้ประชนชนในพื้นที่มีความรู้ความเข้าใจ เกี่ยวกับโรคข้อเข่าเสื่อมและภาวะแทรกซ้อน รวมถึงการดูแลตนเองให้ห่างไกลจากโรค    ข้อเข่าเสื่อมจึงจัดทำโครงการผู้สูงอายุห่างไกลข้อเข่าเสื่อมประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2560 ขึ้น ดังนั้นเพื่อให้ประชนในพื้นที่มีความรู้ความเข้าใจ เกี่ยวกับโรคข้อเข่าเสื่อมและภาวะแทรกซ้อนรวมถึงการดูแลตนเองให้ห่างไกลจากโรคข้อเข่าเสื่อมโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล บ้านตอหลัง จึงได้จัดทำโครงการ “โครงการดูแลสุขภาพโรคข้อเข่าเสื่อมด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย ปีงบประมาณ 2568” ขึ้นเพื่อให้ประชาชนในพื้นที่จำนวน 120 คน มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับสาเหตุ อาการ การดูแลตนเอง รวมถึงท่าบริหารต่างๆ การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่เสี่ยงต่อ การเกิดโรคข้อเข่าเสื่อม และการปฏิบัติตัวที่เหมาะสมเพื่อป้องกัน    การเกิดโรคข้อเข่าเสื่อม รวมถึงให้ประชาชนมีความรู้เกี่ยวการทำยาพอกเข่าด้วยสมุนไพรและวิธีการใช้ ซึ่งการพอกเข่าด้วยสมุนไพรเป็นการนำสมุนไพรที่มีสรรพคุณเพิ่มการไหลเวียนเลือด ลดอาการเกร็งของกล้ามเนื้อ ลดอาการบวม มาพอกบริเวณเข่า ซึ่งเมื่อทำควบคู่กับการบริหารข้อเข่า การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม รวมถึงการปฏิบัติตัวที่เหมาะสมก็จะสามารถชะลอความเสื่อมของข้อเข่าและป้องกันการเกิดโรคข้อเข่าเสื่อม ได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยจะดำเนินโครงการนี้ขึ้นที่ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านตอหลัง

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. เพื่อให้ประชาชนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับสาเหตุ อาการ การดูแลตนเอง รวมถึงท่าบริหารต่างๆเพื่อป้องกันการเกิดโรคข้อเข่าเสื่อม
2. เพื่อให้ประชาชนมีความรู้เกี่ยวกับพฤติกรรมเสี่ยงที่ก่อให้เกิดโรคข้อเข่าเสื่อม รวมถึงการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและการปฏิบัติตัวที่เหมาะสม เพื่อป้องกันโรคข้อเข่าเสื่อม
3. เพื่อให้ประชาชนมีความรู้เกี่ยวกับการทำยาพอกเข่าด้วยสมุนไพรรวมถึงวิธีการใช้ยาพอกเข่า

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. สาธิตและให้ความรู้เกี่ยวกับการทำยาพอกเข่าด้วยสมุนไพร รวมถึงวิธีการใช้ยาพอกเข่า
2. กิจกรรมสาธิตและให้ความรู้เกี่ยวกับการทำยาพอกเข่าด้วยสมุนไพร รวมถึงวิธีการใช้ยาพอกเข่า

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1. ประชาชนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับสาเหตุ อาการ การดูแลตนเอง รวมถึงทำท่าบริหารต่างๆ เพื่อป้องกันการเกิดโรคข้อเข่าเสื่อมได้
2. ประชาชนสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคข้อเข่าเสื่อม และปฏิบัติตัวได้อย่างเหมาะสมเพื่อป้องกันการเกิดโรคข้อเข่าเสื่อม
3. ประชาชนสามารถนำสมุนไพรทีมีในท้องถิ่นมาทำเป็นยาพอกเข่าและสามารถพอกเข่าด้วยตนเองได้

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น