กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

หลักการและเหตุผล (ระบุที่มาของการทำโครงการ)
ด้วยปัจจุบันกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง เป็นปัญหาสำคัญทางสาธารณสุขและมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงเป็นภัยเงียบที่ส่งผลกระทบทำให้เกิดภาวะโรคแทรกซ้อน ทำให้เกิดความพิการและตายก่อนวัยอันควรจากสถิติข้อมูลของสำนักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค ปี 2565 พบว่าการเสียชีวิตก่อนวัยอันควรระหว่างอายุ 30- 69 ปีพบว่า อัตรา การตายสูงที่สุดคือโรคหลอดเลือดสมอง 48.7 ต่อแสน ประชากร รองลงมาคือโรคหัวใจขาดเลือด อัตราการตาย 32.3ต่อแสนประชากร, โรคเบาหวาน อัตราการตาย22.3 ต่อแสนประชากร, ภาวะความดันโลหิตสูง อัตราการตาย 12.2ต่อแสนประชากรและโรคทางเดินหายใจอุดกั้นเรื้อรัง มีอัตราการตาย11.4 ต่อแสนประชากรซึ่งสาเหตุการเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรังเหล่านี้ เป็นปัญหาที่ยังคงจัดการได้ยากในการจะลดจำนวนคนที่จะไม่เป็นความดันโลหิตสูงหรือเบาหวานที่เพิ่มขึ้นในแต่ละปีโดยเฉพาะสาเหตุจากการใช้วิถีชีวิตแบบสังคมคนเมืองสมัยใหม่ ที่มีพฤติกรรมการกินเปลี่ยนแปลงไป โดยการบริโภคอาหารหวาน มัน และเค็มเพิ่มขึ้นซึ่งส่วนใหญ่มาจากขนมขบเคี้ยว น้ำอัดลมและเครื่องดื่ม ประเภทกาแฟและน้ำผลไม้ที่เติมน้ำตาลอาหารสําเร็จรูปประเภทถุงมีวางจําหน่าย หาซื้อง่าย ราคาถูกการโฆษณาอาหารที่ให้พลังงานสูงอาหารบริการด่วนและบริการส่งถึงบ้าน ทําให้อาหารที่ให้พลังงานสูงที่นานๆ เคยได้กินที กลายเป็นสิ่งที่กินได้ทุกวัน กินผักผลไม้น้อย คนไทยเฉลี่ยกินผักและผลไม้วันละ 270 กรัม ซึ่งต่ำกว่าปริมาณที่แนะนําวันละ 400 กรัมต่อวัน และขาดการออกกําลังกายจึงส่งผลให้คนไทยมีภาวะน้ำหนักเกินและอ้วนเพิ่มขึ้นและนำไปสู่การเจ็บป่วยแทรกซ้อนที่สำคัญ อาทิ โรคจอประสาทตาเสื่อม โรคไตวายเรื้อรัง (CKD)โรคหัวใจและหลอดเลือด(CVD)แผลเรื้อรัง การถูกตัดขา ตัดนิ้ว เป็นต้น ความเจ็บป่วยเหล่านี้ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยตลอดจนค่าใช้จ่ายด้านสาธารณสุขโดยรวม
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ กระทรวงสาธารณสุข และสถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดลได้ตระหนักถึงความสำคัญที่ต้องสร้างการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายทุกภาคส่วนและระดมพลังทั้งสังคมเพื่อแก้ไขและขจัดปัญหาดังกล่าวผ่านกระบวนการทำแผนยุทธศาสตร์สุขภาพดีวิถีชีวิตไทยพ.ศ. 2561-2570 ซึ่งเป็นแผนระดับชาติเพื่อใช้เป็นกรอบชี้ทิศทางการขับเคลื่อนสู่การปฏิบัติการอย่างบูรณาการเป็นเอกภาพด้วยการรวมพลังขับเคลื่อนจากทุกภาคส่วนประชาชนมีศักยภาพในการจัดการปัจจัยเสี่ยงและสภาพแวดล้อมที่ส่งผลกระทบต่อโรควิถีชีวิตเพื่อปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตใหม่ที่ลดเสี่ยงลดโรคลดภาวะแทรกซ้อน ลดการพิการ ลดความตาย และลดภาระค่าใช้จ่ายทั้งระดับบุคคลครอบครัวชุมชนสังคมสังคมสุขภาวะบนพื้นฐานปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
ดังนั้นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านหินผุด ได้เล็งเห็นความสำคัญได้ดำเนินการตามนโยบายสาธารณสุขในการจัดทำโครงการบูรณาการ โดยลงค้นหาเชิงรุกในกลุ่มประชาชนอายุ 35 ปีขึ้นไป ที่อยู่ในความรับผิดชอบ 4 หมู่บ้าน กลุ่มเป้าหมาย ปี 2566 คัดกรองโรคเบาหวาน จำนวน 2,549 ราย และกลุ่มเป้าหมายคัดกรองโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 2,144 รายผลการคัดกรอง ได้ร้อยละ 98 และยังค้นหาผู้ที่มีความเสี่ยงและผู้ที่เป็นโรคเรื้อรังที่ขาดหายไปจากการรักษาหรือไม่รักษาต่อเนื่อง เพื่อให้ประชาชนได้เข้าถึงการบริการทางด้านสาธารณสุขให้ได้มากที่สุดจากการดำเนินงานที่ผ่านมาของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านหินผุดในปีงบประมาณ 2565 - 2566พบผู้ป่วยโรคเบาหวานรายใหม่ จํานวน 17 รายคิดเป็นร้อยละ9.65 และจำนวน16รายคิดเป็นร้อยละ8.64 โรคความดันโลหิตสูงรายใหม่ จํานวน 59 ราย คิดเป็นร้อยละ 10.40 จํานวน 53 ราย คิดเป็นร้อยละ 8.78และผลการคัดกรอง โรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงในกลุ่มเสี่ยง อายุ 35 ปีขึ้นไป มีปัจจัยเสี่ยงเพิ่มขึ้นในด้านต่างๆ เช่น ด้านดัชนีมวลกายเกิน , รอบเอวเกิน เป็นต้น
จากข้อมูลดังกล่าวจะเห็นว่ายังคงมีผู้ป่วยรายใหม่ไม่ลดลงจากเดิมเท่าที่ควรเพราะกลุ่มเสี่ยงดังกล่าวอยู่ในช่วงวัยทํางานและเข้าถึงได้ยาก เพราะต้องทํางานหาเลี้ยงครอบครัวไม่ค่อยมีเวลาอยู่บ้านและเวลาในการปรุงหรือประกอบอาหารจึงซื้ออาหารปรุงสําเร็จ ซึ่งสะดวกกว่าและขาดการออกกําลังกายที่เหมาะสมดังนั้นจึงต้องดำเนินการเชิงรุกต่อเนื่องใน การคัดกรอง การดำเนินการปรับเปลี่ยนและติดตามพฤติกรรมผู้ที่อาจมีภาวะเสี่ยงเป็นโรคให้เข้มข้นมากขึ้นเพื่อให้เกิดสุขภาวะทางกายและทางจิตที่ดี และเป็นแรงผลักดันให้ชีวิตก้าวต่อไปในสังคมปัจจุบันอย่างมีคุณภาพ