กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ปัจจุบันสมุนไพรไทย เป็นพันธุ์พืชที่ควรค่าแก่การศึกษาเรียนรู้ เพราะเป็นพืชเศรษฐกิจของประเทศไทย ซึ่งสมุนไพรที่สำคัญและช่วยยกระดับเศรษฐกิจให้มั่นคง และลดค่าใช้จ่ายทางการแพทย์ของไทยนั้นก็คือ สมุนไพรที่ใช้ในการแพทย์แผนไทย ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตของคนไทยมาเป็นเวลานาน เนื่องจากคนไทยสมัยก่อนมีค่าใช้จ่ายในด้านการรักษาพยาบาลสูง ด้วยเหตุที่ในสมัยก่อนยังไม่มีสถานบริการด้านสาธารณสุข บริการประชาชนอย่างทั่วถึงเหมือนปัจจุบัน เมื่อเกิดการเจ็บป่วยขึ้นในชุมชนหรือในครอบครัว จึงมีการนำสมุนไพรมาใช้ในการรักษาพยาบาลเบื้องต้นหรือรักษาพยาบาลกับหมอพื้นบ้าน ในหมู่บ้านของตนเอง เพื่อบรรเทาอาการเจ็บป่วยโดยอาศัยภูมิปัญญาที่สืบทอดกันมารุ่นสู่รุ่น ซึ่งกระบวนการรักษาและสรรพคุณของสมุนไพรชนิดต่างๆ เหล่านี้ ล้วนเป็นองค์ความรู้ที่มีคุณค่าและสำคัญอย่างยิ่ง แต่เมื่อการแพทย์แผนปัจจุบันเริ่มเข้ามามีบทบาท สรรพคุณและคุณค่าของสมุนไพรไทย อันเป็นสิ่งที่เรียกได้ว่าเป็นภูมิปัญญาดั้งเดิม ก็เริ่มถูกบดบังไปเรื่อยๆ และถูกทอดทิ้งในที่สุด ส่งผลให้เยาวชนรุ่นหลังรู้จักสมุนไพรไทยน้อยลง และปัจจุบันประเทศไทยเริ่มให้ความสำคัญกับการใช้ยาสมุนไพรมากขึ้น เนื่องจากการรักษาแผนปัจจุบันบางครั้งมีผลข้างเคียงในบางโรคและมีขีดจำกัดในการรักษา นอกจากนั้นอิทธิพลของกระแสโลกในเรื่องสมุนไพรและการแพทย์ทางเลือกก็เป็นปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อสังคมไทย ทำให้คนไทยหันมาบริโภคสมุนไพรกันมากขึ้น

ตำบลรูสะมิแล อำเภอเมือง จังหวัดปัตตานี เป็นตำบลที่ตั้งอยู่ในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย มีศักยภาพทางภูมิศาสตร์ มีภูมิอากาศที่ดี และมีศักยภาพในการผลิตพืชสมุนไพรได้หลากหลายชนิด ที่มีลักษณะเฉพาะประจำท้องถิ่น รวมทั้งมีแหล่งผลิตสมุนไพรที่เหมาะสม แต่พื้นที่ดังกล่าวยังขาดศูนย์การเรียนรู้สำหรับพืชสมุนไพร เพื่อใช้เรียนรู้และต่อยอดองค์ความรู้ ตลอดจนพัฒนาผลิตภัณฑ์ด้านสมุนไพร อันจะก่อให้เกิดประโยชน์โดยตรงแล้วยังสามารถนำไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ได้อย่างหลากหลาย สมุนไพรจึงจัดเป็นพืชทางเศรษฐกิจที่สำคัญของประเทศไทย ซึ่งนับว่าสมุนไพรไทยมีศักยภาพและสามารถนำรายได้เข้าประเทศสูงมากและมีแนวโน้มเติบโตในอนาคต

ดังนั้นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลรูสะมิแล จึงสนใจที่จะจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้สมุนไพรเพื่อสุขภาพตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อช่วยส่งเสริมการใช้สมุนไพรในชุมชนให้เกิดประโยชน์ โดยใช้วัตถุดิบที่สามารถหาได้ในท้องถิ่นอย่างสมุนไพรมาเป็นวัตถุดิบหลัก ทั้งนี้เพื่อเป็นแนวทางในการออกแบบศูนย์การเรียนรู้ รวมทั้งเป็นแนวทางในการออกแบบการถ่ายทอดองค์ความรู้เกี่ยวกับสมุนไพรเพื่อสุขภาพให้กับผู้ที่สนใจศึกษาต่อไป