กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

จากข้อมูลสถาบันมะเร็งแห่งชาติรายงานว่า โรคมะเร็งที่พบในผู้ป่วยรายใหม่มากที่สุด 5 อันดับแรก ของผู้หญิงไทยได้แก่ มะเร็งเต้านม มะเร็งปากมดลูก มะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก มะเร็งปอด มะเร็งมดลูก ซึ่งผู้หญิงทุกคนมีโอกาสเป็นได้ ถ้ารู้จักการป้องกันโรคก็จะช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคได้
อันดับที่ 1 ) มะเร็งเต้านม
เป็นมะเร็งที่พบมากอันดับ 1 ของหญิงไทย ความเสี่ยงของโรคจะเพิ่มขึ้นตามอายุ โดยเฉพาะผู้มีอายุ 50 ปีขึ้นไป ปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ ได้แก่ พันธุกรรม การกลายพันธุ์ของยีน BRCA การได้รับฮอร์โมนเอสโตรเจนเป็นเวลานาน เคยมีประวัติเป็นมะเร็งเต้านม มะเร็งรังไข่ น้ำหนักเกิน ขาดการออกกำลังกาย ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ อาการที่บ่งบอกว่าอาจเป็นมะเร็งเต้านม เช่น คลำพบก้อนในเต้านมหรือใต้แขน บริเวณหัวนมบุ๋ม มีน้ำเหลืองไหลออกจากหัวนม มีแผล เต้านมมีผื่น แดง ร้อน ผื่นคล้ายผิวส้ม และมีอาการปวดบริเวณเต้านม หากมีอาการเหล่านี้ควรรีบปรึกษาแพทย์
การป้องกันมะเร็งเต้านม
ผู้หญิงที่อายุ 30-70 ตรวจเต้านมด้วยตนเอง ทุกเดือนหลังมาประจำเดือน 7-10 วัน40 ปีขึ้นไป แนะนำตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมด้วยเครื่องดิจิตอลแมมโมแกรมพร้อมอัลตราซาวด์ (Digital Mammogram + Ultrasound Breast) ทุก 1-2 ปีอันดับที่
2 ) มะเร็งปากมดลูก
มะเร็งที่พบได้บ่อยเป็นอันดับ 2 ของหญิงไทย เกิดได้กับผู้หญิงทุกคนที่ผ่านการมีเพศสัมพันธ์ กว่าร้อยละ 90 ของผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูกมีสาเหตุจากการติดเชื้อไวรัส HPV (Human Papillomavirus) ซึ่งเป็นไวรัสที่ติดต่อผ่านการสัมผัสทั้งจากการมีเพศสัมพันธ์และไม่ใช่เพศสัมพันธ์ ปัจจัยอื่นที่เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคมะเร็งปากมดลูกมากขึ้น ได้แก่ ช่วงอายุระหว่าง 40-50 ปี มีเพศสัมพันธ์ตั้งแต่อายุยังน้อย เปลี่ยนคู่นอนบ่อย มีบุตรหลายคน สูบบุหรี่ ภูมิคุ้มกันบกพร่อง เช่นโรคแพ้ภูมิตัวเอง (SLE) ผู้ติดเชื้อเอชไอวี
มะเร็งปากมดลูก ในระยะเริ่มแรกหรือระยะก่อนเป็นมะเร็ง จะไม่มีอาการใด ๆ เลย หากมีอาการแสดงว่าโรคได้ดำเนินไปมากแล้ว เช่น มีเลือดออกผิดปกติจากช่องคลอด ประจำเดือนมานานผิดปกติ มีเลือดออกหลังวัยหมดประจำเดือนแล้ว มีตกขาวมากและมีกลิ่นผิดปกติ

การป้องกันมะเร็งปากมดลูก
ผู้หญิงที่มีเพศสัมพันธ์แล้ว ควรรับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ภายใน 3 ปีหลังการมีเพศสัมพันธ์ ผู้ที่ยังไม่เคยมีเพศสัมพันธ์อาจเริ่มตรวจได้ตั้งแต่อายุ 30 ปีขึ้นไป โดยการตรวจแปปสเมียร์ (Pap Test)ร่วมกับการตรวจหาเชื้อ HPV และแนะนำฉีดวัคซีนเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันต่อเชื้อ HPV ในผู้หญิงอายุตั้งแต่ 9 - 26 ปี ก่อนมีเพศสัมพันธ์ครั้งแรก
การป้องกันและตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมผู้หญิงทุกคนที่อายุ 30-70 ปี ควรตรวจเต้านมด้วยตนเองทุกเดือน เมื่อคลำเจอก้อน เข้ารับการตรวจตามขั้นตอนต่อไป ในรายญาติสายตรงให้ตรวจแมมโมแกรมทุกปี

สถานการณ์มะเร็งเด้านมของตำบลบือมัง ปี2563 1ราย รักษาหาย ปี 2564 2 ราย เสียชีวิต 1 ราย รักษาหาย 1 ราย ปี 25651ราย รักษาหาย ปี 2566 1 ราย รักษาหาย ปี 2567 1 ราย กำลังร้กษา ปี2568 2 ราย กำลังรักษา 1 ราย เสียชีวิต 1 ราย
สถานการณ์มะเร็งปากมดลูกมีคนไข้ เมื่อปี 2556 1 ราย เสียชีวิต ปี 2557 1 รายเสียชีวิต
ในปีงบประมาณ 2568 หญิงวัยเจริญพันธ์ุที่มีอายุ30-60 ปี ต้องตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก จำนวน 190 ราย ดังนั้นเพื่อการตรวจคัดกรองให้ได้ตามเป้าหมายที่กำนดตามตัวชี้วัดของจังหวัดยะลา และเพื่อเป็นการเฝ้าระวัง ค้นหา รักษา ป้องกันโรคมะเร็งในหญิงวัยเจริญพันธ์ุตำบลบือมัง ทางโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบือมังจึงเห็นความสำคัญในการจัดทำโครงการนี้ขึ้น