กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ในปัจจุบันโรคมะเร็งปากมดลูก และโรคมะเร็งเต้านม เป็นสาเหตุการตายในอันดับต้นๆ ของสตรีในประเทศไทย ซึ่งทำให้เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ โดยเฉพาะโรคมะเร็งปากมดลูก เป็นมะเร็งที่พบมากเป็นอันดับหนึ่งของมะเร็งไทย ในสตรีพบได้ถึง3คนในประชากรหนึ่งแสนคน ในแต่ละปีมีผู้ป่วยด้วยโรคมะเร็งปากมดลูกเสียชีวิต ประมาณ 4,500 รายต่อปี ส่วนใหญ่มีอายุประมาณ 30 - 60 ปี ซึ่งที่ผ่านมาใช้วิธีการตรวจมะเร็งปากมดลูกด้วยการตรวจ Pap Smear ถึงแม้กระบวนการตรวจเพื่อค้นหามะเร็งปากมดลูก จะง่าย สะดวก ราคาถูก แต่ยังพบว่าสตรีจำนวนมากไม่เห็นความสำคัญ มีทัศนคติที่ไม่ดีต่อการตรวจ Pap Smear ส่วนโรคมะเร็งเต้านม ผู้ป่วยมักไม่มีอาการผิดปกติในระยะเริ่มต้น ดังนั้น จึงมีความจำเป็นและสำคัญที่ต้องทำการตรวจค้นหามะเร็งเต้านมในระยะเริ่มต้น การรักษามะเร็งเต้านมในปัจจุบันมีความก้าวหน้าไปมาก การค้นพบมะเร็งเต้านมในระยะเริ่มต้นสามารถรักษาให้หายขาดได้ และการรักษาอาจทำได้โดยการตัดเฉพาะก้อนมะเร็งออก ไม่จำเป็นต้องผ่าตัดทั้งเต้านม ในทางตรงกันข้าม หากไม่มีการตรวจค้นหามะเร็งเต้านม รอจนกระทั่งมีอาการผิดปกติ มะเร็งอาจแพร่กระจายไปยัง อวัยวะอื่น ๆ แล้ว และไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้
ในปีงบประมาณ 2563 - 2567 โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลน้ำผุด ได้ดำเนินการคัดกรองค้นหาโรคมะเร็งปากมดลูก มีผลงานสะสม 5 ปี (2563 - 2567) เป้าหมาย886คน คิดเป็นร้อยละ 55.76 ซึ่งยังไม่ผ่านเกณฑ์ตัวชี้วัด และในปีงบประมาณ 2565 การตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมด้วยตนเอง กลุ่มป้าหมาย 30 - 70 ปี จำนวน1,260คน ได้รับการคัดกรองด้วยตนเองหรือเจ้าหน้าที่ จำนวน1,036คน คิดเป็นร้อยละ 82.22 และปีงบประมาณ 2567 พบผู้ป่วยมะเร็งเต้านมรายใหม่ และได้รับการวินิจฉัย จำนวน2คน คิดเป็นร้อยละ 0.19 จะเห็นได้ว่า การตรวจคัดกรองฯ ยังทำได้ไม่ครอบคลุมกลุ่มเป้าหมาย ซึ่งอาจทำให้ผู้ป่วยไม่ได้รับการรักษาได้ทันท่วงที ทางชมรมอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน หมู่ที่ 9 บ้านไสขุดหิน จึงเห็นความสำคัญต่อการสุขภาพของสตรีไทยในกลุ่มอายุดังกล่าว จึงได้จัดทำโครงการคัดกรองมะเร็งปากมดลูก และมะเร็งเต้านม ปีงบประมาณ 2568 ต่อไป