กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ปัจจุบันโรคมะเร็งเป็นสาเหตุการตายอันดับหนึ่งในประเทศไทยและมีแนวโน้มที่เพิ่มขึ้น โรคมะเร็งที่พบมากที่สุดในประเทศไทย คือ โรคมะเร็งตับ รองลงมาคือมะเร็งปอด มะเร็งปากมดลูก มะเร็งเต้านม ตามลำดับ ในประเทศไทย โรคมะเร็งปากมดลูกเป็นโรคมะเร็งที่พบเป็นอันดับหนึ่งในสตรีไทย มีผู้ป่วยรายใหม่ประมาณปีละ ๖,๓๐๐ ราย พบมากที่สุดอายุระหว่างอายุ ๔๕-๕๐ ปี ระยะที่พบส่วนใหญ่อยู่ในระยะลุกลาม การรักษาจึงเป็นไปได้ยาก ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการรักษาสูง การป้องกันและควบคุมโรคมะเร็งปากมดลูก ต้องมีการค้นหา โดยการตรวจหาเซลล์มะเร็งให้พบตั้งแต่อยู่ในระยะเริ่มแรก และในระยะก่อนเป็นมะเร็ง ซึ่งสามารถรักษาให้หายได้ และเสียค่าใช้จ่ายน้อยกว่าการรักษาในระยะลุกลาม และจากการศึกษาขององค์การอนามัยโลก ได้พบว่าการคัดกรองด้วยการทำ pap smear ในสตรีกลุ่มเป้าหมายอายุ ๓๐ - ๖๐ ปี ทำให้ช่วยลดอัตราการเกิดและอัตราการตายจากโรคมะเร็งปากมดลูกได้เนื่องจากโรคมะเร็งเป็นโรคที่เมื่อเป็นแล้วจะทำให้เกิดอาการป่วยและเสียชีวิตก่อนวัยอันสมควร ซึ่งผู้ป่วยที่ไปรับการรักษาพยาบาลส่วนใหญ่มักจะไปรับการรักษาเมื่ออยู่ในระยะที่เป็นมากแล้ว ทำให้ผลการรักษาไม่ได้ผลดีเท่าที่ควร แต่ในขณะเดียวกันโรคมะเร็งเป็นโรคหนึ่งที่สามารถรักษาให้หายขาดได้ ถ้าหากว่าได้รับการตรวจวินิจฉัยและมาพบแพทย์ตั้งแต่ในระยะเริ่มแรก ปัจจุบันสตรีจำนวนไม่น้อยที่ยังขาดความรู้ในเรื่องโรคมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านม จากการดำเนินงานคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ปีงบประมาณตั้งแต่ พศ.๒๕๖๒ -๒๕๖๖ ( รอบ ๕ปี) สตรีอายุ ๓๐-๖๐ ปี จำนวนทั้งหมด ๑,๓๘๖ คน ได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกโดยวิธี Pap smearHPV DNA Test จำนวน ๔๑๗ คน คิดเป็นร้อยละ ๓๐.๐๙ ซึ่งผลงานยังไม่ผ่านเกณฑ์ตัวชี้วัดที่กำหนดไว้ต้องผ่าน ๑๐๐% (ซึ่งเป็นผลงานสะสมรอบ ๕ปี)จึงต้องดำเนินการรณรงค์คัดกรองให้เพิ่มขึ้น ซึ่งพบผลการตรวจผิดปกติ ๓ ราย และได้รับการส่งต่อเพื่อรักษาโดยสูตินรีแพทย์ทุกราย
ส่วนในปีงบประม่าณ ๒๕๖๗ จำนวนสตรีอายุ ๓๐-๗๐ปี ซึ่งเป็นกลุ่มเป้าหมายคัดกรองมะเร็งเต้านม มีจำนวน ๑,๗๕๖ คน อยู่ในช่วงการรณรงค์คัดกรอง และจัดทำโครงการคัดกรองมะเร็งเต้านมให้ครอบคลุมกลุ่มเป้าหมายในเขตรับผิดชอบ จากผลการดำเนินงานคิดเป็นร้อยละ ๖๕ ซึ่งยังไม่ผ่านเกณฑ์ตัวชี้วัดของกระทรวงสาธารณสุขที่กำหนด ๙๐%ส่วนสตรีอายุ ๓๐ -๖๐ ปี ซึ่งเป็นกลุ่มเป้าหมายคัดกรองมะเร็งปากมดลูก มีจำนวน ๑,๔๑๖ คน ต้องผ่านการคัดกรอง ปีละ ๒๐% รวมผลงานสะสม ๕ ปี ต้องมีผลงานตรวจคัดกรอง ๑๐๐ % (ซึ่งเริ่มคิดผลงานตั้งแต่ปี ๒๕๖๗ - ๒๕๗๑ ) ซึ่งอยู่ระหว่างการรณรงค์คัดกรองเช่นกันดังนั้นทางโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านในเมือง ได้เล็งเห็นความสำคัญในการป้องกันมากกว่าการรักษาโรค โดยเฉพาะการตรวจคัดกรองค้นหาโรคระยะแรกในสตรีกลุ่มเป้าหมาย ซึ่งเป็นวิธีหนึ่งที่สามารถลดอัตราอุบัติการณ์ของโรคมะเร็งเต้านมและมะเร็งปากมดลูกรายใหม่ได้จึงได้จัดทำโครงการรณรงค์คัดกรองมะเร็งเต้านมและมะเร็งปากมดลูกขึ้น โดยตระหนักในบทบาทหน้าที่การส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคเพื่อที่จะพัฒนาคุณภาพชีวิตแก่ประชาชนและเป็นการลดภาระค่าใช้จ่ายที่จะต้องดูแลรักษาผู้ป่วยโรคมะเร็ง เพื่อสนองตามนโยบายหลักประกันสุขภาพอีกทางหนึ่ง โดยเน้นการให้ความรู้ ความเข้าใจเรื่องโรคมะเร็งเต้านมและตรวจคัดกรองหา Cell มะเร็งปากมดลูกโดยวิธีPapsmearHPVDNA Test เพื่อค้นหาผู้ที่มีความผิดปกติของcell มะเร็งปากมดลูกในระยะเริ่มแรก โดยรณรงค์ให้สตรีกลุ่มเป้าหมายทุกคนได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมและมะเร็งปากมดลูกอย่างครอบคลุมทั่วถึงต่อไป