กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

สุขภาพช่องปากมีความสัมพันธ์ กับสุขภาพโดยรวมของร่างกาย หากสุขภาพช่องปากและฟันดี ก็ย่อมส่งผลต่อการมีสุขภาพร่างกายที่ดีตามมา ซึ่งปัญหาสุขภาพช่องปากเป็นอีกปัญหาที่สำคัญที่ควรได้การส่งเสริม ป้องกันมากกว่าจะเน้นทางด้านการรักษาและฟื้นฟู ซึ่งใช้งบประมาณในการรักษาที่มากกว่า และปัญหาสุขภาพช่องปากของนักเรียนก็ต้องยิ่งดำเนินการ เนื่องจากเด็กนักเรียนมีฟันแท้ขึ้นมาในช่องปากผสมกับฟันน้ำนมถ้าหากมีอาการปวดฟันผู้ปกครองอาจไม่ทราบว่าเป็นฟันแท้หรือฟันน้ำนม แต่อย่างไรก็ตามหากนักเรียนมีปัญหาสุขภาพช่องปาก ก็จะส่งผลต่อร่างกาย และพัฒนาการด้านการเรียนรู้ ที่ก่อให้เกิดความเจ็บปวด และรำคาญ ไม่เหมาะที่จะเรียนรู้หรือเรียนไม่รู้เรื่อง
การบริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคในช่องปากเป็นสิทธิประโยชน์ด้านสุขภาพสำหรับคนทุกกลุ่มวัย แต่การเข้าถึงบริการของแต่ละกลุ่มวัย โดยเฉพาะเด็กวัยเรียนพบว่าได้รับการตรวจฟันไม่ถึง ร้อยละ 50 ในปี พ.ศ. 2563 กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ร่วมกับสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ แนวทางการดำเนินทันตสาธารณสุข ประจำงบประมาณ พ.ศ.2564 ได้เพิ่มรายการบริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคในช่องปากที่มุ่งเน้นการเข้าถึงบริการบางกลุ่มวัยเป็น การจำเพาะ (Fee schedule) ในเด็ก 4 - 12 ปี โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ เพิ่มการเข้าถึงและความครอบคลุมบริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคในช่องปากสำหรับเด็กวัยเรียนทุกสิทธิ และเพื่อลดความชุกของการเกิดโรคฟันผุในเด็กวัยเรียน ซึ่งดำเนินการโดยจัดให้มีบริการสร้างเสริมสุขภาพและปูองกันโรคในช่องปาก และ ดำเนินการเบิกจ่ายค่าชดเชยบริการสร้างเสริมสุขภาพและปูองกันโรคในช่องปาก ได้แก่ บริการทา/เคลือบฟลูออไรด์ ในเด็กอายุ 4 - 12 ปี และบริการเคลือบหลุมร่องฟัน (เฉพาะฟันกรามถาวร ซี่ 6 และ 7) ในเด็กอายุ 6 - 12 ปี ผลการดำเนินงานปี 2563 พบว่าเด็กอายุ 12 ปี ได้รับการตรวจสุขภาพช่องปากและวางแผนการรักษา ร้อยละ 49.2 (เป้าหมายรอบ 6 เดือนหลัง ร้อยละ 55) โดยมีเขตสุขภาพที่มีผลงานการตรวจสุขภาพช่องปาก และวางแผนการรักษามากกว่า ร้อยละ 50 ได้แก่ เขตสุขภาพที่ 3 7 8 10 11 และ 12 เด็กอายุ 12 ปี ปราศจากฟันผุ (Caries Free) ร้อยละ 71.2 โดยมีเขตสุขภาพที่ 3 7 8 10 11 และ 12 ที่มีร้อยละเด็กอายุ 12 ปี ปราศจากฟันผุ มากกว่าร้อยละ 70 (ร้อยละการตรวจฟันมากกว่าร้อยละ 55) สิ่งแวดล้อมและปรับพฤติกรรมลดการบริโภคอาหารที่เป็นอันตรายต่อทันตสุขภาพสำหรับนักเรียนที่ฟันแท้ผุไปแล้วและสามารถรักษาด้วยการอุดฟันได้ บุคลากรทางทันตกรรมจะมีการลงพื้นที่หน่วยทันตกรรมเคลื่อนที่ให้บริการในโรงเรียนในการแก้ไขปัญหาดังกล่าวทำได้โดยการใช้รูปแบบการให้บริการทันตกรรมครบวงจรการตรวจสุขภาพช่องปาก การให้สุขศึกษา บริการทันตกรรม (อุดฟันแท้ , ขูดหินน้ำลาย) การแปรงฟันที่ถูกวิธี และการติดตามประเมินผลเพื่อให้การรักษารวมทั้งการป้องกันฟันแท้ผุโดยการเคลือบหลุมร่องฟันแท้ลึกที่โรงเรียน
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลท่าบอน ได้เห็นความสำคัญของปัญหาสุขภาพช่องปากในเด็กวัยเรียน จึงได้จัดทำโครงการ ยิ้มสดใส เด็กท่าบอนฟันดี ให้เด็กนักเรียนมีพัฒนาการสมวัยด้านทันตสุขภาพ คือ ลดภาวะสูญเสียฟันแท้ก่อนวัย และมีฟันแท้ ไว้ใช้งานได้นานที่สุด