กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

กิจกรรมทางกาย (Physical Activity) เป็นการเคลื่อนไหวหรือการออกแรง ของร่างกายในการทำ กิจกรรมรูปแบบต่างๆ ในชีวิตประจำวัน ได้แก่ ๑) การทำงาน/ งานบ้าน ๒) การเดินทาง ๓) การมีกิจกรรมนันทนาการกีฬา และการออกกำลังกาย การมีกิจกรรมทางกายที่เพียงพอมีความสำคัญอย่างยิ่งทั้งในมิติของการป้องกันโรคและการสร้างเสริมสุขภาพ
ทั้งนี้ในแต่ละวันสามารถแบ่งการมีกิจกรรมทางกายออกเป็นช่วงเวลาต่างๆ แล้วนำ มานับรวมกันได้โดยในแต่ละช่วงเวลาย่อยๆ นั้น จะต้องมีระยะเวลาของการ มีกิจกรรมทางกายติดต่อกันอย่างน้อย ๑๐ นาทีขึ้นไป ถึงจะพอเพียงให้มีการกระตุ้น การทำงานของหัวใจและการไหลเวียนของเลือด ดังตัวอย่างการแบ่งการมีกิจกรรม ทางกายในวัยผู้ใหญ่ เช่น การมีกิจกรรมทางกายช่วงเช้าด้วยการเดินอย่างเร็วมา ทำงาน ระยะเวลา ๑๕ นาที ช่วงเที่ยงเดินเร็วๆ ไปรับประทานอาหารระยะเวลา ๑๐ นาทีช่วงเย็นเลิกงานเดินกลับบ้านระยะเวลา ๑๕ นาทีจะได้กิจกรรมทางกายระดับ ๗ ปานกลางจากการเดินเร็วรวม ๔๐ นาทีใน ๑ วัน หากทำ เช่นนี้ทุกวันทำ งาน ก็จะทำ ให้มีกิจกรรมทางกายถึง ๒๐๐ นาทีต่อสัปดาห์ ซึ่งจากตัวอย่างการมีกิจกรรม ทางกายข้างต้นในวัยผู้ใหญ่ นับว่ามีความเพียงพอ และหากจะให้มีสุขภาพดีมากขึ้น ก็อาจมีการออกกำลังกายระดับหนักร่วมด้วย นอกจากนี้ การออกกำ ลังกล้ามเนื้อ ส่วนอื่นให้มีการยืดเหยียดเพิ่มขึ้นด้วยการแอโรบิกในวันศุกร์อีก ๖๐ นาทีหรือการเล่น ไทเก็กอีก ๖๐ นาทีก็จะเป็นการเพิ่มการทรงตัวและความแข็งแรงของกล้ามเนื้อที่ใช้ในการช่วยเดิน
จากการติดตามและเฝ้าระวังสถานการณ์กิจกรรมทางกายระดับประเทศ ที่ผ่านมาโดยสถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดลร่วมกับ สสส. และกระทรวงสาธารณสุข แสดงให้เห็นว่าในภาพรวมระดับประเทศทิศทางการมี กิจกรรมทางกายของคนไทยมีแนวโน้มโดยเฉลี่ยเพิ่มขึ้น คือจากร้อยละ ๖๖.๓๐ ในปี ๒๕๕๕ (ปีฐานของการสำ รวจ) เพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ ๗๔.๖๐ ในปัจจุบัน (พ.ศ.๒๕๖๒) เมื่อพิจารณาตามกลุ่มช่วงวัย พบว่าในภาพรวม มีการเปลี่ยนแปลงเชิงบวกทุกกลุ่ม อายุยกเว้นกลุ่มวัยทำงานที่มีการลดลงของระดับการมีกิจกรรมทางกายที่เพียงพอ และด้วยสัดส่วนของประชากรวัยทำงานที่เป็นกลุ่มส่วนใหญ่จึงทำ ให้อัตราการเพิ่มของระดับการมีกิจกรรมทางกายในภาพรวมไม่เปลี่ยนแปลงมากนัก แม้จะพบว่ากลุ่มประชากรอีก ๓ กลุ่มที่เหลือคือวัยเด็ก วัยรุ่น และวัยสูงอายุจะมีการเพิ่มขึ้น เฉลี่ยสูงถึง ร้อยละ ๓ ถึงร้อยละ ๔โดยกลุ่มประชากรวัยเด็กเป็นกลุ่มประชากรที่มีการเพิ่มขึ้น ของการมีกิจกรรมทางกายที่เพียงพอมากที่สุดเมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มอื่นๆ
อย่างไร ก็ตาม แม้กิจกรรมทางกายจะเพิ่มขึ้นในเชิงบวก แต่ด้วยสถานการณ์มลภาวะทางอากาศ จากฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM ๒.๕ และการแพร่ระบาดของเชื้อโควิด-๑๙ ในช่วงปลายปี ๒๕๖๒ ส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตทำ ให้สถานการณ์การมีกิจกรรมทางกายที่เพียงพอของคนไทยลดลงไปประมาณร้อยละ ๑๑.๖ ทำ ให้ระดับการมีกิจกรรมทางกายที่เพียงพอของคนไทยในปี๒๕๖๓ มีประมาณร้อยละ๕๕.๕เท่านั้น(แผนส่งเสริมกิจกรรมทางกาย สสส., ๒๕๖๔)
จากการสำรวจข้อมูลผู้สูงอายุตำบลแม่ยางร้อง จำนวน ๒๓๗ คนพบว่า มีผู้สูงอายุที่มีกิจกรรมทางกายในระดับพอเพียง คือมีกิจกรรมทางกายระดับปานกลางถึงหนัก อย่างน้อย ๑๕๐ นาทีต่อสัปดาห์หรือ๓๐ นาทีต่อวันสัปดาห์ละอย่างน้อย ๕ วัน จำนวน๖๒ คน คิดเป็นร้อยละ ๒๖.๑๖ซึ่งอยู่ในระดับที่ค่อนข้างต่ำซึ่งการมีกิจกรรมทางกายที่ไม่เพียงพอ มีความสัมพันธ์กับภาวะอ้วนลงพุง และการเจ็บป่วยเป็นโรคไม่ติดต่อ (NCDs) โดยมีโอกาสเกิดโรคที่เกี่ยวข้องกับหัวใจร้อยละ ๓๐ โรคเบาหวาน ร้อยละ ๒๗ โรคมะเร็งลำ ไส้ร้อยละ ๒๕ โรคมะเร็งเต้านมร้อยละ ๒๑ โรคหลอดเลือดหัวใจ ร้อยละ ๖ และมีโอกาสเสี่ยงต่อการตายสูงถึงร้อยละ ๒๐-๓๐ ส่วนพฤติกรรมเนือยนิ่ง ก็มีความสัมพันธ์กับอัตราการตายจากโรคหัวใจและหลอดเลือดและโรคเบาหวานเป็นต้น
ชมรมผู้สูงอายุตำบลแม่ยาง จึงได้จัดทำโครงการส่งเสริมกิจกรรมทางกายวัยสูงอายุ ตำบลแม่ยางร้องแม่ยางร้อง
ปีงบประมาณ ๒๕๖๕ ขึ้นเพื่อส่งเสริมกิจกรรมทางกายที่เหมาะสมสำหรับวัยสูงอายุ อีกทั้งยังเป็นการสร้างความสมดุลและป้องกันการหกล้ม เพิ่มความคล่องแคล่วและเสริมทักษะในการดูแลตัวเอง