กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

โรคมะเร็งเต้านมและมะเร็งปากมดลูกปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ มะเร็งที่เกิดในสตรีมากที่สุด คือ มะเร็งปากมดลูก รองลงมาคือ มะเร็งเต้านม (ดังสถิติสิบอันดับแรกของมะเร็งในสตรีของสถาบันมะเร็งแห่งชาติ ) โดยเฉพาะมะเร็งปากมดลูกสามารถตรวจค้นหาตั้งแต่ระยะเริ่มแรกด้วยวิธีการที่ง่ายมีความแม่นยำและไม่มีค่าบริการ ซึ่งปัจจุบันกระทรวงได้พัฒนาการคัดกรองให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น โดยวิธีตรวจแบบ HPV test เป็นเทคนิคทางด้านชีวโมเลกุล เพื่อตรวจหาตัวเชื้อเอชพีวีสายพันธุกรรมมะเร็งบริเวณปากมดลูกและผนังช่องคลอด ทราบผลการตรวจเร็ว
จากข้อมูลการดำเนินงาของศูนย์สุขภาพชุมชนโรงพยาบาลเขาชัยสน พบว่า ผลการดำเนินการคัดกรองมะเร็งเต้านม ปี 2564 และ 2565เท่ากับ 84.11% และ 90.80% (เกณฑ์>85 %) จะเห็นว่า ปี 2564 ผลงานไม่ผ่านเกณฑ์ เนื่องจากกลุ่มเป้าหมายตรวจด้วยตนเองเดือนละครั้งแต่ขาดความตระหนักและตรวจไม่ต่อเนื่อง บางคนเมื่อไม่มีอาการผิดปกติ ก็จะไม่ตรวจ ในปี 2564 และ 2565 พบมีผู้ป่วยมะเร็งเต้านมรายใหม่จำนวน 7 และ 6 ราย ตามลำดับ พบในอายุ 50-60ปี ส่วนผลงานคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ปี 2564 และ2565 เท่ากับ 59 % และ 61.07% (เกณฑ์>80 %)จะเห็นว่า ผลงานไม่ผ่านเกณฑ์ และภาพรวมจังหวัดพัทลุงก็ไม่ผ่านเกณฑ์ ในปี 2564 และ 2565 พบมีผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูกรายใหม่ จำนวน 10 และ 9 ราย ตามลำดับ พบในอายุ 50-60ปี และเริ่มพบในกลุ่มอายุ 39-59 ปีด้วย เนื่องจากสตรีเป้าหมายขาดความตระหนักในการมาตรวจคัดกรอง กลุ่มที่คัดกรองทุกปีก็ไม่นำมาคิดผลงาน ส่วนกลุ่มที่ไม่ได้คัดกรองก็ไม่ยอมมาคัดกรองด้วยเห็นว่าไม่มีอาการผิดปกติและเกิดความอาย
ดังนั้น ศูนย์สุขภาพชุมชนโรงพยาบาลเขาชัยสนจึงได้จัดทำโครงการนี้ขึ้น โดยมีกลุ่มเป้าหมายเขต อบต.เขาชัยสน 8 หมู่บ้าน ได้แก่ สตรีอายุ 30-60ปี (ที่ยังไม่คัดกรอง) จำนวน 183 คน และอสม.จำนวน 97 คน รวมทั้งหมด 280 คน วัตถุประสงค์เพื่อเสริมสร้างการเรียนรู้เรื่องโรคมะเร็งในสตรีแก่สตรีกลุ่มเป้าหมาย เพื่อสร้างความตระหนักและส่งเสริมทัศนคติที่ถูกต้องแก่สตรีกลุ่มเป้าหมายและกระตุ้นติดตามกลุ่มเป้าหมายมารับการตรวจคัดกรอง เนื่องจากโรคมะเร็งระยะเริ่มแรกจะไม่แสดงอาการ เมื่อมีอาการหรือเข้าสู่ระยะท้ายจะไม่สมารถรักษาได้ อาจเสียชีวิตได้ หากพบความผิดปกติจะได้รักษาตั้งแต่ระยะเริ่มแรก อันจะส่งผลให้ลดอัตราตายด้วยโรคมะเร็งปากมดลูกและเต้านม