กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ปัญหาการขาดการทำกิจกรรมทางกายไม่ได้มีปัญหาเฉพาะผู้ใหญ่วัยทำงานเท่านั้น แต่เป็นปัญหาของเด็กวัยเรียนอีกด้วย นิยามกิจกรรมทางกาย (Physical Activity) เป็นการเคลื่อนไหวหรือออกแรงของร่างกายในการทำกิจกรรมรูปแบบต่างๆในชีวิตประจำวัน ได้แก่ 1) การทำงานหรืองานบ้าน 2) การเดินทาง 3) การมีกิจกรรมนันทนาการ การกีฬา และการออกกำลังกาย กิจกรรมทางกายจึงมีความหมายมากกว่าการเล่นกีฬาและการออกกำลังกาย
การมีกิจกรรมทางกายที่เพียงพอ พิจารณาได้จากเกณฑ์ 2 ประการได้แก่ (1) ระดับความหนักเบาหรือความแรงของการมีกิจกรรมทางกาย และ (2) ระยะเวลาของการมีกิจกรรมทางกาย โดยระดับความหนักเบาหรือความแรงของการมีกิจกรรมทางกาย แบ่งเป็น 3 ระดับ ได้แก่ 1) ระดับเบา เป็นการเคลื่อนไหวร่างกายที่ไม่ทำให้รู้สึกเหนื่อย เช่น การยืน การเดินระยะสั้นๆ การทำงานบ้าน 2) ระดับปานกลาง เป็นการเคลื่อนไหวหรือการออกแรงที่ทำให้รู้สึกเหนื่อยปานกลาง หัวใจเต้นเร็วขึ้น จับชีพจรได้ 120-150 ครั้งต่อนาทีโดยประมาณสังเกตจากการที่ยังสามารถพูดเป็นประโยคได้ เช่น การเดินเร็ว การปั่นจักรยาน การเดินขึ้นลงบันได 3) ระดับหนัก เป็นการเคลื่อนไหวหรือการออกแรงที่ทำให้รู้สึกเหนื่อยมาก จนไม่สามารถพูดเป็นประโยคได้ หัวใจเต้นเร็วมาก จับชีพจรได้มากกว่า 150ครั้งต่อนาทีขึ้นไปโดยประมาณ เช่น การขุดดินปลูกพืชทางการเกษตร การแบกหามของที่มีน้ำหนักมาก การเต้นแอโรบิก การวิ่งเร็ว การตีแบดมินตัน การเตะฟุตบอล เป็นต้น นอกจากดูระดับความหนักเบาแล้ว จะต้องคำนึงถึงระยะเวลาของการมีกิจกรรมทางกาย ที่เพียงพอ ซึ่งมีความแตกต่างกันในแต่ละช่วงวัย โดยเด็กและวัยรุ่นอายุ 5-17 ปี ควรมีกิจกรรมทางกายระดับปานกลางถึงหนักอย่างน้อย 60 นาทีต่อวัน สัปดาห์ละอย่างน้อย 3 วัน ประโยชน์ของการมีกิจกรรมทางกายที่เพียงพอจะช่วยในมิติความแข็งแรงของร่างกาย การสร้างภูมิคุ้มกันโรค สภาพจิตใจและอารมณ์ การกระตุ้นและยกระดับการเรียนรู้ การมีปฏิสัมพันธ์ร่วมกันระหว่างสมาชิกในครอบครัว โรงเรียน และชุมชน โดยเฉพาะในกลุ่มวัยเด็กและเยาวชน พบว่าประโยชน์ของการมีกิจกรรมทางกายช่วยพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์ พัฒนาทักษะที่จำเป็นตามช่วงวัยและกระตุ้นการเรียนรู้ และเสริมความแข็งแรงและป้องกันภาวะโรคอ้วนในเด็ก
จากการวิเคราะห์ต้นทุนและข้อมูลสถานการณ์กิจกรรมทางกายของนักเรียน พบว่า โรงเรียนชุมชนบ้าน แม่ใสมีต้นทุนที่ดี ได้แก่ มีแกนนำนักเรียนด้านสุขภาพ มีชมรมกีฬาหลายประเภทให้นักเรียนมีทางเลือกเล่นกีฬาที่ตนเองชอบ มีสนามกีฬามีพื้นที่กว้างขวาง เป็นโรงเรียนเครือข่ายโรงเรียนคำพ่อสอน โรงเรียนส่งเสริมสุขภาพ โรงเรียนปลอดเหล้า ปลอดบุหรี่ และข้อมูลสถานการณ์การทำกิจกรรมทางกายของนักเรียนอายุ 5-17 ปี มีจำนวนนักเรียนทั้งหมด 136 คน บุคลากรทางการศึกษา 14 คน มีเด็กที่มีกิจกรรมทางกายแยกออกได้ดังนี้ ชมรมฟุตบอล 30 คน ชมรมวอลเล่ย์บอล 14 คนตะกร้อ 12คน ชมรมวิ่ง 10คนเด็กเดินทางมาโรงเรียนโดยปั่นจักรยาน7 คน เดินมาเอง8คนเด็กที่มีพฤติกรรมเนือยนิ่ง84 คน และจากการสรุปรายงานผลภาวะโภชนาการของนักเรียนในโรงเรียนพบว่านักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 - 6 และนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 - 3นักเรียนมีภาวะน้ำหนักมากเกินเกณฑ์มาตรฐาน (อ้วน เริ่มอ้วนหรือ ท้วม) ร้อยละ15.44นักเรียนมีภาวะน้ำหนักตามเกณฑ์มาตรฐาน ( สมส่วน ) ร้อยละ69.85 และนักเรียนมีน้ำหนักน้อยกว่าเกณฑ์มาตรฐาน ( ค่อนข้างผอมและผอม ) ร้อยละ 14.71ซึ่งมีผลกระทบต่อการเรียนของเด็ก โดยพบว่าเด็กที่มีปัญหาสุขภาพ มักจะเรียนรู้ได้ช้า ส่งผลให้ผลการเรียนไม่ดี จึงจำเป็นที่ทุกฝ่ายจะต้องตระหนักและเข้าใจถึงปัญหาสุขภาพและร่วมมือกันแก้ไขปัญหาทั้งระบบ คือ กลุ่มนักเรียนที่ อ้วน เริ่มอ้วน ท้วมค่อนข้างผอม ผอม และส่งเสริมกลุ่มนักเรียนที่มีร่างกายสมส่วนไม่ให้อ้วนหรือผอม โดยมีการส่งเสริมการออกกำลังกายที่เหมาะสม ถูกต้องเพื่อให้นักเรียนทุกคนมีภาวะน้ำหนักตามเกณฑ์มาตรฐาน มีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรงสามารถเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ ตลอดจนนำความรู้ที่ได้จากการปฏิบัติกิจกรรมไปใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อตนเองอย่างยั่งยืน
โรงเรียนชุมชนบ้านแม่ใสเห็นว่าปัญหาสุขภาพของเด็กวัยเรียนดังกล่าวเป็นปัญหาที่สำคัญและต้องรีบดำเนินการแก้ไขจึงได้จัดทำโครงการดังกล่าวขึ้นเพื่อให้ นักเรียน มีความรู้ความเข้าใจและได้รับการแก้ไขปัญหาสุขภาพทางด้านภาวะโภชนาการให้มีน้ำหนักตามเกณฑ์มาตรฐานโดยใช้กิจกรรมทางกายในการขับเคลื่อนการดำเนินงานแก้ไขปัญหาเด็กวัยเรียนที่มีปัญหาสุขภาพ