กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

โรคจิตเภทเป็นโรคเรื้อรังที่ทำให้เกิดความเสื่อมถอยของบุคลิกภาพ การรับรู้ อารมณ์ พฤติกรรม และการตัดสินใจ ในบางรายหากมีอารมณ์แปรปรวนอาจมีการทำร้ายตนเองและผู้อื่นได้ ผู้ป่วยโรคจิตเภทเมื่อเจ็บป่วยในระยะเริ่มแรกไม่สามารถควบคุมอารมณ์และดูแลตนเองได้ เกือบทุกคนต้องได้รับการดูแลช่วยเหลือจากคนอื่น และหลังจากอาการทางจิตดีขึ้นมากกว่าร้อยละ 70 ต้องได้รับการดูแลจากญาติ และร้อยละ 50 มีการกำเริบซ้ำภายใน 1 ปี เนื่องจากมีปัจจัยหลายๆด้านเป็นตัวกระตุ้น เช่น ด้านตัวผู้ป่วย ด้านครอบครัวและด้านสิ่งแวดล้อม ดังนั้นผู้ป่วยมีความจำเป็นต้องให้ญาติเป็นผู้ดูแลเกือบตลอดชีวิต จากปัญหาดังกล่าว ส่งผลให้ญาติผู้ดูแล รู้สึกเบื่อหน่าย ท้อแท้ สิ้นหวัง เครียด รังเกียจผู้ป่วย บางครั้งใช้อารมณ์รุนแรงในการดูแล และในที่สุดทอดทิ้งผู้ป่วยให้อยู่ตามลำพัง หรือไล่ผู้ป่วยออกจากบ้านจนกลายเป็นคนเร่ร่อน ส่งผลให้ผู้ป่วยกลุ่มนี้มีอาการทางจิตกำเริบและสร้างความเดือดร้อนให้สังคม
จากทะเบียนผู้ป่วยโรคจิตเวชของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเนินงาม ตั้งแต่ปี 2558 – 2565 จำนวน 80 ราย มีญาติดูแลจริง จำนวน 10 ราย คนที่มีพฤติกรรมเฝ้าระวัง จำนวน 15 ราย คนที่มีอาการทางจิตกำเริบพร้อม อาละวาด จำนวน 5 ราย ซึ่งที่ผ่านมาผู้รับผิดชอบงานให้การดูแลโดยการให้ความรู้เรื่องโรคจิตเภท แก่ผู้ป่วยและญาติ มีการติดตามเยี่ยมบ้าน และการบริหารยาให้ผู้ป่วยสะดวกในการรับประทานยา โดยการรับยาจากโรงพยาบาลรามัน แล้วให้บริการผู้ป่วย เพื่อความสะดวกแก่ผู้ป่วยและญาติในการรับยาอย่างต่อเนื่อง แต่ก็ยังพบว่าญาติผู้ดูแล ยังมีความเครียด เบื่อหน่ายในการดูแลผู้ป่วยเรื้อรังรักษาไม่หายอยากให้หน่วยงานรัฐนำผู้ป่วยไปดูแลต่อ และทอดทิ้งผู้ป่วยอยู่ตามลำพัง สำหรับตัวผู้ป่วยเองก็เบื่อหน่ายในการรับประทานยาตลอดชีวิต รู้สึกอับอายไม่อยากให้คนอื่นรับรู้ว่าตนเองเจ็บป่วยด้วยโรคจิตเภทไม่อยากรับยา
ดังนั้น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเนินงาม จึงได้จัดทำโครงการพัฒนาศักยภาพในการดูแลผู้ป่วยจิตเวชร่วมกันระหว่างญาติและผู้ป่วย ปี 2567 เพื่อให้ญาติผู้ดูแลมีความรู้ความสามารถให้การดูแลช่วยเหลือผู้ป่วยได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยเฉพาะเรื่องการส่งเสริมให้รับประทานยาอย่างต่อเนื่อง สม่ำเสมอ ลดการใช้อารมณ์ที่รุนแรงในการดูแล สามารถสังเกตอาการเตือนก่อนอาการกำเริบได้และสามารถดูแลช่วยเหลือเบื้องต้นเมื่อผู้ป่วยมีอาการทางจิตกำเริบได้สำหรับตัวผู้ป่วยจิตเวช เพื่อให้ผู้ป่วยมีความรู้ในการปฏิบัติตัวที่เหมาะสม และสามารถดำรงชีวิตอยู่ในครอบครัวและชุมชนได้อย่างปกติสุขต่อไป