กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

จากการพัฒนาทางด้านเศรษฐกิจ การเมือง และสังคม ส่งผลให้วิถีชีวิตประชากรไทย เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ประกอบกับ ความเจริญก้าวหน้าทางด้านการแพทย์และสาธารณสุข ทำให้รูปแบบการเจ็บป่วยเปลี่ยนจากโรคติดต่อเป็นโรคไม่ติดต่อเพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ที่พบมากที่สุด คือ โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง ปัจจัยที่เชื่อว่าเป็นสาเหตุหลักของโรคเรื้อรัง คือ พฤติกรรมในการดำเนินชีวิตของบุคคลขาดความสมดุล เช่น การรับประทานอาหารไขมันสูง อาหารหวานจัด เค็มจัด มากเกินกว่าสัดส่วน
ที่ร่างกายควรได้รับใน 1 วัน ไม่รับประทานผักผลไม้ ไม่ออกกำลังกาย การใช้ชีวิตสะดวกสบายเกินไป ไม่ค่อยมีกิจกรรมทางกาย การสูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์ เป็นต้น โดยอาการและอาการแสดงของโรคเบาหวานและ ความดันโลหิตสูงเกิดขึ้นได้ช้า เนื่องจากมีระยะการดำเนินโรคที่ยาวนาน การก่อตัวของโรค จึงเกิดขึ้นทีละน้อย และมักเกิดในวัยผู้ใหญ่โดยเฉพาะอายุ 40 ปีขึ้นไป เมื่อประชาชนเกิดการเจ็บป่วยด้วยโรคดังกล่าว การรักษาให้หายขาดเป็นไปได้ยาก และเสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อนหรือความพิการได้ง่าย ซึ่งปัญหาของโรคเบาหวาน และความดันโลหิตสูง นอกจากจะทำให้สูญเสียสภาพทางด้านร่างกาย จิตใจ ค่าใช้จ่าย และระยะเวลาในการรักษาที่ยาวนาน ยังสามารถส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจสังคม และความมั่นคงของชาติอีกด้วย
ระบบสุขภาพของประเทศไทยในปัจจุบัน จึงมีนโยบายในการสร้างสุขภาพนำซ่อม เพื่อแก้ปัญหา โรคเรื้อรังโดยเน้นการคัดกรองสุขภาพ เพื่อให้สามารถค้นหาประชากรกลุ่มเสี่ยงได้คลอบคลุม นำไปสู่การกำหนดรูปแบบกิจกรรม เพื่อลดอัตราป่วยรายใหม่ และสามารถค้นหาประชากรกลุ่มสงสัยรายใหม่ได้อย่างรวดเร็ว ทำให้กลุ่มสงสัยรายใหม่ได้รับการวินิจฉัยโรค และรักษาจากแพทย์ตามเกณฑ์ ได้อย่างทันท่วงที
เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากโรคและการลดอัตราการตายที่อาจเกิดขึ้น จากสถานการณ์การคัดกรอง
ความเสี่ยงโรคเรื้อรังของตำบลท่านั่ง ปีงบประมาณ 2564 -2566 พบว่า มีอัตราป่วยเบาหวานรายใหม่จากกลุ่มเสี่ยงเบาหวานร้อยละ 0.67, 8.89 และ 2.63 ตามลำดับ อัตราป่วยความดันโลหิตสูงรายใหม่จากโรคความดันโลหิตสูง ร้อยละ 2.48 , 4.72 และ 3.61 ตามลำดับ ซึ่งมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น อีกทั้งปัญหาระหว่างการคัดกรอง พบว่า มีผู้ป่วยบางกลุ่มไม่ได้รับการคัดกรองโรคเรื้อรังในปีที่ผ่านๆ มา โดยมีสาเหตุที่แตกต่างกัน เช่น บางรายไม่ทราบว่ามีการคัดกรองโรคเรื้อรัง บางรายไม่สมัครใจเข้ารับการคัดกรอง เนื่องจากไม่มีอาการผิดปกติ บางรายไม่เห็นถึงความสำคัญของการคัดกรอง บางรายอยู่นอกพื้นที่ในช่วงที่มีคัดกรองทำให้พลาดโอกาสในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ แล้วมาค้นพบในระยะปรากฏอาการหรือระยะที่เป็นกลุ่มป่วยไปแล้ว
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลท่านั่ง ได้ตระหนักถึงความสำคัญของปัญหาดังกล่าว จึงจัดทำโครงการตรวจคัดกรองความเสี่ยงเชิงรุกในประชากรกลุ่มอายุ 15 ปีขึ้นไป เพื่อให้เกิดการคัดกรองโรคเรื้อรังที่มีประสิทธิภาพและครอบคลุม นำไปสู่การกำหนดรูปแบบกิจกรรมในการดูแลสุขภาพตนเองของกลุ่มเสี่ยง เพื่อลดอัตราป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงรายใหม่อย่างต่อเนื่องและยั่งยืนจึงจัดทำ “กิจกรรม โครงการตรวจคัดกรองความเสี่ยงเชิงรุกในประชากรกลุ่มอายุ 15 ปีขึ้นไป” ขึ้น เพื่อให้เกิดการคัดกรองโรคเรื้อรัง ที่มีประสิทธิภาพและครอบคลุม นำไปสู่การกำหนดรูปแบบกิจกรรมในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน