กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

โรคเบาหวานเป็นโรคเรื้อรังที่เกิดจากความผิดปกติของร่างกายที่มีการผลิตฮอร์โมนอินซุลินไม่เพียงพอ หรือร่างกายไม่สามรถนำน้ำตาลไปใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ เนื่องจากเกิดการดื้อต่ออินซูลิน ร่างกายดึงน้ำตาลออกจากเลือดได้น้อยลง ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูง ภาวะน้ำตาลในเลือดสูงเป็นภาวะฉุกเฉินที่ผู้ป่วยจะมีอาการหิวน้ำบ่อย ปัสสาสะบ่อย ซึมเศร้า และอาจหมดสติ ที่พบบ่อยในผู้ป่วยเบาหวาน ซึ่งการเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดสูงเป็นระยะเวลานาน ที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลได้ จะทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนทั้งทางตา ไต เท้า สมอง หัวใจ หรืออาจหมดสติจากภาวะน้ำตาลในเลือดสูง หมดสติจากภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ ติดเชื้อง่าย หลอดเลือดตีบหรือแตกในสมองได้ ทำให้เป็นอัมพาตได้ ผลกระทบของผู้ป่วยที่เป็นโรคเบาหวาน มีทั้งกระทบโดยตรงต่อผู้ป่วยและครอบครัว นอกจากนี้ผลเสียทางอ้อม อันเกิดจากภาวะแทรกซ้อน ทำให้เกิดความพิการหรือไร้สมรรถภาพ สมรรถภาพในการทำงานลดลง
ปัจจุบันเบาหวานเป็นโรคที่ไม่สามารถรักษาหายได้ แต่สามารถอยู่โดยไม่มีภาวะแทรกซ้อนได้ด้วยการควบคุมระดับน้ำตาลให้อยู่ใระดับปกติ โดยแพทย์จะจ่ายยาลดระดัน้ำตาล และยาควบคคุมเบาหวาน ประกอบกับแนะนำการเปลี่ยนพฤติกรรมการรับประทานอาหารเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ผู้ปวยเบาหวานที่สามารถป้องกันภาวะแทรกซ้อนได้ จะต้องสามารถควบคุมระดับน้ำตาลสะสมในเลือด(HbA1c) ได้ คือจะต้องมีค่า HbA1cน้อยกว่า7%ผลจากการวิจัยหลายชิ้นชี้ให้เห็นว่า การควบคุมอาหารอย่างดี รวมไปถึงการออกกำลังกายเป็นประจำนั้น ส่งผลโดยตรงต่อการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ และพบว่าผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ มักจะมีภาวะแทรกซ้อนจากโรคเบาหวานในจำนวนที่ศุงกว่า ผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้
สถานการณ์ผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ตำบลท่างิ้ว อำเภอห้วยยอด จังหวัดตรัง ปีงบประมาณ ๒๕๖๒-ปีงบประมาณ ๒๕๖๔ พบว่า ปีงบประมาณ ๒๕๖๒ มีผู้ป่วยเบาหวาน จำนวน ๒๔๕ คน ได้รับการตรวจน้ำตาลในเลือด จำนวน ๒๓๖ คน ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ ๗๗ คน คิดเป็นร้อยละ ๓๑.๔๓ ปีงบประมาณ ๒๕๖๓ มีผู้ป่วยเบาหวาน จำนวน ๒๖๕ คน ไดรับการตรวจระดับน้ำตาลในเลือด ๒๕๓ คน ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ๑๐๗ คิดเป็นร้อยละ ๔๐.๓๘ ปีงบประมาณ ๒๕๖๔ (กุมภาพันธ์ ๒๕๖๔)มีผู้ป่วยเบาหวาน จำนวน ๒๖๗ คน ได้รับการตรวจน้ำตาลในเลือด จำนวน ๒๒๓ คน ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ ๖๕ คนคิดเป็น ร้อยละ ๒๔.๔๓ จากข้อมูลเบื้อต้น ผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้จำนวน ๑๕๘ คน หากไม่ได้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม มีแนวโน้มทีจะเกิดภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ได้ การได้รับการรักษาโรคเบาหวาน โดนการให้ความสำคัญเฉพาะด้านการแพทย์อาจไม่เพียงพอ เพื่อการควบคุมโรคทีสมบูรณ์ ผู้ป่วยต้องได้รับความรู้เรื่องโรค รวมไปถึงความรู้เรื่องโภชนาการและการออกกำลังกายที่ถูกต้อง พร้อมทั้งได้รับการกระตุ้นเปลี่ยนพฤติกรรมผ่านกิจกรรมต่างๆ อย่างสม่ำเสมอ ซึ่งถ้าปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอตั้งแต่ระยะต้น จะสามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ และสามารถป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากโรคเบาหวานได้ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลตำบลท่างิ้ว ได้ตระหนักถึงความสำคัญของการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเกี่ยวกับการดูแลตนเองเพื่อลดภาวะแทรกซ้อนของโรคเบาหวาน จึงได้จัดทำโครงการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพกลุ่มผู้ป่วยโรคเบาหวาน เพื่อให้กลุ่มเป้าหมายมีความรุ้ ความเข้าใจ และตระหนักถึงพฤติกรรมการดูแลเองที่ถูกต้อง เพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดอยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม เพื่อการมีคุณภาพชีวิตที่ดี และเกิดการดูแลตนเองแบบยั่งยื่น