กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

สุขภาพช่องปากมีความสัมพันธ์กับสุขภาพโดยรวมของทุกกลุ่มวัย การที่มีสภาวะช่องปากไม่ดี จะส่งผลเสียต่อสุขภาพร่างกายได้ โดยเมื่อมีโรคฟันผุลึกหรือฟันผุลุกลามถึงโพรงประสาทฟัน ทำให้เกิดความเจ็บปวด เคี้ยวอาหารไม่ได้ มีผลกระทบต่อระบบทางเดินอาหาร และสภาพจิตใจ เนื่องจากอาการปวดฟันจะทำให้เด็กเกิดความเครียดทางอารมณ์ หงุดหงิดง่าย มีความวิตกกังวล เสียบุคลิกภาพและขาดความมั่นใจในการพูดคุย และยังจะส่งผลกระทบต่อครอบครัวและประเทศชาติด้วย เนื่องจากผู้ปกครองต้องเสียเวลาในการประกอบภารกิจการงาน ทำให้ขาดรายได้ และต้องเสียค่าใช้จ่ายในการรักษาที่มีมูลค่าสูง นอกจากนี้เมื่อมีฟันผุจนลุกลามเกิดเป็นการติดเชื้อที่รุนแรงขึ้นก็อาจจะส่งผลให้เกิดอันตรายถึงแก่ชีวิตของเด็กได้
โดยปัจจัยเสี่ยงสำคัญของการเกิดโรคในช่องปาก คือ พฤติกรรมการทำความสะอาดช่องปากที่ไม่เหมาะสม และพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่มีแป้งและน้ำตาลสูง เช่น น้ำหวาน น้ำอัดลม ลูกอม ขนมกรุบกรอบ ซึ่งมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นตามกระแสนิยม การมีโรคฟันผุเป็นปัญหาที่ส่งผลกระทบทั้งในระดับบุคคล สังคม และเศรษฐกิจ การป้องกันไม่ให้เกิดปัญหาตั้งแต่เริ่มต้นจึงเป็นสิ่งสำคัญ โดยเฉพาะในเด็กวัยประถมศึกษา ซึ่งเป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงต่อฟันผุสูง เนื่องจากเป็นวัยที่เริ่มมีฟันแท้ขึ้นมาในช่องปาก สภาวะช่องปากของเด็กในกลุ่มนี้สามารถสะท้อนการดำเนินงานส่งเสริมทันตสุขภาพในตำบล ดังนั้น นักเรียน หญิงตั้งครรภ์ ผู้สูงอายุ จึงเป็นกลุ่มเป้าหมายหลักในการสร้างเสริมพฤติกรรมและสร้างสุขนิสัยที่ดีในการดูแลสุขภาพช่องปากตนเอง ซึ่งจำเป็นต้องมีการดำเนินการร่วมกันทั้งภาคการศึกษา ภาคสาธารณสุข และภาคประชาชน สอดคล้องกับการที่สำนักทันตสาธารณสุขได้สนับสนุนให้เกิดการรวมตัวภายใต้ชื่อ “โครงการฟันสวย สุขภาพดีใส่ใจสุขภาพช่องปาก” ซึ่งมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อพัฒนาเครือข่ายและขยายผลแนวทางการจัดกิจกรรมส่งเสริมทันตสุขภาพ เน้นกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และระบบพี่เลี้ยงในการทำงาน โดยใช้ประเด็นทันตสุขภาพเป็นประเด็นนำ มุ่งหวังให้มีการดำเนินกิจกรรมส่งเสริมทันตสุขภาพในตำบลอย่างยั่งยืน และส่งผลให้คนในชุมชนทุกกลุ่มวัยมีสุขภาพช่องปากที่ดี
ดังนั้นเพื่อให้การดำเนินงานส่งเสริมทันตสุขภาพในตำบลวังมะปราง สามารถดำเนินการได้อย่างมีประสิทธิภาพและต่อเนื่อง มีแนวคิดร่วมกันที่จะดำเนินงานส่งเสริมทันตสุขภาพภายใต้ชื่อ “โครงการฟันสวย สุขภาพดีใส่ใจสุขภาพช่องปาก” จึงได้จัดทำโครงการนี้ขึ้น โดยมีกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ มีระบบพี่เลี้ยงในการทำงาน และเน้นการมีส่วนร่วมของชุมชน เพื่อการสร้างเสริมพฤติกรรมที่ดีในการดูแลสุขภาพช่องปากของเด็กและของคนในชุมชนได้อย่างยั่งยืน นำไปสู่การมีสุขภาพช่องปากที่ดีต่อไป