กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

มะเร็งปากมดลูกเป็นมะเร็งที่พบเป็นอันดับ 2 ของมะเร็งในสตรีทั่วโลก รองลงมาจากมะเร็งเต้านม สำหรับในประเทศไทยมะเร็งปากมดลูก เป็นมะเร็งที่พบมากที่สุดในมะเร็งของสตรีไทย สาเหตุของมะเร็งปากมดลูกที่แท้จริงไม่ทราบแน่นอน แต่สาเหตุสำคัญเท่าที่วิทยาการทางการแพทย์ตรวจพบได้ในปัจจุบัน คือ การติดเชื้อ human papilloma virus หรือ HPV บริเวณปากมดลูก เป็นสาเหตุจำเพาะของมะเร็งปากมดลูก ปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ เป็นเพียงปัจจัยส่งเสริมทำให้ปากมดลูกมีโอกาสติดเชื้อ HPV ได้มากขึ้นหรือง่ายขึ้น เช่นการมีคู่นอนหลายคน การมีเพศสัมพันธ์เมื่ออายุน้อย หรือการตั้งครรภ์เมื่ออายุน้อย มะเร็งปากมดลูกเป็นมะเร็งที่พบมากที่สุดเป็นอันดับ 1 ในผู้หญิงไทย และจะมีอัตราการเสียชีวิต เกินครึ่งหนึ่งเลยทีเดียว และเป็นต้นเหตุทำให้ผู้หญิงทั่วโลกเสียชีวิตมากกว่าปีละ 270,000 คน หรือเฉลี่ยวันละ 650 คน โดยมีสถิติของผู้เสียชีวิตเฉลี่ยสูงถึง 7 คนต่อวัน จากสถิติในปี 2550 พบผู้ป่วยใหม่ ประมาณ 7,000 ราย มีผู้เสียชีวิต ประมาณ 3,500 ราย หรือ 9 รายต่อวัน แต่โรคมะเร็งปากมดลูกสามารถรักษาให้หาย และมีความเป็นไปได้ในการที่จะกำจัดให้หมดไปจากประเทศไทย หากตรวจพบตั้งแต่อยู่ในระยะเริ่มแรก หรือระยะก่อนเป็นมะเร็ง ปัญหาสำคัญคือ คนไทยร้อยละ 50 มักไปพบแพทย์ขณะที่โรคลุกลามแล้ว ซึ่งยากต่อการรักษาให้หาย ผู้ป่วยมักเสียชีวิต รวมทั้งเสียค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลจำนวนมาก ดังนั้น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านทำนบ จึงเห็นความสำคัญของการป้องกันการเกิดมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านม โดยการตรวจคัดกรองค้นหามะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านมในสตรีเป้าหมายกลุ่มอายุ 30-70 ปี จากข้อมูลการคัดกรองมะเร็งในพื้นที่อำเภอบันนังสตา โดยเฉพาะการคัดกรองโรคมะเร็งปากมดลูก พบว่า ผลการดำเนินงานในปีงบประมาณ 2565-2567 ผลงานร้อยละ 13.86, 6.31, 20.00 ซึ่งผลงานไม่เป็นไปตามที่กระทรวงสาธารณสุขกำหนดเป้าหมายร้อยละ 25 เนื่องจากสตรีกลุ่มเป้าหมายขาดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคมะเร็งปากมดลูกและโรคมะเร็งเต้านม และด้วยบริบทพื้นที่ของอำเภอบันนังสตานั้น สตรีมุสลิมค่อนข้างให้ความสำคัญกับการเปิดเผยร่างกาย
      จากการดำเนินงานตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลทำนบ ปี 2563-2567 พบว่าได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก คิดเป็นร้อยละ 15.82 ยังต่ำกว่าเกณฑ์ที่กระทรวงสาธารณสุขกำหนดเป้าหมายร้อยละ 25 การตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านม จำนวน 1,300 ราย พบผู้ป่วย 1 ราย มีอาการผิดปกติ และได้รับส่งต่อตรวจซ้ำที่โรงพยาบาลบันนังสตา โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านทำนบ เห็นความสำคัญในการป้องกันมากกว่าการรักษาโรค โดยเฉพาะการตรวจคัดกรองค้นหาโรคระยะแรกในสตรีกลุ่มเป้าหมายซึ่งเป็นวิธีหนึ่งที่สามารถลดอัตราอุบัติการณ์รายใหม่ได้