กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

การสูบบุหรี่ เป็นสาเหตุสำคัญทำให้เกิดโรคที่คุกคามและเป็นอันตรายต่อชีวิต ได้แก่ โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง โรคมะเร็งปอด โรคหลอดเลือด เป็นต้น จากการสำรวจของสำนักงานสถิติแห่งชาติ เมื่อปี พ.ศ.2550 พบว่าคนไทยที่มีอายุเกิน 15 ปีและสูบหรี่มากถึงเกือบ 11 ล้านคน โดยในจำนวนนี้ 9.5 ล้านคนสูบบุหรี่เป็นประจำ และอีก 1 ล้านคนเศษ สูบเป็นครั้งคราว เมื่อเปรียบเทียบกับการสำรวจเมื่อ พ.ศ. 2549 พบว่าจำนวนผู้สูบบุหรี่ในขณะนี้ลดลงเพียงเล็กน้อย (ไม่ถึงร้อยละ 5) เชื่อกันว่าเป็นผลมากจากประเทศไทยไม่มีการ
ให้บริการช่วยเลิกบุหรี่อย่างเป็นระบบ และไม่ทั่วถึง จากการประเมินสถานการณ์ดังกล่าวพบว่าหากบุคคลเหล่านี้ไม่เลิกสูบบุหรี่ จะมีผู้เสียชีวิตจากโรคอันสืบเนื่องจากการสูบบุหรี่ไม่ต่ำกว่า 1 ใน 4 หรือกว่า 2 ล้านผศ.นพ.ครรชิต ลิขิตธนสมบัติ นายกสมาคมแพทย์โรคหัวใจแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์และแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคหัวใจและโรคเส้นเลือดสมอง คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี เปิดเผยว่า คนไทยเสียชีวิตด้วยโรคหัวใจและ หลอดเลือดแดงตีบตัน ซึ่งหมายถึง หลอดเลือดหัวใจและหลอดเลือดสมองถึงปีละ 100,000 คน คิดเป็นร้อยละ 20 ของสาเหตุการเสียชีวิตของคนไทย ในแต่ละปี และ "1 ใน 5ของคนไทยที่เสียชีวิตด้วยโรคหัวใจและหลอดเลือดมีสาเหตุมาจากการสูบบุหรี่"ในขณะที่คนไทยที่มีอายุระหว่าง 30 - 45 ปี ที่สูบบุหรี่มีโอกาสเสียชีวิตจากโรคหัวใจและหลอดเลือดมากกว่าคนที่ไม่สูบถึง 4 เท่าหรือหากกล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ เกือบ ครึ่งหนึ่งของคนวัยหนุ่มสาว ถึงกลางคนที่เสียชีวิตด้วยโรคหัวใจและหลอดเลือดมีสาเหตุมาจากการสูบบุหรี่การสูบบุหรี่เพียงหนึ่งถึงสองมวนต่อวันก็เพิ่มความเสี่ยง ในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดได้ แม้แต่การสูบบุหรี่ไฟฟ้าก็มีสารนิโคตินซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดได้เช่นกัน นอกจากนี้ยังพบว่าผู้ที่เคยสูบบุหรี่ และสามารถเลิกบุหรี่ได้ สามารถลดความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดได้ถึงร้อยละ 30 ขณะที่ ศ.นพ.ประกิต วาทีสาธกกิจ เลขาธิการมูลนิธิรณรงค์ เพื่อการไม่สูบบุหรี่ กล่าวถึง "ควันบุหรี่มือสอง" หรือคนที่ไม่ได้สูบบุหรี่ แต่อยู่ใกล้ผู้สูบต้องทนสูดควันบุหรี่ที่ผู้สูบพ่นออกมา ซึ่งเป็นสาเหตุของการเกิดโรคเส้นเลือดหัวใจตีบตันได้ โดยการได้รับควันบุหรี่ มือสองเพียง30 นาที ก็เกิดอันตราย ต่อเยื่อบุหลอดเลือด และทำให้เลือดไปเลี้ยงหัวใจลดลงได้ ข้อมูลจากองค์การอนามัยโลกระบุว่า แต่ละปีมีคนไทยเสียชีวิตด้วยโรคหลอดเลือดหัวใจ และสมอง ปีละ 2,615 คน จากจำนวนผู้ที่เสียชีวิตจาก ควันบุหรี่มือสองทั้งหมดปีละ 6,500 คน พื้นที่ตำบลบันนังสตา มีจำนวนประชากรทั้งหมด 13,700 คนและประชากร 15 ปีขึ้นไป จำนวน 9,385 คน เพศชาย จำนวน 3,712 คน เพศหญิง จำนวน 5,673 คน ปี 2564 ได้คัดกรองบุหรี่ จำนวน 7,152 คน ไม่เคยสูบบุหรี่ 5,864 คน เคยสูบเลิกแล้ว 135 คน สูบ 1,153 คน บำบัด 849 คน พฤติกรรมของคนสูบบุหรี่สามารถสูบบุหรี่ได้ทุกสถานที่ ไม่มีพื้นที่กำหนดเฉพาะ จึงมีโอกาสเสี่ยงที่ทำให้มีผู้สูบบุหรี่รายใหม่เพิ่มขึ้นอีกทั้งมีโอกาสสูบติดต่อกันจำนวนหลายมวนด้วยความเคยชิน ที่สำคัญคือทำให้ผู้อื่นที่อยู่รอบข้างได้รับพิษควันบุหรี่ที่มีภาวะเสี่ยงทำให้เกิดโรคไม่แตกต่างจากคนสูบบุหรี่หรือมากกว่าคนสูบบุหรี่
จากการคัดกรองบุหรี่ในประชาชนอายุ 15 ปี ขึ้นไปของหน่วยบริการปฐมภูมิ โรงพยาบาลบันนังสตา ได้เล็งเห็นปัญหาดังกล่าว จึงมีความประสงค์จัดทำโครงการ “สานพลังชุมชน ปอดใสไรควันบุหรี่” ในปีงบประมาณ 2565เพื่อให้ประชาชนตระหนักและรณรงค์ให้สมาชิกในชุมชนเลิกยาสูบและบุหรี่ได้ และลดจำนวนผู้สูบบุหรี่รายใหม่ในชุมชน และสามารถทำให้ชุมชนปลอดบุหรี่ 100% ในอนาคตได้