กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ด้วยปัญหาขยะมูลฝอยเป็นวาระสำคัญของประเทศที่ไม่เพียงแต่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมแต่ยังรวมถึงผลกระทบทางเศรษฐกิจ สังคม และสุขภาพของประชาชน จึงจำเป็นต้องได้รับการแก้ไขอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน ซึ่งเป้าหมายการลดการเกิดของเสียและการบริหารจัดการขยะมูลฝอยชุมชนอย่างมีประสิทธิภาพนั้นจำเป็นต้องดำเนินการผ่านกระบวนการส่งเสริมการคัดแยกขยะที่ต้นทาง การหมุนเวียนการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าและการบูรณาการความร่วมมือของหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชน โดยการดำเนินการดังกล่าวสอดรับกับนโยบายด้านการจัดการขยะของประเทศตามแผนปฏิบัติการด้านการจัดการขยะของประเทศ ฉบับที่ ๒ (พ.ศ.๒๕๖๕ - ๒๕๗๐) ที่ได้กำหนดกรอบและทิศทางการแก้ไขปัญหาการจัดการขยะมูลฝอยและของเสียอันตรายของประเทศซึ่งมุ่งเน้นให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีการบริหารจัดการขยะมูลฝอย ตั้งแต่จัดระบบคัดแยกขยะมูลฝอยชุมชน การขนส่งไปจนถึงการกำจัดขยะมูลฝอยรวมถึงการนำขยะมูลฝอยตกค้างไปกำจัดอย่างถูกต้องตามหลักวิชาการอีกทั้งเป็นการสนับสนุนนโยบายการชับเคลื่อนการพัฒนาเศรษฐกิจชีวภาพเศรษฐกิจหมุนเวียน และเศรษฐกิจสีเขียว (Bio Circular Green Economy : BCG Model) เป็นโมเดลเศรษฐกิจสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน โดยให้ความสำคัญกับเศรษฐกิจหมุนเวียน (GrcularEconomy) ด้วยการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าเพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกควบคู่กับการสร้างเศรษฐกิจใหม่ และกำหนดให้ราชการส่วนท้องถิ่นต้องรณรงค์สร้างความรับรู้ ความเข้าใจและจิตสำนึกให้ประชาชนในท้องถิ่นมีส่วนร่วมในการลดปริมาณ และการคัดแยกขยะมูลฝอยเพื่อนำกลับมาใช้ใหม่มีความตระหนักรู้และรับผิดชอบในการจัดการมูลฝอย ณ แหล่งกำเนิดมูลฝอย รวมทั้งเปิดเผยข้อมูลและรายงานผลการดำเนินงานให้ประชาชนทราบ ดังนั้น กระทรวงมหาดไทยจึงเห็นความสำคัญของการสนับสนุนและยกระดับ การขับเคลื่อนการดำเนินการธนาคารขยะ (Recyclable Waste Bank) เพื่อเป็นการสนับสนุนให้ประชาชนคัดแยกขยะรึไซเคิลในครัวเรือน และสนับสนุนการนำแนวคิดระบบเศรษฐกิจหมุนเวียนมาใช้ในการจัดการสิ่งปฏิกูลและมูลฝอยภายใต้หลักการ ๓Rs หรือ ๓ ๕ คือ ใช้น้อยลง ใช้ซ้ำนำกลับมาใช้ใหม่ จึงได้มีแนวทางขับเคลื่อนการดำเนินงานธนาคารขยะ (Recycle Waste Bank) เพื่อให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นใช้เป็นแนวทางในการดำเนินงาน
ธนาคารขยะ (Recyclable Waste Bank) คือรูปแบบดำเนินงานเพื่อส่งเสริมให้ภาคประชาชนมีการคัดแยกขยะรึไซเคิลโดยใช้หลักการของธนาคารมาประยุกต์ใช้เพื่อให้สมาชิกนำขยะรีไซเคิลมาขายที่ธนาคารโดยมีคณะทำงานธนาคารขยะหมู่บ้าน/ชุมชนที่ได้รับเลือกมาดำเนินการคัดแยกและชั่งน้ำหนักคำนวณเป็นมูลค่าและบันทึกข้อมูลการขายลงสมุดคู่ฝาก โดยใช้ราคาที่คณะทำงานธนาคารขยะหมู่บ้าน/ชุมชมชนได้ประสานงานกับผู้ประกอบการกับผู้ซื้อขยะรึไซเคิลเป็นเกณฑ์ในการกำหนดราคารายได้จากการดำเนินการธนาคารขยะจะนำมาเป็นทุนหมุนเวียน ในการดำเนินการและใช้ในการส่งเสริมกิจกรรมและสวัสดิการของสมาชิกธนาคารขยะต่อไป
เพื่อให้การดำเนินการดังกล่าวบรรลุวัตถุประสงค์ กองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม องค์การบริหารส่วนตำบลบางเขา จึงได้จัดทำโครงการธนาคารขยะรึไซเคิลตำบลบางเขา เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับวิธีการลดปริมาณขยะการคัดแยกขยะรึไซเคิลและการนำกลับมาใช้ใหม่อย่างถูกต้อง เพื่อให้สามารถลดปริมาณขยะในครัวเรือนและชุมชนรวมทั้งมีการบริหารจัดการขยะได้ด้วยตนเองอย่างมีประสิทธิภาพ และพัฒนาไปสู่การจัดตั้งธนาคารขยะในระดับชุมชนหรือหมู่บ้านเพื่อการจัดสรรสวัสดิการสังคมแก่ประชาชนตามแนวทางการขับเคลื่อนธนาคารขยะ (Recyclable Waste Bank) ที่กระทรวงมหาดไทยได้กำหนดต่อไป