กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

งานอนามัยแม่และเด็กเป็นบริการสุขภาพขั้นพื้นฐานที่สำคัญของการพัฒนาคุณภาพประชากร ซึ่งเริ่มตั้งแต่การดูแลครรภ์ เพื่อให้การตั้งครรภ์และการคลอดอย่างมีคุณภาพ มารดาและทารกปลอดภัยและมีสุขภาพสมบูรณ์แข็งแรงต่อเนื่องถึงการให้การดูแลเด็กในช่วงปฐมวัย ซึ่งเป็นทรัพยากรอันทรงคุณค่าและเป็นอนาคตของชาติ ควรให้การเลี้ยงดูให้เจริญเติบโตและมีพัฒนาการที่สมวัย ทั้งร่างกาย จิตใจ อารมณ์สังคม และสติปัญญา การส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ดังนั้น การดูแลสุขภาพของหญิงตั้งครรภ์และทารกในครรภ์มีความสำคัญโดยต้องฝากครรภ์ตั้งแต่ในระยะแรกในการตั้งครรภ์เพื่อสุขภาพที่ดีของหญิงตั้งครรภ์และการอดชีวิตของทารก และสามารถวินิจฉัย ป้องกัน รักษาภาวะแทรกซ้อนในหญิงตั้งครรภ์และทารกในครรภ์ซึ่งลดอัตราตายและอัตราทุพลภาพต่อทารกกับหญิงตั้งครรภ์
การไม่ฝากครรภ์ของหญิงตั้งครรภ์เพิ่มความเสี่ยงของทารกตายคลอด เนื่องจากกลุ่มอาการหายใจลำบากเกิดในทารกแรกเกิด เลือดออกในโพรงสมอง พยาธิสภาพจอตาผิดปกติและโรคปอดเรื้อรัง ทารกน้ำหนักน้อย คลอดก่อนกำหนด จากนอกจากนั้นยังส่งผลให้หญิงตั้งครรภ์มีภาวะแทรกซ้อนในขณะตั้งครรภ์ได้แก่ โรคโลหิตจาง (ภาวะซีดในหญิงตั้งครรภ์)โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูงจากการตั้งครรภ์และโรคไต ดังนั้นจะเห็นได้ว่า การมาฝากครรภ์ครบ 5 ครั้งตามเกณฑ์มีความจำเป็นอย่างยิ่งในการส่งเสริมสุขภาพของหญิงตั้งครรภ์เพื่อเฝ้าระวัง ป้องกัน และให้การวินิจฉัย ตรวจรักษาภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นในระยะก่อนคลอด คลอดและระยะหลังคลอดจากพื้นที่ส่วนใหญ่ พบว่ามีหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะบกพร่องเหล็กหรือภาวะโลหิตจางเนื่องจากขาดธาตุเหล็ก ร้อยละ 27.78 ค่อนข้างสูงซึ่งเกณฑ์ต้องไม่เกินร้อยละ 10 นอกจากนั้นยังมีหญิงตั้งครรภ์ในพื้นที่ที่มีความเชื่อว่า การกินอาหารมากๆ รวมทั้งยาบำรุง ทำให้เด็กโต คลอดยาก ทำให้งดการกินยาขณะใกล้คลอด แต่หลักคำสอนอิสลาม ท่านศาสดามูฮัมหมัด (ซ.ล.) ได้กล่าวว่า “ทุกโรคนั้นมียา เมื่อใช้ยาถูกกับโรคก็จะหายด้วยการอนุมัติของอัลลอฮ์”จากคำสอนดังกล่าว เมื่อมีอาการเจ็บป่วยอิสลามสนับสนุนให้มีการบำบัดรักษาด้วยยา ส่วนการหายจากโรคนั้นเป็นความประสงค์ของอัลลอฮฺ(ยูซุฟ, สุภัทร, 2551) และหญิงตั้งครรภ์มุสลิมไม่นิยมการเว้นช่วงการ มีบุตร ทำให้มีการตั้งครรภ์หลายครั้ง และมักชอบดื่มน้ำชา กาแฟ พร้อมกับการรับประทานอาหาร โดยเฉพาะอาหารมื้อเช้าซึ่งอาหารเหล่านี้จะไปขัดขวางการดูดซึมธาตุเหล็ก และยังพบภาวะซีดที่เกิดจากการได้รับธาตุเหล็กไม่เพียงพอ เนื่องจากรับประทานอาหารน้อย จากเศรษฐกิจของครอบครัว ซึ่ง พบว่าหญิงตั้งครรภ์ส่วนใหญ่จะได้รับธาตุเหล็กและสารอาหารไม่เพียงพอเนื่องจากฐานะทางเศรษฐกิจต่ำหญิงตั้งครรภ์จะประกอบอาชีพทำสวน ทำนา และรับจ้าง ทำให้ไม่มีเวลาในการสนใจการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อการตั้งครรภ์อย่างเพียงพอและเหมาะสม อย่างไรก็ตาม ท่านนบีมูฮัมหมัด (ศ็อลฯ) ได้กล่าวไว้ว่า “ผู้ศรัทธาที่เข็มแข็งย่อมดี และ เป็นที่รักของอัลลอฮฺ ยิ่งกว่าผู้ศรัทธาที่อ่อนแอ” (ยูซุฟ, สุภัทร, 2551) ดังนั้นเราในฐานะที่เป็นมุสลิมหรือมุสลิมะฮฺ ผู้ศรัทธาคนหนึ่ง จะต้องมีความตระหนักในเรื่องของการดูแลสุขภาพอยู่เสมอ โดยการสร้างเสริมพฤติกรรมสุขภาพที่ดีให้คงอยู่กับตัวเราตลอดไป และ บุคคลใดไม่ดูแลสุขภาพถือว่าไม่ศรัทธาต่อองค์ฮัลเลาะห์ (เหราะหมาน, 2547) และการตั้งครรภ์ถือว่าเป็นความประสงค์ขององค์ฮัลเลาะห์ ผู้เป็นมารดาจะต้องดูแลตนเองให้ดีเพื่อให้ทารกที่คลอดออกมาสมบูรณ์ดังนั้นแนวทางการดูแลและป้องกันการเกิดปัญหาดังกล่าว คือนำหลักการปฏิบัติของศาสนาอิสลามที่เน้นการดูแลสุขภาพหากนำมาปรับใช้เพื่อให้เกิดประโยชน์แก่หญิงตั้งครรภ์มุสลิมที่มีภาวะซีดให้สามารถดูแลตนเองได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม รวมถึง ต้องให้การดูแลที่มีคุณภาพมีมาตรฐาน หญิงตั้งครรภ์ได้รับบริการฝากครรภ์คุณภาพและเสริมทักษะการดูแลหลังคลอด และทารกควรได้รับการเลี้ยงลูกด้วยนมมารดาอย่างเดียวอย่างน้อย 6 เดือน ได้รับการอบรมเลี้ยงดูที่ตอบสนองความต้องการและส่งเสริมพัฒนาการของเด็กทุกด้านตามวัย การมีส่วนร่วมของชุมชนมีเครือข่ายที่เข้มแข็ง ดังนั้น ทางโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำลบ้านปะแตได้เล็งเห็นความสำคัญของ การส่งเสริมสุขภาพของหญิงขณะตั้งครรภ์และการดูแลสุขภาพมารดาและทารกหลังคลอด เพื่อให้ทารกที่อยู่ ในครรภ์และที่จะเกิดมาในอนาคตได้รับการดูแลที่ถูกวิธีเพื่อให้มีสุขภาพกายสุขภาพจิตที่ดี และเป็นกำลังสำคัญ ของประเทศชาติในอนาคต และยังเป็นการสร้างสายใยรักความผูกพันของครอบครัว จึงจัดโครงการสร้างเสริมสุขภาพหญิงตั้งครรภ์และหลังคลอดเข้มแข็งไว้ ปลอดภัยแม่และลูก จากการดำเนินงาน ย้อนหลัง 3 ปี ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านปะแต พบว่า การดำเนินงานแก้ภาวะซีดไม่ประสบความสำเร็จเท่าที่ควร และยังเป็นปัญหาระดับอำเภอยะหา ดังนั้นต้องแก้ไขและส่งเสริมการดูแลตนเองของหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะซีดต่อไปยิ่งขึ้น