กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ประเทศไทยโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง เป็นโรคเรื้อรัง ซึ่งถือว่าเป็นภัยเงียบที่ไม่แสดงอาการแต่ตรวจพบได้ เป็นโรคที่เกิดขึ้นจากพันธุกรรม พฤติกรรมการรับประทานอาหาร การปฏิบัติตนไม่เหมาะสม เช่น ไม่ออกกำลังกาย
สูบบุหรี่ ดื่มกาแฟ เป็นต้น พบจำนวนผู้ป่วยเพิ่มขึ้นได้ในทุกชุมชน โดยเฉพาะโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง เป็นปัญหาสุขภาพที่สำคัญในชุมชน จากสถานการณ์ข้อมูลผู้ป่วยด้วยโรคเรื้อรัง พบความชุกเบาหวานในประชากรอายุ 15 ปีขึ้นไป ร้อยละ 6.9 และประชากรอายุ 35 ปีขึ้นไป ร้อยละ 9.6 และความชุกของโรคความดันโลหิตสูงในประชากร 35 ปีขึ้นไป ร้อยละ 21.4 ทั้งยังเป็นสาเหตุที่ทำให้ประเทศไทยเสียค่าใช้จ่ายอย่างมหาศาลในการดูแลรักษาและมักเกิดภาวะแทรกซ้อนที่ตามมาอันได้แก่ โรคหัวใจ ไตวาย ตาบอด หลอดเลือดหัวใจตามมา (แพทย์หญิงสุพัตราและคณะ,2553)

จากสถานการณ์ข้อมูลการคัดกรองโรคความดันโลหิตสูงในประชากรกลุ่มเสี่ยงอายุ 35 ปีขึ้นไปในจังหวัดปัตตานี ตั้งแต่ปีงบประมาณ 2561-2563 พบว่า อัตราการคัดกรองโรคความดันโลหิตสูง ร้อยละ 94.82 ,93.45 และ 94.82 ตามลำดับ อยู่ในกลุ่มปกติ ร้อยละ 73.61 , 73.44 และ 88.10 ตามลำดับ อยู่ในกลุ่มเสี่ยง ร้อยละ 20.99 , 21.15 และ 6.63 ตามลำดับ อยู่ในกลุ่มสงสัยป่วย ร้อยละ 5.10 ,4.92 และ 4.73 ตามลำดับ จากสถานการณ์ข้อมูลการคัดกรองโรคความดันโลหิตสูงในประชากรกลุ่มเสี่ยงอายุ 35 ปีขึ้นไปในอำเภอหนองจิก ตั้งแต่ปีงบประมาณ 2561-2563 พบว่า อัตราการคัดกรองโรคความดันโลหิตสูง ร้อยละ 96.55 ,93.73 และ 95.53 ตามลำดับ อยู่ในกลุ่มปกติ ร้อยละ 68.74 , 68.95 และ 88.22 ตามลำดับ อยู่ในกลุ่มเสี่ยง ร้อยละ 25.10 , 24.56 และ 6.31 ตามลำดับ อยู่ในกลุ่มสงสัยป่วย ร้อยละ 5.98 ,6.19 และ 4.62 ตามลำดับ จากสถานการณ์ข้อมูลการคัดกรองโรคความดันโลหิตสูงในประชากรกลุ่มเสี่ยงอายุ 35 ปีขึ้นไปในพื้นที่ตำบลยาบี ตั้งแต่ปีงบประมาณ 2561-2563 พบว่า อัตราการคัดกรองโรคความดันโลหิตสูง ร้อยละ 98.49 ,97.01 และ 97.83 ตามลำดับ อยู่ในกลุ่มปกติ ร้อยละ 58.99 , 60.67 และ 81.48 ตามลำดับ อยู่ในกลุ่มเสี่ยง ร้อยละ 30.59 , 24.56 และ9.88 ตามลำดับ อยู่ในกลุ่มสงสัยป่วย ร้อยละ 8.23 ,6.19 และ 8.15 ตามลำดับ
จากสถานการณ์ข้อมูลการคัดกรองโรคเบาหวานในประชากรกลุ่มเสี่ยงอายุ 35 ปีขึ้นไปในจังหวัดปัตตานี ตั้งแต่ปีงบประมาณ 2561-2563 พบว่า อัตราการคัดกรองโรคเบาหวาน ร้อยละ 94.10 ,92.98 และ 94.21 ตามลำดับ อยู่ในกลุ่มปกติ ร้อยละ 86.63 , 86.30 และ 85.55 ตามลำดับ อยู่ในกลุ่มเสี่ยง ร้อยละ 11.96 , 12.36 และ 13.34 ตามลำดับ อยู่ในกลุ่มสงสัยป่วย ร้อยละ 1.15 ,1.17 และ 0.95 ตามลำดับ จากสถานการณ์ข้อมูลการคัดกรองโรคเบาหวานในประชากรกลุ่มเสี่ยงอายุ 35 ปีขึ้นไปในอำเภอหนองจิก ตั้งแต่ปีงบประมาณ 2561-2563 พบว่า อัตราการคัดกรองโรคเบาหวาน ร้อยละ 95.79 ,92.44 และ 93.73 ตามลำดับ อยู่ในกลุ่มปกติ ร้อยละ 85.71 ,82.17 และ 83.86 ตามลำดับ อยู่ในกลุ่มเสี่ยง ร้อยละ 12.54 , 15.75 และ 15.05 ตามลำดับ อยู่ในกลุ่มสงสัยป่วย ร้อยละ 1.55 ,1.86 และ 0.89 ตามลำดับ จากสถานการณ์ข้อมูลการคัดกรองโรคเบาหวานในประชากรกลุ่มเสี่ยงอายุ 35 ปีขึ้นไปในพื้นที่ตำบลยาบี ตั้งแต่ปีงบประมาณ 2561-2563 พบว่า อัตราการคัดกรองโรคเบาหวาน ร้อยละ 98.46 ,94.53 และ 95.74 ตามลำดับ อยู่ในกลุ่มปกติ ร้อยละ 85.05 , 81.59 และ 86.87 ตามลำดับ อยู่ในกลุ่มเสี่ยง ร้อยละ 13.62 , 17.12 และ 12.37 ตามลำดับ อยู่ในกลุ่มสงสัยป่วย ร้อยละ 1.17 ,1.29 และ 0.61 ตามลำดับ (แหล่งข้อมูลจากโปรแกรม HDC จังหวัดปัตตานี)

จากการวิเคราะห์ข้อมูลคัดกรองโรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวาน ของพื้นที่ตำบลยาบี แนวโน้มการคัดกรองผ่านเกณฑ์ตามมาตรฐานที่กระทรวงสาธารณสุขวางไว้ (ร้อยละ 90) แต่ผลการคัดกรองที่อยู่ในกลุ่มปกติมีแนวโน้มดีขึ้น กลุ่มเสี่ยงมีแนวโน้มลดน้อยลงแต่ยังไม่ผ่านเกณฑ์ กลุ่มสงสัยป่วยมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเสี่ยงต่อการทำให้เกิดผู้ป่วยรายใหม่ได้ จากทะเบียนผู้ป่วยโรคเรื้อรังในชุมชนของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลยาบี ปี 2560 พบว่าผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น จากการคัดกรองความเสี่ยงประชากร 35 ปี ขึ้นไป ร้อยละ 92.14 (พบกลุ่มเสี่ยงเบาหวาน จำนวน 95 คน ร้อยละ 8.09 สงสัยป่วย 7 คน ร้อยละ 0.60 และมีอัตราป่วยด้วยเบาหวานรายใหม่ จำนวน 8 คน ร้อยละ 0.74 พบกลุ่มเสี่ยงความดันโลหิตสูง 372 คน ร้อยละ 34.48 กลุ่มสงสัยป่วย 115 คน ร้อยละ 10.66 อัตราป่วยด้วยความดันโลหิตสูงรายใหม่จำนวน 31 คน ร้อยละ 2.90
จากทะเบียนผู้ป่วยโรคเรื้อรังในชุมชนของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลยาบี ปี 2561 พบว่าผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น จากการคัดกรองความเสี่ยงประชากร 35 ปี ขึ้นไป ร้อยละ 98.40 (พบกลุ่มเสี่ยงเบาหวาน จำนวน 174 คน ร้อยละ 13.62 สงสัยป่วย 15 คน ร้อยละ 1.17 และมีอัตราป่วยด้วยเบาหวานรายใหม่ จำนวน 6 คน ร้อยละ 0.55 พบกลุ่มเสี่ยงความดันโลหิตสูง 379 คน ร้อยละ 32.31 กลุ่มสงสัยป่วย 98 คน ร้อยละ 8.35 อัตราป่วยด้วยความดันโลหิตสูงรายใหม่จำนวน 16 คน ร้อยละ 1.36
จากทะเบียนผู้ป่วยโรคเรื้อรังในชุมชนของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลยาบี ปี 2562 พบว่าผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น จากการคัดกรองความเสี่ยงประชากร 35 ปี ขึ้นไป ร้อยละ 97.01 (พบกลุ่มเสี่ยงเบาหวาน จำนวน 213 คน ร้อยละ 17.12 สงสัยป่วย 16 คน ร้อยละ 1.29 และมีอัตราป่วยด้วยโรคเบาหวานรายใหม่ จำนวน 9 คน ร้อยละ 0.72 พบกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง 357 คน ร้อยละ 30.59 กลุ่มสงสัยป่วย 96 คน ร้อยละ 8.23 อัตราป่วยด้วยความดันโลหิตสูงรายใหม่จำนวน 23 คน ร้อยละ 1.98 ซึ่งสาเหตุเกิดจากพฤติกรรมการบริโภคอาหารหวาน มัน เค็ม พฤติกรรมไม่ออกกำลังกาย และอารมณ์เครียดจากปัญหาของครอบครัวและเศรษฐกิจในสังคม จากปัญหาการเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องของกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวานตั้งแต่ปี 2560-2562 นั้น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลยาบี จึงได้เห็นถึงความสำคัญในการดูแลเฝ้าระวังความเสี่ยงด้านสุขภาพในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่เหมาะสมและสามารถลดโรค ลดเสี่ยง โรคเรื้อรังเบาหวาน ความดันโลหิตสูง จึงได้จัดทำ โครงการคัดกรองความเสี่ยงปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพโรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวาน ตำบลยาบี อำเภอหนองจิก จังหวัดปัตตานี ปี 2563 ขึ้น โดยเน้นในกลุ่มที่เสี่ยงสูงต่อโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงเพื่อให้ประชาชนได้รับความรู้ สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมอยู่ในกลุ่มปกติได้ เพื่อลดการเกิดโรคเรื้อรังได้ในอนาคตได้