กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (Non-communicable diseases; NCDs) หรือโรค NCDs เป็นโรคที่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อโรคและไม่ติดต่อจากคนสู่คน แต่เป็นโรคที่เกิดจากนิสัยหรือพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ไม่เหมาะสมของแต่ละบุคคล ได้แก่ การรับประทานอาหารปริมาณมากเกินความต้องการของร่างกาย การบริโภคอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ อาหารหวาน มัน เค็มมากเกินไป และบริโภคผักผลไม้ไม่เพียงพอ การมีกิจกรรมทางกายไม่เพียงพอหรือขาดการออกกำลังกาย รวมถึงการสูบบุหรี่ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ และความเครียด กลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) เช่น โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจและโรคหลอดเลือดสมอง โรคอ้วน โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง โรคมะเร็ง เป็นต้น ในปี 2568 กระทรวงสาธารณสุข ให้ความสำคัญกับการจัดการปัญหาโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง มีนโยบายมุ่งเน้นให้ “คนไทย ห่างไกล NCDs” ด้วยการสร้างความตระหนักให้ประชาชนเห็นความสำคัญของการป้องกันกลุ่มโรค NCDs ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตเพื่อสุขภาพที่ดี โดยเฉพาะการออกกำลังกายและการรับประทานอาหารเน้นควบคุมอาหารกลุ่มแป้งและน้ำตาล หรือคาร์โบไฮเดรต เรียกสั้นๆว่า “คาร์บ”โดยส่งเสริมการกินอาหารแบบนับคาร์บ ให้เหมาะสมตามปริมาณพลังงานที่ร่างกายต้องการในแต่ละวัน เพื่อป้องกันและลดการโรค NCDs จากข้อมูลโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลลำไพล พบว่า ในปี 2568 ประชากรอายุ 35 ปีขึ้นไปทั้งหมดจำนวน 2,516 คน ได้รับการตรวจคัดกรองโรคเบาหวาน จำนวน 2,311 คน พบว่าผลการคัดกรองปกติ 1,868 คน ร้อยละ 80.83 เสี่ยง 170 คน ร้อยละ 7.35 สงสัยป่วย 3 คน ร้อยละ 0.12 ป่วย 273 คน ร้อยละ 14.61 และได้รับคัดกรองความดันโลหิต จำนวน 1,940 คน พบว่าผลการคัดกรอง ปกติ 1,657 คน ร้อยละ 85.41 เสี่ยง 145 คน ร้อยละ 7.47 สงสัยป่วย 138 คน ร้อยละ 7.11 คน จะเห็นได้ว่ากลุ่มเสี่ยงและกลุ่มสงสัยป่วยมีค่อนข้างมาก ในปัจจุบันพบว่ากลุ่มเสี่ยงที่ขาดการติดตามดูแลสุขภาพอย่างต่อเนื่องกลายเป็นโรคสูงร่วมกับมีภาวะแทรกซ้อน ชุมชนบ้านลำไพลเหนือให้ความสำคัญกับการจัดการปัญหาโรคไม่ติดต่อเรื้อรังและได้ตระหนักถึงสุขภาพของประชาชนเป็นพื้นฐานสำคัญของการพัฒนาหมู่บ้าน จึงเห็นความสำคัญในการพัฒนาประชาชนให้มีสุขภาพที่ดีได้รับบริการอย่างทั่วถึงและมีคุณภาพ เน้นให้ประชาชนมีความรู้ในการดูแลสุขภาพของตนเอง ด้วยการตรวจคัดกรองสุขภาพเบื้องต้นโดยมีอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) เป็นผู้ให้บริการร่วมกับโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลลำไพลในศูนย์คนไทยห่างไกล NCDs หมู่ที่ 3 บ้านลำไพลเหนือ โดยมีการให้บริการแก่ประชาชนในพื้นที่ ในการส่งเสริมความรอบรู้ด้านโรคไม่ติดต่อ พัฒนาความสามารถในการเข้าถึงข้อมูลข่าวสารการทำความเข้าใจและการใช้ข้อมูลประกอบการตัดสินใจในการดูแลสุขภาพของตนเอง นอกจากนี้จะช่วยให้บุคคลเข้าใจปัญหาสุขภาพของตนเองและมีการปรับเปลี่ยนวิธีชีวิต ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม นำไปสู่การจัดการปัญหาและภาวะเสี่ยงต่อโรค NCDs ได้ดี