กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการเยี่ยมติดตามหญิงตั้งครรภ์ หญิงหลังคลอด พร้อมเฝ้าระวังพัฒนาการและสุขภาพเด็ก 0-5 ปี โดยอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ปีงบประมาณ 2568 จังหวัดสตูล" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลคลองขุด อำเภอเมืองสตูล จังหวัดสตูล

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล เทศบาลตำบลคลองขุด ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการเยี่ยมติดตามหญิงตั้งครรภ์ หญิงหลังคลอด พร้อมเฝ้าระวังพัฒนาการและสุขภาพเด็ก 0-5 ปี โดยอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ปีงบประมาณ 2568

บทคัดย่อ

โครงการ " โครงการเยี่ยมติดตามหญิงตั้งครรภ์ หญิงหลังคลอด พร้อมเฝ้าระวังพัฒนาการและสุขภาพเด็ก 0-5 ปี โดยอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ปีงบประมาณ 2568 " ดำเนินการในพื้นที่ ตำบลคลองขุด อำเภอเมืองสตูล จังหวัดสตูล รหัสโครงการ L5300-68-2-19 ระยะเวลาการดำเนินงาน 1 กรกฎาคม 2568 - 31 ธันวาคม 2568 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 64,460.00 บาท จาก กองทุนสุขภาพตำบล เทศบาลตำบลคลองขุด เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

“โอกาสทอง” ใน 1,000 วัน คือการดูแลทารกในครรภ์ตั้งแต่เริ่มปฏิสนธิจนถึงคลอด(270วัน) เด็กอายุ 0-6 เดือน (180 วัน) 6 เดือนจนถึงอายุ 5 ปี (2,050วัน) 1,000 วันแรกของชีวิต” ถือเป็นต้นกำเนิดของการสร้างรากฐานการมีภาวะสุขภาพที่ดีตลอดช่วงชีวิต โดยเริ่มตั้งแต่ปฏิสนธิในครรภ์มารดา จนถึงอายุ 5 ปี ซึ่งนับว่าเป็นโอกาสทองของการสร้างทุนมนุษย์ที่สำคัญ และคุ้มค่ากับการลงทุนมากที่สุด เนื่องจากเป็นช่วงที่สมองมีการพัฒนาสูงสุด ทั้งการสร้างเซลล์สมองและ การเชื่อมโยงเซลล์สมองกับโครงข่ายเส้นใยประสาททำให้เด็กมีความสามารถในการเรียนรู้จดจำและมีการ เจริญเติบโตด้านร่างกายอย่างรวดเร็ว ส่วนสูงของเด็กที่อายุ 2 – 3 ปี ถือเป็น Proxy indicator ของสุขภาพ ผู้ใหญ่และเป็นทุนมนุษย์ที่สำคัญ ตำบลมหัศจรรย์ 1,000 วัน Plus สู่ 2,500 วัน “คนไทยมีปัญญาเฉียบแหลม มีทักษะที่เห็นผลมีสุขภาพแข็งแรงและมีจิตใจที่งดงาม” ต้องเริ่มในช่วงเวลาที่เรียกว่า 1,000 วันแรกของชีวิตเพราะเป็นช่วงเวลาทอง (Golden period) ในการพัฒนาทั้งด้านร่างกายสติปัญญา อารมณ์และสังคมของเด็กช่วง 1,000 วันแรกของชีวิต แนวทางการดำเนินงาน ตำบลมหัศจรรย์ 1,000 วัน Plus สู่ 2,500 วัน 1 กระทรวงสาธารณสุข โดยกรมอนามัย ร่วมกับภาคีเครือข่าย ได้ขับเคลื่อนโครงการมหัศจรรย์ 1,000 วันแรก ของชีวิต ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2560 มุ่งเน้นการส่งเสริมสุขภาพของสตรีและเด็กปฐมวัยไทย โดยมีชุมชน ท้องถิ่น และภาคีเครือข่ายระดับพื้นที่ ร่วมลงทุนและเป็นเจ้าของการขับเคลื่อนงานผ่านกลไกและมาตรการ ที่มีอยู่ในพื้นที่ รวมถึงส่งเสริมให้เกิดกิจกรรมสำคัญกิน กอด เล่น เล่า นอน เฝ้าดูฟัน การพัฒนาคุณภาพ งานบริการสาธารณสุข ทั้งคลินิกฝากครรภ์ (ANC) และคลินิกเด็กสุขภาพดี (WCC) เพื่อให้หญิงตั้งครรภ์ หญิงให้นมบุตร และเด็กอายุ 0 – 5 ปี ทุกคน ได้รับบริการครบถ้วนและดูแลอย่างทั่วถึง โดยไม่ทอดทิ้ง กลุ่มด้อยโอกาส และในปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 กระทรวงสาธารณสุข ร่วมกับภาคีเครือข่ายภายใต้ การบูรณาการความร่วมมือ กลุ่มเด็กปฐมวัย 6 กระทรวง ได้แก่ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงแรงงาน และกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ในการร่วมขับเคลื่อน การดำเนินงานการ จากข้อมูลผลการดำเนินงาน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลคลองขุด(สาขา) อำเภอเมือง จังหวัดสตูล ปี 2567 จากระบบ HDC กระทรวงสาธารณสุข พบว่า หญิงตั้งครรภ์ได้รับการฝากครรภ์ครั้งแรกก่อน 12 สัปดาห์ ร้อยละ 88.24 (เกณฑ์เป้าหมาย ≥ร้อยละ 75) หญิงตั้งครรภ์ได้รับการฝากครรภ์ครบ 8 ครั้งตามเกณฑ์คุณภาพร้อยละ 51.85 (เกณฑ์เป้าหมาย ≥ร้อยละ 50) หญิงหลังคลอดได้รับการดูแลครบ 3 ครั้งตามเกณฑ์ ร้อยละ 97.30 (เกณฑ์เป้าหมาย ≥ร้อยละ 75) ภาวะภาวะโลหิตจางขณะตั้งครรภ์ร้อยละ 21.88 (เกณฑ์เป้าหมาย ≤ร้อยละ 14) ) ภาวะโภชนาการของเด็กอายุ 0 - 5 ปี ดัชนีส่วนสูงตามเกณฑ์อายุ (ภาวะเตี้ย)
ผลการดำเนินงาน ร้อยละ 15.67 ภาวะโภชนาการของเด็กอายุ 0 - 5 ปี ดัชนีน้ำหนักตามเกณฑ์อายุ (ภาวะผอม) ผลการดำเนินงาน ร้อยละ 8.26 ภาวะโภชนาการของเด็กอายุ 0 - 5 ปี ดัชนีน้ำหนักตามเกณฑ์ส่วนสูง (ภาวะเริ่มอ้วนและอ้วน) ร้อยละ 9.97 และเด็ก 0 – 5 ปี ได้รับการตรวจคัดกรองพัฒนาการเด็ก ร้อยละ 85.71 (เกณฑ์เป้าหมาย ≥ร้อยละ 90) (ข้อมูลจาก HDC ณ วันที่ 30 กันยายน 2567) ดังนั้นทางชมรมอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน หมู่ที่3 ตำบลคลองขุด อำเภอเมือง จังหวัดสตูล จึงได้จัดโครงการมหัศจรรย์ 1000 วัน PLUS สู่ 2500 วัน เพื่อส่งเสริมให้ลูกเกิดรอด แม่ปลอดภัย พัฒนาการสมวัย สร้างความตระหนักรู้ถึงความสำคัญของสุขภาพมารดาตั้งแต่ตั้งครรภ์ จนถึงเด็กอายุ 5 ปี รวมถึง เพื่อให้กลุ่มเป้าหมายมีคุณภาพชีวิตที่ดีโดยเฉพาะอย่างยิ่งการมีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรงสมบูรณ์แข็งแรงทั้งทางร่างกายและจิตใจ
ดังนั้นทางชมรมอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน หมู่ที่3 ตำบลคลองขุด อำเภอเมือง จังหวัดสตูล จึงได้จัดทำโครงการเยี่ยมติดตามหญิงตั้งครรภ์ หญิงหลังคลอด พร้อมเฝ้าระวังพัฒนาการและสุขภาพเด็ก 0-5 ปี โดยอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ปีงบประมาณ 2568ขึ้น เพื่อให้หญิงวัยเจริญพันธุ์มีความรู้และตระหนักถึงความสำคัญของการเตรียมความพร้อมในการตั้งครรภ์ ฝากครรภ์เร็วและสามารถดูแลตนเองในระยะตั้งครรภ์ได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม พร้อมทั้งติดตามหญิงตั้งครรภ์ให้มาฝากครรภ์ครบ8ครั้งตามเกณฑ์คุณภาพ ไม่มีภาวะซีดขณะตั้งครรภ์ พร้อมทั้งมีความรู้ความเข้าใจในเรื่องปฏิบัติตัวหลังคลอด และติดตามเยี่ยมหลังคลอด ครบ 3 ครั้งตรามเกณฑ์ การวางแผนครอบครัว รวมถึงผู้ปกครองเด็ก 0-5 ปีมีความรู้และทักษะในการใช้เครื่องมือ คู่มือเฝ้าระวังและส่งเสริมพัฒนาการเด็กปฐมวัย (DSPM) พร้อมทั้งติดตามกระตุ้นการตรวจพัฒนาการได้อย่างถูกต้อง และมีการติดตามภาวะโภชนาการ เด็ก 0-5 ปี สูงดีสมส่วน ตามไตรมาส ปีละ 4 ครั้ง ตามเกณฑ์ และส่งต่อในรายที่มีภาวะผิดปติ มายังโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลคลองขุด(สาขา) ทุกกรณีตามแบบฟอร์มการส่งต่อของแต่ละงาน

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. ประชุมรวบรวมข้อมูล
2. อบรมให้ความรู้
3. สรุปผลการดำเนินงานพร้อมคืนข้อมูลให้ชุมชน

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

ผลผลิต 1. แม่และเด็กได้รับการดูแลครบถ้วน หญิงตั้งครรภ์เข้าถึงการฝากครรภ์คุณภาพตั้งแต่ไตรมาสแรก เด็ก 0–5 ขวบ ได้รับวัคซีน สารอาหาร และการส่งเสริมพัฒนาการอย่างต่อเนื่อง 2. เด็กปฐมวัยได้รับโภชนาการและการพัฒนาที่เหมาะสม ลดภาวะเด็กเตี้ย (stunting), ผอม และน้ำหนักน้อย เด็กมีพัฒนาการสมวัยใน 4 ด้าน (กล้ามเนื้อมัดเล็ก-ใหญ่, ภาษา, การช่วยเหลือตัวเอง) 3. ระบบฐานข้อมูลแม่และเด็กมีความแม่นยำ บูรณาการข้อมูลมีทะเบียนควบคุมการดำเนินงาน และมีทะเบียนข้อมูลการส่งต่อในรายที่ผิดปกติ ไปยังโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลคลองขุด(สาขา)
4. หน่วยงานระดับพื้นที่ทำงานร่วมกันเป็นทีม มีแผนงานระดับตำบลที่ชัดเจน มีเกิดกลไกขับเคลื่อนงานแบบบูรณาการร่วมกับภาคีเครือข่ายในตำบล ผลลัพธ์       1.เด็กปฐมวัยมีสุขภาวะที่ดี และพัฒนาการสมวัย มีอัตราการเจริญเติบโตตามเกณฑ์ (ส่วนสูง น้ำหนัก) มีพัฒนาการครบถ้วนในทุกด้าน (ร่างกาย อารมณ์ สังคม สติปัญญา) ลดอัตราเด็กแคระแกร็น (Stunting), ผอม และน้ำหนักน้อย       2.เด็กมีความพร้อมในการเรียนรู้เมื่อเข้าโรงเรียน มีทักษะพื้นฐานด้าน EF (Executive Function), สมาธิ, การเข้าสังคม มีโภชนาการที่ดี ส่งผลต่อสมองและการเรียนรู้       3.ครอบครัวมีความสามารถในการเลี้ยงดูเด็กอย่างเหมาะสม พ่อแม่มีความรู้ ทักษะ และพฤติกรรมเลี้ยงดูเด็กอย่างถูกต้องตามวัย เกิดความตระหนักรู้และความร่วมมือในการดูแลลูกหลานระยะยาว       4.เกิดระบบการดูแลเด็กปฐมวัยแบบบูรณาการในระดับพื้นที่ หน่วยงานภาครัฐ เอกชน อปท. และชุมชนทำงานร่วมกัน มีแผนงานระดับท้องถิ่นที่ตอบโจทย์การดูแลเด็กในพื้นที่จริง เพิ่มศักยภาพทุนมนุษย์ของประเทศอย่างยั่งยืนส่งผลต่อระบบการศึกษา แรงงาน และเศรษฐกิจในระยะยาว พัฒนาคนตั้งแต่ต้นทางของชีวิต เป็นรากฐานของการพัฒนาชาติ       5.ลดภาระค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพของประเทศ เด็กที่ได้รับโภชนาการดีในช่วงต้นชีวิต จะลดความเสี่ยงในการเกิดโรค NCDs เช่น เบาหวาน ความดันในวัยผู้ใหญ่

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น