กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

จากสถานการณ์ฝุ่นละอองขนาดไม่เกิน ๒.๕ ไมครอน (PM2.5) ที่แพร่กระจายครอบคลุมพื้นที่ส่วนใหญ่ของประเทศไทย ตั้งแต่ปี ๒๕๖๑ เป็นต้นมา ส่งผลให้ในหลายพื้นที่มีค่า PM2.5 เกินค่ามาตรฐาน สาเหตุหลักมาจากรถยนต์โดยเฉพาะเครื่องยนต์ดีเซลและการเผาในที่โล่ง ผลกระทบจากการก่อสร้าง ประกอบกับสภาพอุตุนิยมวิทยา อากาศนิ่ง ลมสงบ ทำให้ฝุ่นละอองไม่สามารถลอยตัวขึ้นสูงได้ จึงมีการสะสมของฝุ่นละออง
ในอากาศเพิ่มขึ้น ซึ่งปัญหาฝุ่นละอองดังกล่าวส่งผลกระทบต่อสุขภาพประชาชน เช่น
1. ระบบผิวหนัง ทำให้มีปัญหาผื่นคัน ผื่นแพ้, ลมพิษ, ผิวหน้าเหี่ยวแพ้ง่าย และเกิดริ้วรอยบริเวณร่องแก้มมากยิ่งขึ้นด้วย
2. ระบบทางเดินหายใจ กระตุ้นภูมิแพ้, โรคหืด, โรคถุงลมโป่งพอง, ทำให้เกิดปัญหาโรคทางเดินหายใจเรื้อรัง, มะเร็งปอดทำให้เกิดโรคหลอดเลือดและหัวใจเรื้อรัง
3. ส่งผลกระทบต่อการพัฒนาการสติปัญญาของเด็ก
4. ส่งผลกระทบต่อการเจริญเติบโตของร่างกายในเด็ก และสามารถส่งผลถึงทารกในครรภ์มารดาทำให้เจริญเติบโตช้าหรือคลอดก่อนกำหนดได้
พื้นที่เขตภาษีเจริญเป็นหนึ่งในห้าเขตที่มีปริมาณฝุ่นละออง PM2.5สูงในช่วงที่กรุงเทพมหานครประสบปัญหาเรื่องฝุ่นละออง โดยสำนักสิ่งแวดล้อม กรุงเทพมหานคร ได้ติดตั้งเครื่องตรวจวัดปริมาณฝุ่นละอองบริเวณซอยเพชรเกษม 36 ด้านหน้ามหาวิทยาลัยสยาม จากสถิติที่ผ่านมาพบว่าค่าปริมาณฝุ่นละอองในพื้นที่จะสูงในช่วงเดือนพฤศจิกายน-กุมภาพันธ์ของทุกปี ที่ผ่านมาสำนักงานเขตภาษีเจริญได้ดำเนินมาตรการในการแก้ไขปัญหาฝุ่นละอองตามแนวทางที่กรุงเทพมหานครกำหนดอย่างต่อเนื่อง แต่เป็นเพียงการดำเนินการในฐานะหน่วยงานภาครัฐฝ่ายเดียว โดยที่ประชาชนยังไม่ตระหนักหรือมีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหา สาเหตุหนึ่งมาจากการสื่อสารทำความเข้าใจให้แก่ประชาชนในเรื่องฝุ่นละออง นโยบาย หรือมาตรการป้องกันไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร ซึ่งการแก้ไขปัญหาฝุ่นละอองให้มีประสิทธิภาพและยั่งยืนจำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน โดยเฉพาะอย่างยิ่งประชาชน โดยให้ประชาชนเกิดการรับรู้สถานการณ์ปัญหาฝุ่นละอองและสื่อสารเตือนภัยเพื่อเฝ้าระวังผลกระทบต่อสุขภาพโดยได้ดำเนินกิจกรรม ปักธงคุณภาพอากาศฯ ด้วยการเปลี่ยนธงช่วงเช้าและช่วงเย็น โดยกำหนดธงสีแจ้งเตือนคุณภาพอากาศ ทั้งหมด 5 สี ได้แก่ สีฟ้า สีเขียว สีเหลือง สีส้ม และสีแดง แบ่งตามค่าความเข้มข้นของฝุ่นละออง PM2.5 หน่วยเป็นไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตรที่เทียบกับดัชนีคุณภาพอากาศของประเทศไทย ได้แก่

1. สีฟ้า มีค่าฝุ่นละออง PM2.5ระหว่าง 0 – 15.0 คุณภาพอากาศดีมาก ทำกิจกรรมได้ตามปรกติ
2. สีเขียว มีค่าฝุ่นละออง PM2.5ระหว่าง 15.1 – 25.0 คุณภาพอากาศดี ทำกิจกรรมกลางแจ้งได้ตามปรกติ กลุ่มเสี่ยงควรสังเกตอาการผิดปรกติ เช่น ไอบ่อย หายใจลำบาก
3. สีเหลือง มีค่าฝุ่นละออง PM2.5ระหว่าง 25.1 – 37.5 คุณภาพอากาศปานกลาง ลดเวลาทำกิจกรรมกลางแจ้งที่ใช้แรงมาก กลุ่มเสี่ยงสวมหน้ากากป้องกันทุกครั้งที่ออกนอกอาคาร เลี่ยงกิจกรรมกลางแจ้งที่ใช้แรงมาก
4. สีส้ม มีค่าฝุ่นละออง PM2.5ระหว่าง 37.6 – 75.0 คุณภาพอากาศเริ่มมีผลกระทบต่อสุขภาพ ลดเวลาทำกิจกรรมกลางแจ้งที่ใช้แรงมาก กลุ่มเสี่ยงสวมหน้ากากป้องกันทุกครั้งที่ออกนอกอาคาร เลี่ยงกิจกรรมกลางแจ้งที่ใช้แรงมาก
5. สีแดง มีค่าฝุ่นละออง PM2.5ตั้งแต่ 75.1 ขึ้นไป คุณภาพอากาศมีผลกระทบต่อสุขภาพ งดกิจกรรมกลางแจ้ง หากจำเป็น ต้องออกกลางแจ้งสวมอุปกรณ์ฟ้องกันฝุ่นละออง PM2.5 ทุกครั้ง ผู้ที่มีโรคประจำตัวอยู่ในห้องที่ปลอดภัย
พร้อมทั้งติดตั้งป้ายธงคุณภาพอากาศในชุมชนบริเวณพื้นที่ที่คนในชุมชนสังเกตเห็นได้ในระยะไกลหรือใกล้เคียงจุดติดตั้งธงคุณภาพอากาศในชุมชน ดังนั้นจึงเป็นเหตุผลให้ต้องพัฒนากลไกการรับรู้และเตือนภัยจาก ฝุ่นละอองในชุมชนโดยอาศัยการมีส่วนร่วมของภาคประชาชน เพื่อให้เกิดการเฝ้าระวังผลกระทบต่อสุขภาพของคนในชุมชน