กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

หลักการและเหตุผล
ในปัจจุบันโรคมะเร็งปากมดลูก เป็นสาเหตุการตายอันดับหนึ่งของประเทศไทยซึ่งทำให้เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ เพราะจะทำให้เกิดการสูญเสียทรัพยากรบุคคลและสิ้นเปลืองค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาล การป้องกันและการควบคุมโรคมะเร็งปากมดลูกต้องมีการค้นหา โดยการตรวจหาเซลล์มะเร็งให้ พบตั้งแต่อยู่ในระยะเริ่มแรกและในระยะก่อนเป็นมะเร็งซึ่งสามารรักษาให้หายได้ และเสียค่าใช้จ่ายน้อยกว่า การรักษาในระยะลุกลาม ปจจุบันจึงไดมีการพัฒนาการตรวจดวย วิธี HPV DNA test ซึ่งใหผลความไวและความถูกตองที่ดีกว่าการตรวจ Pap smearถึงแม้กระบวนการตรวจเพื่อค้นหามะเร็งปากมดลูก จะง่าย สะดวก ราคาถูก แต่ยังพบว่าสตรีจำนวนมาก ไม่เห็นความสำคัญ มีทัศนคติที่ไม่ดีต่อการตรวจ Pap Smear ส่วนโรคมะเร็งเต้านม ผู้ป่วยมักไม่มีอาการผิดปกติในระยะเริ่มต้น ดังนั้นจึงมีความจำเป็นและสำคัญที่ต้องทำการตรวจค้นหามะเร็งเต้านมในระยะเริ่มต้น การรักษามะเร็งเต้านมในปัจจุบันมีความก้าวหน้าไปมาก การค้นพบมะเร็งเต้านมในระยะเริ่มต้นสามารถรักษาให้หายขาดได้และการรักษาอาจทำได้โดยการตัดเฉพาะก้อนมะเร็งออกไม่จ้าเป็นต้องผ่าตัดทั้งเต้านม ในทางตรงกันข้ามหากไม่มีการตรวจค้นหามะเร็งเต้านม รอจนกระทั่งมีอาการผิดปกติ มะเร็งอาจแพร่กระจายไปยัง อวัยวะอื่น ๆแล้ว และไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้
จากผลการดำเนินงาน การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกในสตรีกลุ่มเป้าหมายอายุ30- 60 ปี ในเขตพื้นที่ตำบลกายูบอเกาะ อำเภอรามัน จังหวัดยะลา ปี 2562 - 2564 พบว่า มีกลุ่มเป้าหมายเพิ่มขึ้นเท่ากับ 1,264,1,260 และ 1,343 ตามลำดับ ได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก คิดเป็นร้อยละ 35.44,40.00 และ 22.34 ตามลำดับ กลุ่มคัดกรองมะเร็งปากมดลูกที่ยังไม่เข้ารับการตรวจ จะเป็นกลุ่มที่ยากต่อการติดตามเข้ารับบริการ ส่วนการตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมด้วยตนเอง ปี 2564 กลุ่มเป้าหมาย 30-70 ปี มีจำนวน 1,596 ราย ได้รับการคัดกรอง 1,576 ราย คิดเป็นร้อยละ 98.75 ( ข้อมูล HDC วันที่ 30 กันยายน 2564 ) และตรวจไม่พบความผิดปกติ อาจเกิดจากการตรวจที่ไม่ถูกต้อง เทคนิคหรือแบบการตรวจคัดกรองมีความซับซ้อน ทำให้ไม่เข้าใจ หรืออาจเกิดจาก กลุ่มเป้าหมาย และ อสม. ยังขาดความรู้ความเข้าใจในเรื่องโรคมะเร็งปากมดลูก และมะเร็งเต้านม
ดังนั้น กลุ่มงานบริการด้านปฐมภูมิและองค์รวม โรงพยาบาลรามัน จึงได้จัดทำโครงการสตรีหญิงวัยเจริญพันธุ์ยุคใหม่ รู้ทัน ใส่ใจ โรคมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านม ตำบลกายูบอเกาะ ปีงบประมาณ 2565 ขึ้น เพื่อความรู้ ความเข้าใจ ในการตรวจมะเร็งปากมดลูก และมีความเชี่ยวชาญในการตรวจมะเร็งเต้านมด้วยตนเอง และยังเป็นแนวทางในการสร้างเสริมพฤติกรรมการป้องกันโรคมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านมแบบยั่งยืนต่อไป