กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ปัญหาการหกล้มในผู้สูงอายุ เป็นอีกหนึ่งปัญหาที่เกิดขึ้นได้บ่อย เนื่องจากความเสื่อมถอยของร่างกายตามวัย ทำให้ร่างกายไม่แข็งแรงและทรงตัวได้ไม่ดีพอ จากการวิจัยพบว่า ผู้ที่มีอายุ 65 ปีขึ้นไป เสี่ยงต่อการหกล้ม 28 – 35% ส่วนในผู้ที่มีอายุ 70 ปีขึ้นไป เสี่ยงต่อการหกล้มเพิ่มขึ้นเป็น 32 – 42% และยังพบว่ามีอัตราการเสียชีวิตจากการหกล้มสูงเป็นอันดับ 2 เฉลี่ย 3 คนต่อวัน รองจากการเสียชีวิต จากอุบัติเหตุบนท้องถนน
การหกล้ม เกิดจากการสูญเสียการทรงตัวของผู้สูงอายุ มีปัจจัยเสี่ยง 2 ประเภท คือ ปัจจัยเสี่ยงภายใน ได้แก่ การเปลี่ยนแปลงด้านสายตา โดยเฉพาะปัญหาสายตายาวและโรคต้อทำให้ผู้สูงอายุมองเห็นไม่ชัด ข้อต่อและเอ็นอ่อนแอลงทำให้ผู้สูงอายุมักทรงตัวไม่อยู่ ปัญหาปัสสาวะบ่อยหรือปัสสาวะเล็ดทำให้ต้องรีบเข้าห้องน้ำ โรคประจำตัวบางอย่างที่ส่งผลต่อการหกล้ม เช่น โรคหลอดเลือด โรคพาร์กินสัน การใช้ยาบางตัว ที่ทำให้เกิดอาการง่วงซึมหรือวูบได้ เช่น ยานอนหลับ ยาลดความดันโลหิต ยาต้านอาการซึมเศร้า และปัจจัยเสี่ยงภายนอก คือ สภาพแวดล้อมรอบตัวผู้สูงอายุ เช่น พื้นบ้านที่ลื่นหรือมีสิ่งกีดขวาง แสงไฟในบ้านที่สว่างไม่เพียงพอ ขั้นบันไดที่สูงชันหรือแคบ พื้นห้องน้ำเปียกลื่น รองเท้าของผู้สูงอายุที่ไม่เหมาะสม ไม่สามารถยึดเกาะพื้นได้ดี หรือไม่สบายเท้าทำให้ผู้สูงอายุสะดุดหกล้มได้ง่าย เป็นต้น ซึ่งการหกล้มในผู้สูงอายุส่งผลกระทบด้านคุณภาพชีวิต กล่าวคือ ด้านร่างกายเกิดการบาดเจ็บเล็กน้อย ซึ่งบางรายอาจรุนแรงส่งผลกระทบต่อการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันของผู้สูงอายุ กลายเป็นผู้ที่มีภาวะพึ่งพิงพิการ หรือรุนแรงจนถึงขั้นเสียชีวิตได้ ด้านเศรษฐกิจ จากอุบัติการณ์หกล้มบาดเจ็บทำให้เสียค่าใช้จ่ายในการรักษา ตลอดจนค่าใช้จ่ายในการฟื้นฟูสุขภาพในระยะต่าง ๆ ด้านจิตใจ ผู้สูงอายุก็มักกลัวการหกล้ม โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่อาจเคยหกล้มไปแล้ว จะยิ่งกลัวมากขึ้น เกิดความกังวลและขาดความมั่นใจในการเดิน จนเกิดภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุได้
สำหรับพื้นที่ตำบลรือเสาะ พบว่า มีผู้สูงอายุในพื้นที่จำนวน 1,607 คน จากการคัดกรองโดยแอปสมาร์ท อสม. พบว่า ปีงบประมาณ 2567-2568 (ไตรมาสที่ 1) แนวโน้มผู้สูงอายุที่มีปัญหาด้านการเคลื่อนไหว/การหกล้มเพิ่มขึ้น จำนวน 236 และ 293 คน ตามลำดับ หากญาติหรือคนใกล้ชิดไม่ได้ตระหนักถึงความผิดปกติด้านการหกล้ม จะทำให้ผู้สูงอายุได้รับการวินิจฉัยที่ล่าช้า และไม่ได้รับการดูแลรักษาอย่างเหมาะสมจะส่งผลกระทบต่อการดูแลเป็นภาระการดูแลของผู้ดูแลและครอบครัว ดังนั้น การดูแลผู้สูงอายุที่มีความเสี่ยงในการพลัดตกหกล้มจึงมีส่วนสำคัญในการป้องกันการหกล้มที่จะทำให้ผู้สูงอายุเกิดความพิการและมีคุณภาพชีวิตที่ดีได้
ดังนั้น อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านเขต อบต. รือเสาะ ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของปัญหาด้านสุขภาพดังกล่าว จึงจัดโครงการ การดูแลผู้สูงอายุที่มีความเสี่ยงในการพลัดตกหกล้ม ประจำปีงบประมาณ 2568 เพื่อให้ผู้สูงอายุที่มีความเสี่ยงเข้าใจถึงการดูแลตัวเอง และกระตุ้นสมรรถภาพของผู้สูงอายุที่บ้านและในชุมชนป้องกันการเกิดอุบัติเหตุและความพิการ