กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการฟันดี ด้วยมือเรา ตามแบบอย่างท่านนบีฯ จังหวัดสตูล" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลบ้านควน อำเภอเมืองสตูล จังหวัดสตูล

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล เทศบาลตำบลบ้านควน ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการฟันดี ด้วยมือเรา ตามแบบอย่างท่านนบีฯ

บทคัดย่อ

โครงการ " โครงการฟันดี ด้วยมือเรา ตามแบบอย่างท่านนบีฯ " ดำเนินการในพื้นที่ ตำบลบ้านควน อำเภอเมืองสตูล จังหวัดสตูล รหัสโครงการ 60-L5307-2-10 ระยะเวลาการดำเนินงาน 11 กุมภาพันธ์ 2560 - 11 กันยายน 2560 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 4,500.00 บาท จาก กองทุนสุขภาพตำบล เทศบาลตำบลบ้านควน เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกิดฟันผุในฟันน้ำนมได้แก่ ฟัน อาหาร จุลินทรีย์ รวมถึงระบบภูมิคุ้มกันของเด็กซึ่งมารดามีบทบาทสำคัญต่อภูมิคุ้มกันของลูกผลกระทบของการมีฟันผุในฟันน้ำนมนอกจากจะเกิดความเจ็บปวด การติดเชื้อและปัญหาการบดเคี้ยวแล้วยังมีผลต่อน้ำหนักและการเจริญเติบโตของเด็ก บุคลิกภาพที่ขาดความมั่นใจในตนเองและอาจมีผลต่อการเกิดฟันผุและพัฒนาการของฟันแท้ด้วย นอกจากนี้พบว่า เด็กที่มีฟันน้ำนมผุโอกาสที่ฟันแท้จะผุมีมากกว่าเด็กที่ไม่มีฟันน้ำนมผุสาเหตุการเกิดโรคฟันผุส่วนใหญ่ในเด็กก่อนวัยเรียนเกิดจากพฤติกรรมการเลี้ยงดูของผู้ปกครอง การทาความสะอาดช่องปาก ฐานะทางเศรษฐกิจ ระดับการศึกษา อาชีพ ความรู้เกี่ยวกับทันตสุขภาพ ทัศนคติกับการตระหนักถึงสุขภาพช่องปากรวมถึงสุขภาพช่องปากของพ่อแม่ แนวทางที่เหมาะสมสาหรับเด็กกลุ่มนี้ควรเน้นไปที่การป้องกันการเกิดฟันผุตั้งแต่ฟันเริ่มขึ้นซึ่งสามารถป้องกันได้อย่างมีประสิทธิภาพหากได้รับการดูแลอย่างถูกวิธีช่วยให้สามารถเก็บรักษาฟันให้มีสุขภาพดีและใช้งานได้ เด็กก่อนวัยเรียนยังไม่สามารถดูแลตนเองได้ในการพัฒนาด้านใดๆ ก็ตามยังต้องการความช่วยเหลือสนับสนุนเป็นอย่างมากจากพ่อแม่ผู้ปกครองตลอดจนหน่วยงานต่างๆที่จะให้การสนับสนุนในเรื่องเกี่ยวกับทันตสุขภาพ ซึ่งบุคคลเหล่านี้เป็นผู้ที่มีบทบาทในการดูแลเอาใจใส่และสร้างพฤติกรรมที่ถูกต้องให้แก่เด็กจึงเหมาะแก่การปลูกฝังและส่งเสริมด้านการดูแลทันตสุขภาพอย่างจริงจัง โรคฟันผุสูงในกลุ่มเด็กก่อนวัยเรียนนับเป็นปัญหาที่สำคัญซึ่งจากการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากเด็กกลุ่มเด็กก่อนวัยเรียน ชั้น A, B อายุ 5 - 6 ปี ศูนย์การศึกษาอิสลามประจำมัสยิด (ตาดีกา) มิศบาฮุดดีน ร้อยละของเด็กฟันผุ เท่ากับ70 ซึ่งสะท้อนว่าปัญหาสุขภาพช่องปากเด็กก่อนวัยเรียนไม่สามารถป้องกันโรคที่มีรูปแบบตายตัวได้ และไม่สอดคล้องกับการดำรงชีวิตของประชาชนทำให้ประสิทธิผลในการป้องกันโรคฟันผุที่ได้ค่อนข้างต่ำ ดังนั้น การสร้างเสริมสุขภาพช่องปากควรให้ความสำคัญกับโลกทัศน์ของตัวบุคคลนั้นๆและผู้มีอิทธิพลต่อการเลี้ยงดูเด็กดูแลให้เหมาะสมต่อบริบทที่หลากหลาย ศูนย์การศึกษาอิสลามประจำมัสยิด (ตาดีกา) มิศบาฮุดดีน ร้อยละ 100 จะนับถือศาสนาอิสลาม ซึ่งอิสลามคือแนวทางแห่งการดำเนินชีวิตพระผู้เป็นเจ้าผู้ทรงสร้างได้ทรงประทานลงมาให้แก่มวลมนุษยชาติการยึดมั่นและปฏิบัติตามคาสอนอย่างเคร่งครัดและครบถ้วนสมบูรณ์จะนำพาให้ชีวิตของมนุษย์ไปสู่ความผาสุกได้โดยแท้จริงมิใช่เฉพาะชีวิตในปรโลกเท่านั้นแต่หมายถึงชีวิตในโลกนี้ด้วยเช่นกัน อิสลามให้ความสำคัญต่อสุขภาพช่องปาก โดยถือว่า “ปากคือประตูแห่งสุขภาพ”
ท่านศาสดามุฮัมหมัด (ศ็อลฯ) ยังกล่าวอีกว่า
“ท่านทั้งหลายจงทำความสะอาดฟันเถิดเพราะแท้จริงมันคือส่วนหนึ่งของความสะอาดและความสะอาดนั้นคือส่วนหนึ่งของความศรัทธา(อีมาน) และความศรัทธานั้นจะอยู่ร่วมกับเจ้าของของมันในสวรรค์”

รายงานของท่านอบูฮุร็อยเราะฮฺกล่าวว่าท่านศาสดามุฮัมหมัด (ศ็อลฯ) ยังกล่าวอีกว่า
“หากไม่เป็นการลำบากต่อประชาชาติของฉัน ฉันจะสั่งให้ประชาชาติของฉันทำความสะอาดฟันด้วย มิสวาก ทุกๆเวลาละหมาดอย่างแน่นอน ”

มิสวาก (Miswaak หรือ Kayu Sugi ในภาษามลายู) คือ ส่วนของรากไม้หรือกิ่งไม้จากพืชชนิดหนึ่งในตระกูลแม็กโนลิโอไฟตา (Magnoliaphyta) ชื่อ Arak tree ชื่อทางวิทยาศาสตร์ คือ Salvadora perisca ใช้กันมากทางตะวันออกกลาง ส่วนในประเทศแถบแอฟริกา เช่น Sierra Leone จะใช้พืชอีกชนิดหนึ่ง คือAfrican laburnum ชื่อทางวิทยาศาสตร์ คือ Cassia sieberianba และทางแถบอินเดียมักใช้พืชอีกชนิดหนึ่ง คือNeem ชื่อทางวิทยาศาสตร์ คือ Azadirachta indica นอกจากส่วนของรากและกิ่งแล้ว ยังมีการนำส่วนของใบมาใช้เป็นยาพื้นบ้านเพื่อบรรเทาอาการไอ หอบหืด เลือดออกตามไรฟัน ริดสีดวงทวารและโรคอื่นๆ Salvadora perisca มีสารประกอบทางเคมีหลายชนิด ได้แก่ ซิลิกาช่วยทำให้ฟันขาวสะอาด แทนนินลดคราบแบคทีเรียบนผิวฟันและอาการเหงือกอักเสบ เรซินช่วยห่อหุ้มเคลือบฟันป้องกันฟันผุ แอลคาลอยด์ช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรียภายในช่องปาก น้ำมันหอมระเหยกระตุ้นการหลั่งน้ำลายซึ่งน้ำลายมีฤทธิ์ฆ่าเชื้อโรคได้ วิตามินซีช่วยรักษาและซ่อมแซมเซลล์ โซเดียมไบคาร์บอเนตมีฤทธิ์กัดกร่อนอย่างอ่อนจึงใช้ในยาสีฟัน คลอไรด์ช่วยป้องกันและขจัดคราบ สกปรกที่ฟันและแคลเซียมช่วยให้ฟันแข็งแรง จากรายงานการวิจัย King Saud University ซาอุดิอาระเบีย ตีพิมพ์ใน Journal of Contemporary Dental Practice ปี 2002 ได้ทำการทดลองเปรียบเทียบผลของการใช้สารละลายคลอร์เฮ็กซิดีน 0.2% กับสารสกัดจากมิซวาก 50% ในการขจัดคราบแบคทีเรียบนผิวฟัน พบว่าสารทั้งสองชนิดให้ผลลัพธ์เหมือนกันในกลุ่มควบคุม อีกทั้งสารสกัดจากมิซวากยังสามารถขจัดสิ่งปนเปื้อนได้มากกว่าสารละลายคลอร์เฮ็กซิดีนอีกด้วย

ดังนั้นทางศูนย์การศึกษาอิสลามประจำมัสยิด (ตาดีกา) มิศบาฮุดดีน ม.5 บ้านควน ได้ตระหนักถึงปัญหาด้านทันตสุขภาพของเด็กก่อนวัยเรียนที่มีความจำเป็นจะต้องอาศัยกระบวนการส่งเสริม ป้องกัน รักษาและต้องอาศัยความร่วมมือทุกภาคส่วนโดยอาศัยหลักของการปฏิบัติทางศาสนาในชุมชนเป็นแกนหลักและประโยชน์ของการใช้ไม้มิสวากทำความสะอาดฟัน ในการส่งเสริมสุขภาพช่องปากในเด็กก่อนวัยเรียนเพื่อก่อให้เกิดความยั่งยืนในการดำเนินงานและสภาวะด้านทันตสุขภาพที่ดีในอนาคต

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. 8.1. เพื่อส่งเสริมให้เด็กก่อนวัยเรียน ชั้น A, B ให้มีการแปรงฟันได้อย่างถูกวิธี
2. 8.2 เพื่อส่งเสริมให้เด็กก่อนวัยเรียน ชั้น A, B ทำความสะอาดฟันก่อนการละหมาดทุกครั้งด้วยไม้มิสวาก

กิจกรรม/การดำเนินงาน

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

12.1 เด็กก่อนวัยเรียน ชั้น A, B อายุ 5 – 6 ปี มีความรู้ มีวินัยและเกิดทักษะในการแปรงฟันอย่างถูกวิธี 12.2เด็กก่อนวัยเรียน ชั้น A, B อายุ 5 – 6 ปี มีความรู้และใช้ไม้มิสวากในการทำความสะอาดฟันก่อนการทำละหมาดด้วยแบบอย่างท่านนบีฯ

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น