แบบฟอร์มพัฒนาโครงการ กองทุนสุขภาพตำบล เทศบาลเมืองเบตง
1. ชื่อโครงการ/กิจกรรม
โครงการอาหารเป็นยาชีวาแข็งแรงชื่อโครงการควรสั้น กระชับ เข้าใจง่าย และสื่อสาระของสิ่งที่จะทำอย่างชัดเจน ควรจะระบุชื่อชุมชนในชื่อโครงการเพื่อความสะดวกในการค้นหา
กองทุนสุขภาพตำบล เทศบาลเมืองเบตง
กองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม เทศบาลเมืองเบตง
ในชุมชน จำนวน 14 ครั้ง ( 14 ชุมชน)
2. ความสอดคล้องกับแผนงาน
3. สถานการณ์
ในปัจจุบันพฤติกรรมด้านการบริโภคอาหารของคนไทยหลายเรื่องยังน่าเป็นห่วง โดยเฉพาะการบริโภคอาหารที่ส่งผลเสียต่อสุขภาพ การดื่มเครื่องดื่มที่มีรสหวาน การกินผักและผลไม้ที่ไม่เพียงพอ การบริโภคอาหารที่เสี่ยงต่อสุขภาพ หากบริโภคอย่างไม่พอดี หรือไม่มีการออกกำลังกายร่วมด้วย อาจเพิ่มปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs หรือ non-communicable diseases) เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคไขมันในเลือดสูง โรคหัวใจและหลอดเลือด นำมาซึ่งผลกระทบทางสุขภาพในระยะยาว และเสียค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลที่สูง
จากรายงานผลสำรวจพฤติกรรมสุขภาพของคนไทยในปี 2560 – 2564 จากระบบข้อมูล H4U ของกรมอนามัย พบคนไทยเกินครึ่งกินผักไม่เพียงพอ การบริโภคน้ำตาลและไขมันมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆซึ่งสอดคล้องกับข้อมูลการเจ็บป่วยของประชาชนในอำเภอเบตง โรงพยาบาลเบตง แผนกผู้ป่วยนอกอายุรกรรม มีนัดติดตามอาการ จำนวน 17,989 ครั้ง ในปีงบประมาณ 2564 จำนวน 19,691 ครั้ง ในปีงบประมาณ 2565 และจำนวน 22,470 ครั้ง ในปีงบประมาณ 2566 (ข้อมูลวันที่ 30 ต.ค.2566) เห็นได้ว่าประชาชนในพื้นที่อำเภอเบตงมีแนวโน้มผู้ป่วยด้วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง(non-communicable diseases ; NCDs) เพิ่มขึ้นทุกปี ทั้งนี้กลุ่มโรค NCDs นั้น ล้วนเกิดจากนิสัยหรือพฤติกรรม การดำเนินชีวิตของตัวเองเป็นสำคัญ ไม่ว่าจะเป็น ด้านพฤติกรรมการนอนหลับพักผ่อนที่ไม่เพียงพอ ความเครียดสะสม ขาดการออกกำลังกาย พฤติกรรมการดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ การสูบบุหรี่อย่างต่อเนื่อง และด้านพฤติกรรมการกินอาหารที่ไม่เหมาะสม หวานจัด เค็มจัด มันจัด กินอาหารที่มีไขมันสูง หรือกินเกินความต้องการของร่างกาย โดยจะมีการสะสมอาการอย่างช้าๆ หากไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้อง จะยิ่งทำให้เกิดการเรื้อรังของโรคตามมา ซึ่งเป็นผลเสียต่อตัวผู้ป่วยและคนรอบข้าง การป้องกันตนเองจากโรค NCDs นั้น ต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมตามแนวทาง 3 อ. คือ อาหาร ออกกำลังกาย และอารมณ์ จากการศึกษาพบว่าถึงแม้จะมีการออกกำลังกาย และดูแลควบคุมอารมณ์อย่างดีแต่หากขาดการเลือกรับประทานอาหาร รวมถึงการปรุงอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ เช่น หวาน มัน เค็ม ก็จะนำไปสู่โรค NCDs ตามมาในที่สุดในปัจจุบันการแพทย์ได้วิจัยออกมาแล้วว่าอาหารหลายๆ ชนิดมีส่วนช่วยป้องกันโรคต่างๆ ได้ อาหารเป็นยา จึงเป็นทางเลือกหนึ่งในการบรรเทา รักษา ส่งเสริมสุขภาพ และฟื้นฟูสมรรถภาพที่ประชาชนทุกคนสามารถเข้าถึงอย่างเท่าเทียมกัน เพราะอาหารเป็นยา คือ อาหารที่มีผัก ผลไม้พื้นบ้าน และสมุนใพรในท้องถิ่นเป็นส่วนประกอบ ปลอดจากเชื้อโรค สารเคมี และสารพิษ มีคุณค่าทางโภชนาการในปริมาณและสัดส่วนที่เหมาะสมจึงมีส่วนช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันและลดความเสี่ยงการเป็นโรคไม่ติดต่อเรื่อรัง (NCDs) ตัวอย่างอาหารเป็นยาที่หาได้ง่ายใกล้ตัวเรา เช่น ขิง ช่วยในการย่อยอาหาร ช่วยให้ร่างกายอบอุ่น ช่วยขับเหงื่อ ช่วยแก้หวัด แก้ไอ ขับเสมหะ ลดอาการจุกเสียด พริกหยวก พริกหวาน พริกขี้หนู มีสารในกลุ่มนิโคติน ป้องกันและชะลอโรคอัลไซเมอร์ และโรคพาร์กินสัน ขมิ้นชัน แก้โรคกระเพาะ แก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ ขับลมในกระเพาะ กะเพรา แก้ปวดท้อง ท้องขึ้น แก้ลม ขับลม แจ้จุกเสียด แน่นในท้อง เป็นต้น
กองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม เทศบาลเมืองเบตง ได้ตระหนักถึงความสำคัญของการเลือกบริโภคอาหารซึ่งส่งผลต่อสุขภาพโดยตรง จึงได้จัดทำโครงการอาหารเป็นยาชีวาแข็งแรง เพื่อส่งเสริมให้ประชาชนทั่วไปมีความรู้ในการเลือกบริโภคได้ถูกต้องอย่างเหมาะสม ตามหลักการส่งเสริมสุขภาพด้วยวิถีอาหารเป็นยา อนึ่งการดำเนินโครงการดังกล่าวจะส่งผลให้ประชาชนมีสุขภาพดีถ้วนหน้าต่อไป
4. วัตถุประสงค์และตัวชี้วัด
- บอกจุดมุ่งหมายในการดำเนินงานโครงการ และสิ่งที่ต้องการให้เกิดผลจากการดำเนินงานโครงการ วัตถุประสงค์นี้จะต้อง เฉพาะเจาะจง วัดได้จริง แสดงโอกาสที่จะเกิดผลสำเร็จ สอดคล้องกับหลักการและเหตุผล ในระยะเวลาที่กำหนด
- ตัวชี้วัด ให้ระบุความชัดเจนว่า เมื่อดำเนินการตามโครงการเสร็จแล้ว จะเกิดการเปลี่ยนแปลงหรือบรรลุผลสำเร็จอะไรบ้างและมากน้อยเพียงใด และควรแสดงให้เห็นถึงการเปลี่ยนแปลงเป็นรูปธรรมวัดผลได้ และระบุตัวชี้วัดความสำเร็จของโครงการทั้งในระดับผลผลิตและผลลัพธ์ที่สอดคล้องกับวัตถุประสงค์
5. กลุ่มเป้าหมาย
6. ระยะเวลาดำเนินงาน
วันเริ่มต้น : 08/05/2024
กำหนดเสร็จ : 31/12/2024
7. วิธีการดำเนินงาน
- กิจกรรม แสดงขั้นตอนการทำกิจกรรมและกระบวนการดำเนินงาน เขียนให้ละเอียดว่าจะทำอะไร อย่างไร จึงจะสำเร็จตามวัตถุประสงค์หรือเป้าหมายที่วางไว้ เขียนให้เห็นลำดับเป็นขั้นเป็นตอน
- งบประมาณ ในแต่ละกิจกรรม ขอให้จำแนกรายการค่าใช้จ่ายต่างๆ โดยละเอียด
หมายเหตุ :
หมายเหตุ1.งบประมาณสามารถถัวเฉลี่ยได้ทั้งโครงการโดยมีกิจกรรมอย่างครบถ้วน
8. ผลการดำเนินงานที่คาดหวัง
ผลจากการดำเนินโครงการท่านคาดว่าจะเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างไร?1. กลุ่มเป้าหมายมีความรู้ในการเลือกบริโภคอาหารได้ถูกต้องอย่างเหมาะสมกับโรคและวัย
2. กลุ่มเป้าหมายมีทัศนคติในการบริโภคอาหารอย่างเหมาะสมกับโรคและวัย
3. กลุ่มเป้าหมายมีทักษะในการประกอบอาหารเป็นยาได้