กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

เกิด แก่ เจ็บ ตาย แม้แต่ชีวิตหลังความตายล้วนเป็นความทุกข์ของมนุษย์ เป็นสิ่งที่ไม่มีใครหลีกเลี่ยงได้ ความตายมีสาเหตุมาจากการเกิด วิทยาการสมัยใหม่ช่วยให้มนุษย์รอดชีวิตจากการเกิดได้เป็นจำนวนมาก แต่ความตายยังไม่มีนักวิทยาศาสตร์คนใดช่วยให้มนุษย์รอดพ้นจากความตายไปได้ เราสามารถจัดการให้มีการเตรียมตัวก่อนที่ความตายจะมาถึง ให้เป็นการตายดีได้ เราเลือกที่จะทำใจไม่ให้ทุกข์ มีความสุขสงบได้โดยเฉพาะในเวลาที่ต้องเผชิญกับความตายในทางระพุทธศาสนาได้ให้ความสำคัญอย่างยิ่งกับวาระจิตสุดท้ายของผู้ที่กำลังจะตาย เพราะวาระจิตสุดท้ายจะเป็นตัวกำหนดภพภูมิในภพชาติต่อไปของผู้นั้น ถ้าจิตนิ่ง ผ่องใส สงบเย็นก็จะไปถือกำเนิดในดินแดนสุคติภูมิ แต่ในทางกลับกันถ้าจิตสุดท้ายเร่าร้อนกังวล เป็นทุกข์ จิตหม่นหมอง จะทำให้ไปเกิดในทุคติภูมิ
ความตายไม่ใช่จุดสิ้นสุดเมื่อเราหมดลมหายใจ แต่มีความสำคัญเป็นตัวกำหนดภพภูมิโลกหลังความตายที่ต้องไปต่อ เราควรรู้จักความตายในทัศนคติที่เป็นมุมบวกและเตรียมตัวรับมือกับความตายขณะที่ยังมีชีวิตอยู่ เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการใช้ชีวิตซึ่งจะเป็นตัวกระตุ้นส่งเสริมกำลังใจในการใช้ชีวิตอย่างไม่ประมาท ผู้สูงอายุเป็นวัยที่อยู่ในช่วงสุดท้ายของชีวิตที่มีความเสื่อมไปตามสังขารมักมีปัญหาสุขภาพ มีความเจ็บป่วยเป็นโรคเรื้อรัง ทำให้เกิดภาวะวิกฤติทางด้านกายและจิตใจ รู้สึกไม่มั่นคงในชีวิต ทำให้ความสัมพันธ์กับบุคคลอื่นลดลง เกิดความเหงาว้าเหว่ตามมา ทำให้เกิดผลกระทบทางด้านจิตวิญญาณคือผู้สูงอายุจะรู้สึกกลัวความไม่แน่นอน ชีวิตจะมีซึมเศร้า น้อยใจ ท้อถอย ก้าวร้าว คิดว่าถูกลงโทษจากเคราะห์กรรมหรือโชคชะตา มีความบีบคั้นและคับแค้นใจ การตายที่จะเกิดขึ้นจะเป็นการตายที่ไม่สงบความรู้สึกนึกคิดของผู้ที่กำลังจะตาย มีผลที่รุนแรงมากต่ออนาคต ขณะกำลังจะสิ้นชีวิต จิตจะง่อนแง่น ต้องละทิ้งการจับฉวย โหยหา และการติดยึด โรงเรียนผู้สูงอายุวิถีพุทธ วิถีธรรมเทศบาลตำบลคลองปาง จึงได้จัดทำโครงการส่งเสริมและสร้างภูมิคุ้มกันสุขภาพจิตด้วยแนวคิด “การเตรียมตัวก่อนตาย” ในผู้สูงอายุ ในรูปแบบพื้นฐานที่พึงกระทำในการวางแผนไว้ล่วงหน้าเพื่อสามารถที่จะเผชิญกับความตายและภาวะใกล้ตายได้ โดยกำหนดให้มี การเตรียมตัวก่อนตาย ด้านกาย จิตใจ, จิตวิญญาณ และด้านสังคม