กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ปัญหาโรคไม่ติดต่อ เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคหัวใจและหลอดเลือด และโรคมะเร็ง เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญในปัจจุบัน และมีแนวโน้มการเกิดโรคเพิ่มขึ้นและมีความรุนแรงเพิ่มมากขึ้นทุกปี ซึ่งสาเหตุส่วนใหญ่มาจากพฤติกรรมที่ไม่ถูกต้องของประชาชน เช่น การสูบบุหรี่ ดื่มเครื่องดื่มมีแอลกอฮอล์มากเกินไป การบริโภคอาหารที่ไม่ถูกสัดส่วนและไม่เหมาะสมทางโภชนาการ ขาดการออกกำลังกายและมีความเครียดจากครอบครัว และสังคม จากการศึกษาแนวการป้องกันควบคุมโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง พบว่าปัจจัยเสี่ยง ได้แก่ การสูบบุหรี่ ภาวะน้ำหนักเกินและอ้วน ขาดการเคลื่อนไหว การออกกำลังกาย การบริโภคเครื่องดื่มที่ไม่สมดุล การบริโภคอาหารที่ไม่สมดุล รวมทั้งการมีความรู้ที่ไม่ถูกต้องและไม่ตระหนักถึงความรุนแรงของโรคติดต่อเหล่านั้นในแต่ละปีจะมีผู้เสียชีวิตมากถึง 103,291 คน ซึ่งเป็น 1 ใน 4 ของจำนวนผู้เสียชีวิตทั้งหมด โดยพบว่ากว่าร้อยละ 30 เป็นการเสียชีวิตก่อนวัยอายุ 60 ปี ทั้งนี้มีผู้ป่วยที่ต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลมากกว่า 2,600,000 ครั้งต่อปี หรือ สูงถึง 7,300 ครั้งต่อวัน และเพิ่มขึ้น 1.6 เท่าภายใน 5 ปี
ในเขตพื้นที่รับผิดชอบ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านฝาละมี มีจำนวนผู้ป่วย ด้วยโรคความดันโลหิตสูง227 ราย คิดเป็นอัตราป่วย 4,346.51 ต่อแสนประชากรและผู้ป่วยด้วยโรคเบาหวาน จำนวน76 ราย คิดเป็นอัตราป่วย 2,145.62 ต่อแสนประชากรและปีที่ผ่านมามีผู้ป่วยเบาหวานมีภาวะแทรกซ้อนทางไต ร้อยละ 27.2 ทางตา ร้อยละ 19.7 ทางเท้า ร้อยละ 15.7 ทางหัวใจ ร้อยละ 9.8 และทางสมอง ร้อยละ 9.6 ขณะที่ผู้ป่วยความดันโลหิตสูงมีภาวะแทรกซ้อนทางไต ร้อยละ 24.3 ทางหัวใจ ร้อยละ 24.9 และทางสมอง ร้อยละ 14.4และ ทางตา ร้อยละ 6.8 และในปี 2563 มีจำนวนผู้ป่วยรายใหม่เพิ่มขึ้น ร้อยละ8.25 และมีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้นหากไม่ได้รับการป้องกันและแก้ไข อย่างเร่งด่วน
ซึ่งจากภาวะแทรกซ้อนต่างๆที่เกิดขึ้น เนื่องจากโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง เป็นโรคเรื้อรังที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ และมักไม่ปรากฏอาการที่ชัดเจน ทำให้ผู้ป่วยคิดว่าอาการดีแล้ว หรือหายจากโรคแล้วและผู้ป่วยอาจไม่ได้รับคำแนะนำในการปฏิบัติตัวในการควบคุมโรคที่ถูกต้อง ประกอบกับแพทย์/พยาบาล ตรวจวัดความดันโลหิต/ระดับน้ำตาลในเลือด และผู้ป่วยว่าอยู่ในระดับปกติแล้ว ทำให้ผู้ป่วยคิดว่าตนเองมีสุขภาพดี หรือหายจากโรค จึงขาดการติดตาม การรักษาที่ต่อเนื่อง หยุดการรักษา หยุดรับประทานยา และมาพบแพทย์อีกครั้งเมื่อมีอาการหรือโรคแทรกซ้อนที่รุนแรงภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ที่เกิดขึ้น เป็นปัญหาที่เรื้อรัง ส่งผลถึงความสูญเสียทางด้านเศรษฐกิจ สังคม ของครอบครัว และสูญเสียชีวิตก่อนวัยอันควรนอกจากนี้ การดำเนินงานตามโครงการในครั้งนี้ยังเป็นการพัฒนารูปแบบการป้องกัน และควบคุมโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงโดยดูแลตั้งแต่ประชาชนที่ยังไม่เป็นโรค ดูแลประชากรกลุ่มเสี่ยงจากการคัดกรอง และดูแลผู้ป่วยที่เป็นโรคแล้ว โดยอาศัยความร่วมมือจากเจ้าหน้าที่สาธารณสุข ผู้นำชุมชนในพื้นที่ อสม. ผู้ป่วยและญาติหรือผู้ดูแลผู้ป่วย โดยยึดหลักการมีส่วนร่วมของประชาชน เพื่อให้ประชาชน ผู้ป่วย ญาติหรือผู้ดูแลผู้ป่วย ได้เกิดการเรียนรู้ มีความตระหนัก และมีประสบการณ์โดยตรงในการป้องกันและควบคุมโรคเบาหวานและความดันโลหิต ซึ่งเป็นปัญหาของชุมชนของตนเอง และร่วมพัฒนารูปแบบการมีส่วนร่วม ในการแก้ไขปัญหาโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงที่เหมาะสมกับพื้นที่
ดังนั้น เพื่อเป็นการค้นหาผู้ป่วยรายใหม่ที่แฝงอยู่ในชุมชน และเป็นการป้องกันและลดปัญหาโรคความดันโลหิตสูง และโรคเบาหวานโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านฝาละมี ได้เห็นความสำคัญของการดำเนินงานเฝ้าระวัง ป้องกันและควบคุมโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง โดยเฉพาะ 2 โรคดังกล่าว จึงให้มีการดำเนินงาน“เยี่ยมบ้านผู้ป่วยเรื้อรังแบบบูรณาการ (Home Visit & Home Health Care) เพื่อป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อน” เพื่อให้เกิดโครงการที่ยั่งยืนและลดอัตราป่วยและภาวะแทรกซ้อนด้วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง นอกจากนี้ยังเป็นการเพิ่มพูนองค์ความรู้ด้านการสร้างความเข้มแข็งของชุมชน และความรู้ด้านพฤติกรรมสุขภาพที่จำเป็นสำหรับการป้องกันและควบคุมโรคเบาหวานและความดันโลหิต ซึ่งจะยังผลให้มีระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนในพื้นที่สูงขึ้นอีกด้วย