กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ปัจจุบันโรคไม่ติดต่อโดยเฉพาะภาวะความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวานเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญและเร่งด่วนของประเทศ ผู้ป่วยด้วยโรคความดันโลหิตสูงถ้าไม่ได้รับการดูแลหรือการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่เหมาะสมอาจพัฒนาเป็นโรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวานได้ในอนาคต อีกทั้งยังเป็นการเพิ่มค่าใช้จ่ายในการดูแลรักษาทำให้เป็นภาระต่อสังคมเศรษฐกิจและครอบครัวที่ต้องทำหน้าที่ดูแลส่วนปัจจัยด้านอื่น ๆ ที่อาจมีความเกี่ยวเนื่องกันได้ก็คือพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อมซึ่งพบว่าคนที่มีบิดา มารดามีภาวะความดันโลหิตสูงและภาวะเบาหวานก็มักจะมีโอกาสเสี่ยงมาก ส่วนในเรื่องปัจจัยแวดล้อมเช่น มีน้ำหนักตัวมาก สูบบุหรี่จัดดื่มสุราจัด มีระดับไขมันในเลือดสูง และมีความเครียดก็มีผลทำให้ภาวะความดันโลหิตสูงและเบาหวาน คนที่มีภาวะความดันโลหิตสูง และเบาหวานส่วนใหญ่มักไม่ค่อยรู้ตัว ซึ่งโอกาสจะเกิดโรคแทรกซ้อนจากความดันโลหิตสูง และเบาหวานก็มีมากตามไปด้วย โดยทำให้เกิดโรคแทรกซ้อนที่เป็นอันตรายต่อหัวใจ ไต ตา และสมองและเป็นสาเหตุการเสียชีวิตได้ ดังนั้นจึงเปรียบภาวะความดันโลหิตสูงและเบาหวานว่าเป็น “ภัยเงียบ”
จากสถิติพบว่า ประชากรไทยวัยผู้ใหญ่ป่วยเป็นโรคเบาหวานถึง 4.8 ล้านคน ในจำนวนนี้มีผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยและดูแลรักษาเพียงร้อยละ 35.6 หรือเพียง 2.6 ล้านคน บรรลุเป้าหมายในการรักษาได้เพียง 0.9 คน ทำให้อัตราการเสียชีวิตจากโรคเบาหวานในเมืองไทยมีมากถึง 200 รายต่อวัน คาดการณ์ว่าความชุกของโรคเบาหวานจะเพิ่มสูงขึ้นถึง 5.3 ล้านคนภายในปี 2583 (สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ.2562) และโรคความดันโลหิตสูง ประชากรทั่วโลกเสียชีวิตจากโรคความดันโลหิตสูงถึง 7.5 ล้านคน และมีผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงเกือบ 1 พันล้านคนทั่วโลก คาดว่าในปี 2568 ความชุก ของผู้ป่วยจะเพิ่มขึ้นเป็น 1.56 พันล้านคน สำหรับสถานการณ์ในประเทศไทยจำนวนผู้เสียชีวิต จากโรคความดันโลหิตสูง มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นเช่นเดียวกับจำนวนผู้ป่วย จาก 5,186 คนในปี 2556 เป็น 8,525 คน ในปี 2560(สถิติสาธารณสุข.2560)
จากข้อมูลในระบบปฐมภูมิ พบว่ามีผู้ป่วยโรคเบาหวานจำนวน 80 คน และผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงจำนวน 196 คน (ข้อมูลในระบบ HDC 10 พฤษภาคม 2564 ) ผู้ป่วยเบาหวานและผู้ป่วยความดันโลหิตสูงไม่สามารถควบคุมโรคให้อยู่ในระดับปกติได้ จากการคัดกรองโรคเบาหวานและโรคความดันลิตสูงประจำปี 2564 พบกลุ่มเสี่ยงเบาหวานจำนวน 120 คนร้อยละ 17.42กลุ่มสงสัยป่วยเบาหวาน จำนวน 6 คน ร้อยละ 0.87และกลุ่มเสี่ยงความดัน จำนวน 7 คน ร้อยละ 1.20 กลุ่มสงสัยป่วยความดันโลหิตสูงจำนวน 4 คนร้อยละ0.69 จากการสำรวจพฤติกรรม 3 อ. 2 ส.พบว่ากลุ่มเสี่ยง/กลุ่มป่วยมีพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่ถูกต้องเหมาะสม ร้อยละ 2.11 ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ร้อยละ2.33การจัดการความเครียด ร้อยละ 2.66สูบบุหรี่ ร้อยละ 45.ดื่มสุรา ร้อยละ 38ซึ่งเป็นปัญหาในพื้นที่ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านต้นสนได้ตระหนักและเห็นความสำคัญของปัญหาดังกล่าว จึงได้จัดทำโครงการปรับพฤติกรรมเปลี่ยนชีวิตในกลุ่มเสี่ยง/กลุ่มป่วยโรคเบาหวานความดันโลหิตสูง โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านต้นสนตำบลโคกสักอำเภอบางแก้วจังหวัดพัทลุง
ปี 2564โดยส่งเสริมการมีส่วนร่วมของครอบครัวชุมชนและภาคีเครือข่ายเพื่อให้กลุ่มเสี่ยง/กลุ่มป่วยมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่เหมาะสม ลดอัตราป่วยรายใหม่ด้วยโรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวานในประชาชนกลุ่มเสี่ยง/กลุ่มป่วย และส่งเสริมให้ผู้ป่วยเบาหวานและความดันโลหิตสูงมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดและระดับความดันโลหิตให้อยู่ในระดับปกติและลดภาวะแทรกซ้อนของโรคได้