กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

หลักการและเหตุผล
เมื่อเข้าสู่วัยสูงอายุ ระบบต่างๆ ในร่างกายย่อมเสื่อมลงตามธรรมชาติอวัยวะควบคุม การทรงตัวที่หูเสื่อมตั้งแต่ระดับหูชั้นในไปจนถึงสมอง การมองเห็นลดลงทั้งด้านความชัดเจน การกะระยะความลึกและการมองในที่สลัว ประสาทสัมผัสและความแข็งแรงของกล้ามเนื้อกับข้อต่อต่างๆ ลดลง นอกจากนี้ผู้สูงอายุจำนวนมากยังมีโรคประจำตัว เช่น หัวใจเต้นผิดจังหวะ โรคทางสมอง โรคเบาหวานที่ทำให้เกิดโรคเส้นประสาท (neuropathy) ฯลฯ อีกทั้งผู้สูงอายุมักใช้ยาหลายชนิดเพื่อ รักษาโรคประจำตัวต่างๆเช่น ยาขยายหลอดเลือด ยาลดระดับน้ำตาลในเลือดยาขับปัสสาวะยานอนหลับ หรือยารักษาอาการซึมเศร้า เป็นต้น ปัจจัยเหล่านี้ล้วนส่งผลกระทบต่อการควบคุมการทรงตัวของร่างกายและทำให้เกิดอาการมึนงง เวียนศีรษะ การแพทย์พื้นบ้าน ใช้พืชพรรณสมุนไพรนำมาใช้เป็นยารักษาโรคเวลาเกิดอาการเจ็บป่วย เป็นหนึ่งในภูมิปัญญาไทยที่สืบทอดกันมา ซึ่งมีหลักฐานทางประวัติศาสตร์ ระบุถึงการใช้พืชพรรณสมุนไพรตั้งแต่สมัยพุทธกาลการนำพืชสมุนไพรมาใช้ทำเป็นยาดม จึงเป็นทางเลือกหนึ่งที่สามารถใช้บรรเทาอาการมึนงง เวียนศีรษะ เบื้องต้นในผู้สูงอายุได้ การใช้ยาดมสมุนไพรเป็นการทำให้ร่างกายได้รับน้ำมันหอมระเหย รวมทั้งสารสำคัญที่ทำให้ร่างกายผ่อนคลาย สดชื่นรวมทั้งบรรเทาอาการวิงเวียนศีรษะหรือว่าลดอาการหน้ามืดหรือสามารถสร้างความสดชื่นให้เราได้ดียามเหนื่อยล้า ยาดมสมุนไพรถือว่าเป็นยาที่จัดอยู่ในประเภทเป็นยาสมุนไพรประจำบ้านใช้สูดดม บรรเทาอาการวิงเวียนหน้ามืด ตาลาย เป็นหวัด คัดจมูก ซึ่งมีวิธีทำที่ง่าย หาสมุนไพรได้สะดวก สามารถทำไว้ใช้เองหรือเพื่อจำหน่ายเป็นรายได้เสริมได้
จากรายงาน ผู้มารับบริการในคลินิกผู้ป่วยนอกของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลสว.นอก ในปีงบประมาณ 2565 พบว่ามีผู้สูงอายุเข้ามารับการรักษาด้วยอาการวิงเวียนศีรษะ จำนวน ๕2 รายคิดเป็นร้อยละ 4.75 ของผู้มารับบริการผู้ป่วยนอก มีโรคประจำตัวความดันโลหิตสูงและเบาหวาน ร้อยละ38.71 ผู้สูงอายุส่วนใหญ่มีประวัติการรับประทานยาโรคเรื้อรังที่ต่อเนื่องหลายขนาน เป็นระยะเวลานาน ประกอบอาชีพเกษตรกรรม มีการปลูกผัก กรีดยาง ทำสวนผลไม้ ซึ่งอาชีพดังกล่าวต้องทำงานกลางแจ้งอยู่ในสภาพแวดล้อมที่ร้อนอบอ้าว ผู้สูงอายุมีการเปลี่ยนอิริยาบถตามกิจกรรมของวิถีการดำรงชีวิตในแต่ละวันที่ไม่เหมาะสมตามวัย ปัจจัยเหล่านี้ล้วนส่งผลกระทบต่อการควบคุมการทรงตัวของร่างกาย เกิดอาการวิงเวียนศีรษะ หน้ามืดตาลาย ได้ง่าย
ดังนั้น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลสว.นอก จัดได้จัดทำโครงการส่งเสริมการทำยาดมสมุนไพรเพื่อสุขภาพผู้สูงอายุขึ้น เพื่อให้ผู้สูงอายุมีความรู้ ในการดูแลสุขภาพ มีการใช้ยาดมสมุนไพร ในการช่วยบรรเทาอาการวิงเวียน หน้ามืด ตาลาย เบื้องต้น ก่อนไปพบแพทย์เพื่อตรวจร่างกายหาสาเหตุการเจ็บป่วย ต่อไป