กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการเด็กศาลาใหม่สุขภาพฟันดี ไม่มีผุ ปี 2568 จังหวัดนราธิวาส" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลศาลาใหม่ อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล อบต.ศาลาใหม่ ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการเด็กศาลาใหม่สุขภาพฟันดี ไม่มีผุ ปี 2568

บทคัดย่อ

โครงการ " โครงการเด็กศาลาใหม่สุขภาพฟันดี ไม่มีผุ ปี 2568 " ดำเนินการในพื้นที่ ตำบลศาลาใหม่ อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส รหัสโครงการ 68-L2487-1-02 ระยะเวลาการดำเนินงาน 1 มิถุนายน 2568 - 31 สิงหาคม 2568 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 23,800.00 บาท จาก กองทุนสุขภาพตำบล อบต.ศาลาใหม่ เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

จากการสำรวจสถานการณ์ฟันผุในเด็กไทยพบว่าเด็กเริ่มมีฟันผุตั้งแต่อายุ 9 เดือน และพบว่าเด็กอายุ 3 ปีมีฟันผุเฉลี่ย 3 ซี่ต่อคน สาเหตุหลักของฟันผุในเด็กเล็กมาจากพฤติกรรมการเลี้ยงดูที่ไม่เหมาะสม เช่น การให้เด็กทานขนมหรือนมที่มีรสหวานเป็นประจำ การปล่อยให้เด็กหลับคาขวดนมหลังจากฟันขึ้นแล้ว หรือผู้ปกครองละเลยเรื่องการดูแลสุขภาพช่องปาก โดยไม่ได้เริ่มแปรงฟันตั้งแต่น้ำนมซี่แรกขึ้น ผลกระทบของโรคฟันผุในเด็กสามารถส่งผลต่อสุขภาพร่างกายและสุขภาพช่องปากในอนาคตได้ การมีฟันน้ำนมผุ เด็กจะปวดฟัน เคี้ยวอาหารไม่ได้ ร่างกายจะได้รับสารอาหารไม่ครบถ้วน ส่งผลต่อการเจริญเติบโต อีกทั้งอาการปวดฟันยังส่งผลต่อการนอนหลับและการเรียนรู้ สิ่งเหล่านี้ล้วนกระทบต่อคุณภาพชีวิตของเด็กตัวเล็กๆ สามารถขัดขวางพัฒนาการทางร่างกาย อารมณ์และสติปัญญาได้นอกจากนี้เด็กที่มีฟันน้ำนมผุก็มักจะพบว่าฟันแท้ผุไปด้วย เนื่องจากเด็กที่มีฟันผุจะมีเชื้อก่อโรคฟันผุในช่องปากมากกว่าปกติซึ่งจะส่งผลให้ฟันแท้ที่กำลังจะขึ้นใหม่นั้นเกิดฟันผุได้เช่นเดียวกัน ผู้ปกครองจึงควรให้ความสำคัญต่อการดูแลสุขภาพช่องปากและการปลูกฝังเด็กในเรื่องการดูแลสุขภาพช่องปากและฟันตั้งแต่วัยเด็ก เพื่อให้เด็กมีคุณภาชีวิตที่ดี เติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีฟันที่แข็งแรงและไม่มีปัญหาเกี่ยวกับสุขภาพช่องปาก ผู้ปกครองหลายคนคงกำลังสงสัยว่าลูกอายุยังน้อยแต่ทำไมเริ่มมีฟันผุแล้ว ความจริงแล้วฟันผุสามารถเกิดขึ้นได้ตั้งแต่ฟันน้ำนมซี่แรกงอกขึ้นมา โดยมีปัจจัยที่ทำให้ฟันผุคือพฤติกรรมการกินอาหารที่ไม่เหมาะสมและการดูแลความสะอาดช่องปากที่ไม่ทั่วถึง (https://multimedia.anamai.moph.go.th/help-knowledgs/kid-and-decay-tooth/) โรคฟันผุเกิดจากแบคทีเรียที่อาศัยอยู่ในช่องปากร่วมกับเศษอาหารและน้ำลาย สะสมเป็นคราบขี้ฟันหรือคราบแบคทีเรีย ซึ่งมีลักษณะเหนียวเกาะติดแน่นอยู่ตามผิวฟัน ไม่สามารถหลุดออกจากการบ้วนน้ำหรือการเช็ดเพียงอย่างเดียว จำเป็นต้องแปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันเพื่อกำจัดเชื้อโรคเหล่านี้แบคทีเรียเหล่านี้สามารถเปลี่ยนน้ำตาลและแป้งให้เป็นกรดที่มีฤทธิ์ทำลายผิวฟันจนเกิดเป็นรูเล็กๆ เมื่อรูเล็กๆ ขยายใหญ่ขึ้น เด็กจะเริ่มมีอาการเสียวฟัน และปวดฟันได้ ฟันน้ำนมจะเป็นฟันที่เด็กใช้งานไม่น้อยกว่า 5-10 ปี ก่อนจะมีฟันแท้ขึ้นมาแทนที่ ฟันน้ำนมของเด็กนั้นมีโอกาสผุได้ง่ายและลุกลามไวกว่าฟันแท้ เนื่องจากชั้นเคลือบฟันน้ำนมมีความบางกว่าฟันแท้ การเลี้ยงดูที่มองข้ามเรื่องเล็กๆ น้อยๆ ไป เช่น การให้เด็กดื่มนมจากขวดและหลับไปพร้อมกับขวดนม หรือการปล่อยให้เด็กกินขนมหวานตามใจชอบแล้วไม่ได้แปรงฟัน เมื่อเชื้อแบคทีเรียได้น้ำตาลเป็นอาหารก็จะผลิตกรด และกรดเหล่านี้จะขังอยู่ในแผ่นคราบขี้ฟันเป็นเวลานาน เมื่อกรดสัมผัสฟันเป็นเวลานานก็จะทำให้เกิดการทำลายของผิวฟันอย่างรวดเร็ว หากไม่มีการกำจัดคราบขี้ฟันเหล่านี้ (https://multimedia.anamai.moph.go.th/help-knowledgs/kid-and-decay-tooth/) จากการประเมินการเฝ้าระวังปัญหาสุขภาพช่องปากในเด็ก ปี 2565-2567 พบว่า จำนวนเด็ก 0-2 ปี ได้รับการตรวจสุขภาพช่องปาก จำนวน 319 คน, 243 คน, 355 คน ตามลำดับ คิดเป็นร้อยละ 81.38, 56.51, 88.09 ตามลำดับ ได้รับการทาฟลูออไรด์/บริการทันตกรรม จำนวน 319 คน, 239 คน, 282 คน ตามลำดับ คิดเป็นร้อยละ 81.38, 55.58, 79.44 จำนวนเด็ก 3-5 ปี ได้รับการตรวจช่องปาก จำนวน 262 คน, 290 คน, 272 คน ตามลำดับ คิดเป็นร้อยละ 73.80, 90.06, 96.11 ตามลำดับ ได้รับการทาฟลูออไรด์/บริการทันตกรรม จำนวน 272 คน, 293 คน, 280 ตามลำดับ คิดเป็นร้อยละ 76.62, 90.99, 98.94 ตามลำดับ และปี 2566-2567 ในเด็กอายุครบ 18 เดือน ได้รับการตรวจสุขภาพช่องปาก และไม่พบฟันผุในฟันน้ำนม จำนวน 110 คน,83 คน ตามลำดับ คิ และในเด็กอายุครบ 3 ปี ได้รับการตรวจสุขภาพช่องปากและพบฟันผุในฟันน้ำนม จำนวน 44 คน, 38 คน ตามลำดับ คิดเป็นร้อยละ 47.31, 52.78 ตามลำดับ เพื่อลดอัตราการเกิดฟันผุในกลุ่มวัยเด็กเล็ก ดังนั้นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลศาลาใหม่ จึงได้จัดทำโครงการนี้ขึ้น

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. 1. เพื่อลดอัตราฟันผุในฟันน้ำนม ในเด็ก อายุ 0-3 ปี
2. 2. เพื่อให้เด็กอายุ 0-5 ปี ที่เสี่ยงต่อฟันผุ ได้รับการเคลือบฟลูออไรด์/บริการทันตกรรม

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. กิจกรรมตรวจสุขภาพช่องปาก เคลือบฟลูออไรด์ และบริการทันตกรรม
2. กิจกรรมรณรงค์การแปรงฟันลดฟันผุในสถานบริการ ชุมชน และโรงเรียน
3. กิจกรรมให้ความรู้เชิงปฏิบัติการเรื่องการดูแลฟันน้ำนม เด็กอายุ 0-5 ปี
4. กิจกรรมให้ความรู้เชิงปฏิบัติการเรื่องการดูแลฟันน้ำนม เด็กอายุ 0-5 ปี และวิธีการป้องกันฟันผุระยะยาวในฟันแท้ ในกลุ่มผู้ปกครองเด็ก/กลุ่มผู้ปกครองเด็กที่เป็นกลุ่มเสี่ยงต่อการเกิดฟันผุ อายุ 3-5 ปี

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1. ไม่พบปัญหาฟันผุในฟันน้ำนม ในเด็ก อายุ 0-5 ปี
2. เด็กอายุ 0-5 ปี ที่เสี่ยงต่อฟันผุ ได้รับการเคลือบฟลูออไรด์/บริการทันตกรรมทุกคน

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น