กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ปัจจุบันโรคสถานการณ์โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง โดยเฉพาะโรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน นับเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ และถือเป็นภัยเงียบ ที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนในระยะยาว ข้อมูลจากกรมควบคุมโรค พบว่าประเทศไทยมีผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงในปี 2565 จำนวน 6.8 ล้านคน เพิ่มขึ้นจากปี 2564 จำนวน 2 แสนคน โรคเบาหวานในปี 2565 จำนวน 3.3 ล้านคน เพิ่มขึ้นจากปี 2564 จำนวน 1.5 แสนคนการคัดกรองผู้ป่วยรายใหม่พบว่า การคัดกรองผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงในประชากรอายุ 35 ปีขึ้นไป มีผู้ได้รับการคัดกรองเพียง 14 ล้านคน ยังไม่ได้รับการคัดกรองมากถึง 8 ล้านคน จากเป้าหมายทั่วประเทศ 22 ล้านคน หากประชาชนไม่รู้ว่าตัวเองป่วยและไม่ได้รับการรักษา จะทำให้เกิดโรคแทรกซ้อนตามมา เช่น โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคอัมพฤกษ์ อัมพาต โรคไตเรื้อรัง โดยพบว่าโรคไตเรื้อรังมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น ประเทศไทยพบอุบัติการณ์ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง ต้องบำบัดทดแทนไตเฉลี่ยปีละ20,000 ราย จากรายงานผู้ป่วยจากโรงพยาบาลในสังกัดกระทรวงสารณสุข พ.ศ. 2564 มีผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะ1-5 ทั้งหมดจำนวน 1,007,251 ราย นอกจากภาวะแทรกซ้อนดังกล่าว ยังพบว่าภาวะน้ำตาลในเลือดสูงเป็นเวลานานส่งผลให้อวัยวะเสื่อม และทำงานล้มเหลว เกิดภาวะแทรกซ้อนทางตา ทำให้สูญเสียการมองเห็น แผลหายยากเป็นต้น ซึ่งทั้งหมดล้วนส่งผลต่อสุขภาวะของประชาชนและมีค่าใช้จ่ายในการรักษาเป็นจำนวนมาก ปัจจุบันมาตรการคัดกรองโรคเบาหวาน และโรคความดันโลหิตสูง เป็นมาตรการด้านสาธารณสุขที่ทั่วโลกยอมรับว่าเป็นมาตรการที่คุ้มค่า ทั้งนี้ประชาชนอายุตั้งแต่ 35 ปีขึ้นไป ต้องได้รับการคัดกรองโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงปีละ1 ครั้ง เพื่อทราบตัวเลขสุขภาพตนเอง (รู้เลขเสี่ยง เลี่ยงโรคไม่ติดต่อ)(ข้อมูลจาก : กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข วันที่11 มีนาคม 2566 และระบาดวิทยาและการทบทวนมาตรการป้องกันโรคไตเรื้อรัง
กรมควบคุมโรค กองโรคไม่ติดต่อ วันที่ 25 มิถุนายน 2565)
จากการดำเนินงานโรคไม่ติดต่อเรื้อรังตำบลท่าน้ำ พบว่าอัตราการคัดกรองโรคเบาหวาน ปี66 คิดเป็นร้อยละ 90.42 โรคความดันโลหิตสูง ปี66 คิดเป็นร้อยละ 91.08คัดกรองเบาหวานปี67คิดเป็นร้อยละ 92.95โรคความดันโลหิตสูง ปี67 คิดเป็นร้อยละ 92.99 เพิ่มขึ้นทุกปี พบว่าเสี่ยงโรคเบาหวาน ปี 66 คิดเป็นร้อยละ 10.18 พบว่าเสี่ยงโรคความดัน ปี 66 คิดเป็นร้อยละ 26.43เสี่ยงโรคเบาหวานปี 67 คิดเป็นร้อยละ 11.01 และเสี่ยงความดันปี67 คิดเป็นร้อยละ 27.45 โดยความร่วมมือของอสม.และชุมชน ซึ่งสามารถค้นหา เฝ้าระวังกลุ่มเสี่ยง และส่งต่อกลุ่มสงสัยป่วยเพื่อให้ได้รับการรักษาอย่างรวดเร็ว ช่วยป้องกัน แม้อัตราการคัดกรองจะเพิ่มขึ้น แต่ยังมีประชาชนส่วนหนึ่งที่ยังไม่เข้าถึงบริการ จำเป็นต้องได้รับการติดตามต่อเนื่อง อีกทั้งกลุ่มที่ได้รับการคัดกรองและเป็นกลุ่มสงสัยป่วยโรคเบาหวาน บางรายปฏิเสธการส่งต่อตรวจน้ำตาลในเลือดและปฏิเสธการพบแพทย์ ซึ่งจากภาวะน้ำตาลในเลือดสูงต่อเนื่อง อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนก่อนได้รับการรักษาได้ และจากการสุ่มตรวจความเค็มในอาหารที่ปรุงจากครัวเรือน ร้านขายอาหารในตลาดและชุมชนร้านอาหารริมฟุตบาท รถเร่ ร้านอาหารในโรงเรียน โรงพยาบาล จำนวนทั้งสิ้น 25 รายการ พบว่าอาหารที่ปรุงในครัวเรือน ร้านขายอาหารในตลาดและชุมชน ร้านอาหารริมฟุตบาท บางรายการมีค่าความเค็มเกินมาตรฐานตั้งแต่เริ่มเค็ม-เค็มมาก ซึ่งการรับประทานอาหารรสเค็มต่อเนื่องเป็นเวลานาน เป็นปัจจัยเสี่ยงกระตุ้นให้เกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรังต่างๆได้
ชมรมอสม ตำบลท่าน้ำ เห็นความสำคัญของการป้องกันโรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน และโรคเรื้อรังอื่นๆ โดยมีเป้าหมายเพื่อให้ประชาชนทุกกลุ่ม ทั้งกลุ่มปกติ กลุ่มเสี่ยง กลุ่มสงสัยป่วย และกลุ่มป่วยโรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวาน สามารถดูแลตนเองได้อย่างเหมาะสม ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมตามหลัก 3อ 2ส. โดยเฉพาะการรับประทานอาหารที่เหมาะสมตระหนักถึงการป้องกันการเกิดโรครายใหม่ ช่วยลดอัตราการเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรง และลดอัตราตายในกลุ่มป่วย เน้นการดูแลตนเองอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน จึงได้จัดโครงการปรับวันละนิด เพื่อชีวิตยืนยาว ขึ้น