กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ฟันและอวัยวะในช่องปากเป็นด่านแรกของระบบย่อยอาหาร และมีความสำคัญสำหรับการ ติดต่อสื่อสารของผู้คนในสังคม ปัจจุบันพฤติกรรมการบริโภคของคนเปลี่ยนไป ในขณะที่ระบบบริการสุขภาพ และระบบการพัฒนาคนยังไม่สามารถปรับตัวรองรับให้ทันกับการเปลี่ยนแปลง ทำให้การเกิดโรคฟันผุ ในทุก กลุ่มวัยเพิ่มขึ้น
ปัญหาด้านทันตสุขภาพเป็นปัญหาสำคัญที่พบมากในนักเรียนวัยเรียน เมื่อเทียบกับโรคอื่นๆที่ตรวจพบในกลุ่มเดียวกัน ปัญหาด้านทันตสุขภาพนั้นนอกจากจะมีผลเสียโดยตรงต่อสุขภาพช่องปากของเด็กแล้ว ยังมีผลกระทบต่อการเรียนรู้และพัฒนาการของเด็ก นักเรียนประถมศึกษาอยู่ในช่วงอายุ 6-12 ปี ซึ่งเป็นวัยที่มีฟันแท้ขึ้นใหม่ๆ ลักษณะรูปร่างฟันมีหลุมร่องลึกทำให้เกิดโรคฟันผุได้ง่าย นอกจากอุปนิสัยของเด็กที่ชอบรับประทานของหวาน ตลอดจนมีข้อจำกัดในเรื่องความสามารถในการดูแลสุขภาพช่องปากด้วยตนเอง ล้วนเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคในช่องปากได้ง่าย
รายงานผลการสำรวจสภาวะทันตสุขภาพแห่งชาติ ครั้งที่ 8ประเทศไทย 2560 พบว่าเด็กวัยเรียนอายุ 12 ปี ร้อยละ 58.7 เรียนในระดับประถมศึกษาตอนปลาย ถึงตอนมัธยมตอนต้น จากการสำรวจสภาวะโรคฟันผุในฟันถาวรพบว่า เด็กอายุ 12 ปี ฟันดีไม่มีผุ (Cavity free)1 ร้อยละ 66.7 ความชุกของโรคฟันผุในเด็กอายุ 12 ปี คิดเป็นร้อยละ 52.0 โดยมีค่าเฉลี่ยฟันผุ ถอน อุด (DMFT) เท่ากับ 1.4 ซี่/คน เป็นฟันผุที่ยังไม่ได้รับการรักษาร้อยละ 31.5 มีฟันอุดร้อยละ 31.1 และมีการสูญเสียฟัน 1 ฟันดีไม่มีผุ (Cavity free)
จากการสำรวจสุขภาพช่องปากของเด็กนักเรียนในเขตพื้นที่รับผิดชอบของ รพ.สต.วังประจัน พบว่า เด็กกลุ่มอายุ 6 -12 ปี มีอัตราฟันแท้ผุเฉลี่ยร้อยละ 43.67และเด็กอายุ12 ปี มีอัตราฟันดีไม่มีผุ (Cavity Free) ร้อยละ 56.32 (ข้อมูล รพ.สต.วังประจัน จากแฟ้ม HDC สสจ.สตูล 2562) จากข้อมูลข้างต้นจะเห็นว่าสภาวะฟันผุของเด็กนักเรียนในเขตพื้นที่รับผิดชอบของ รพ.สต.บ้านวังประจัน อยู่ในระดับสูง ซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากการขาดความรู้เกี่ยวกับการดูแลสุขภาพช่องปาก พฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากที่ไม่ถูกต้องและเหมาะสม รวมถึงทัศนคติของผู้ปกครองเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพช่องปาก ซึ่งปัญหาดังกล่าวสามารถแก้ไขป้องกันได้
จากเหตุผลดังกล่าว โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลวังประจัน ซึ่งมีหน้าที่ในการดำเนินงานส่งเสริมสุขภาพป้องกันโรคในช่องปากของกลุ่มเป้าหมายให้ได้รับการดูแลอย่างทั่วถึงให้เกิดประสิทธิภาพที่ยั่งยืนเพื่อให้ สอดคล้องกับสภาพปัญหาในพื้นที่การสร้างเสริมทันตสุขภาพในระดับชุมชนเป็นมาตรการที่สามารถพัฒนาสุขภาพช่องปากของประชาชนที่ยั่งยืนที่สุดแต่ต้องอาศัยระยะเวลาและกระบวนการในการผลักดันและขับเคลื่อนสร้างให้ชุมชนเกิดความเข้มแข็ง รวมทั้งการเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อมด้านทันตสุขภาพ อันจะนำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพช่องปากของคนในชุมชนและสร้างเสริมสุขภาพช่องปากที่ดีอย่างยั่งยืน จึงได้จัดโครงการส่งเสริมทันตสุขภาพนักเรียนตำบลวังประจัน