กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

จังหวัดพัทลุงเป็นจังหวัดที่กำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างชัดเจน ปัจจุบันผู้สูงอายุมีสัดส่วนมากกว่า 17% ของประชากรทั้งหมด และเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ผู้สูงอายุเหล่านี้เผชิญทั้งปัญหาสุขภาพกายจากโรคเรื้อรัง และปัญหาสุขภาพจิตที่จำเป็นต้องได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิด
ข้อมูลจากการคัดกรองผู้สูงอายุในปี 2568 พบว่า ผู้สูงอายุหลายรายมีความเสี่ยงต่อ ภาวะซึมเศร้า โดยเฉพาะเมื่อประเมินด้วยแบบคัดกรอง 2Q และ 9Q ทำให้เห็นสัญญาณความเปราะบางทางจิตใจในชุมชน ตัวเลขที่น่าสนใจคือ
• กลุ่ม ผู้สูงอายุติดบ้านและติดเตียง มีสัดส่วนผู้ที่คัดกรอง 2Q ผิดปกติสูงกว่ากลุ่มติดสังคม
• ปัญหาซึมเศร้าที่พบแม้ยังไม่รุนแรง แต่สะท้อนถึง ภาวะความเครียดสะสม ที่อาจนำไปสู่โรคซึมเศร้าได้หากไม่ได้รับการดูแลต่อเนื่อง
นอกจากปัญหาด้านจิตใจ ข้อมูลการคัดกรองผู้สูงอายุ 9 ด้าน ยังชี้ให้เห็นถึงความเปราะบางด้านร่างกายที่ส่งผลต่อคุณภาพชีวิต เช่น
• การมองเห็นและการได้ยินลดลง ทำให้ผู้สูงอายุขาดโอกาสมีส่วนร่วมทางสังคม
• ปัญหาความคิด ความจำ และการเคลื่อนไหว ส่งผลต่อความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวัน
• ภาวะขาดสารอาหารและสุขภาพช่องปากไม่ดี เป็นปัจจัยเสี่ยงต่อสุขภาพโดยรวม
(อ้างอิงข้อมูล HDC Health Data center)
จากข้อมูลเชิงพื้นที่ยังชี้ว่า ผู้สูงอายุจำนวนไม่น้อยใช้ชีวิต ตามลำพัง เพราะสมาชิกครอบครัวต้องออกไปทำงาน ขาดโอกาสพบปะเพื่อนฝูงหรือเข้าร่วมกิจกรรมทางสังคม ทำให้เกิดความโดดเดี่ยวและความเครียดสะสม ขณะที่ปัญหาด้านเศรษฐกิจและภาระโรคเรื้อรังยิ่งซ้ำเติมภาวะจิตใจให้แย่ลง อย่างไรก็ตาม จังหวัดพัทลุงมี จุดแข็งสำคัญ ที่สามารถใช้เป็นฐานการทำงาน ได้แก่
• ชมรมผู้สูงอายุและโรงเรียนผู้สูงอายุที่ทำหน้าที่เป็นพื้นที่เรียนรู้และทำกิจกรรม
• เครือข่าย อสม. และกลุ่มดูแลผู้สูงอายุ (CG) ที่เป็นกำลังหลักในการติดตามสุขภาพ
• ปกครองท้องที่ และกลุ่มจิตอาสาในชุมชนที่พร้อมสนับสนุนการทำงานเชิงรุก
ดังนั้น การดำเนินโครงการ “เฝ้าระวังสุขภาพจิตผู้สูงอายุ จังหวัดพัทลุง 2568” จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่ง เพื่อสร้าง ระบบเฝ้าระวังเชิงรุก และ การดูแลต่อเนื่อง ที่ด้วยพลังของเครือข่ายชุมชน เพื่อเสริมสร้าง สุขภาวะกาย-ใจ และยกระดับ คุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในจังหวัดพัทลุง ให้ยั่งยืนต่อไป