กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ประเทศไทยกำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างสมบูรณ์ โดยเฉพาะในระดับชุมชนและตำบล ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความจำเป็นในการวางระบบดูแลและส่งเสริมสุขภาพผู้สูงวัยอย่างเหมาะสม สอดคล้องกับวิถีชีวิต ทุนทางวัฒนธรรม และบริบทเฉพาะของแต่ละพื้นที่ ทั้งนี้เพื่อให้ผู้สูงอายุสามารถดำรงชีวิตอย่างมีคุณภาพ มีศักดิ์ศรี และพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืน
ตำบลน้ำผุด มีผู้สูงอายุทั้งหมด จำนวน 1,450 คน ถือว่าพื้นที่มีสัดส่วนประชากรผู้สูงอายุจำนวนมาก และส่วนใหญ่ยังคงมีศักยภาพในการดำเนินชีวิต แต่ประสบข้อจำกัดด้านสุขภาพ การเคลื่อนไหว และการเข้าถึงกิจกรรมทางกายที่สอดคล้องกับความสนใจหรือความถนัด ส่งผลให้เกิดช่องว่างในการดูแลสุขภาพอย่างต่อเนื่องในกลุ่มดังกล่าว จากบริบททางวัฒนธรรมของชุมชนที่มี "กลองยาว" เป็นเครื่องดนตรีพื้นบ้านซึ่งได้รับการสืบทอดมาอย่างยาวนานและมีบทบาทในงานประเพณีท้องถิ่น จึงได้มีแนวคิดในการนำกลองยาวมาประยุกต์ใช้เป็นนวัตกรรมเพื่อส่งเสริมการออกกำลังกายและสร้างสุขภาวะที่ดีในกลุ่มผู้สูงวัย โดยมีกิจกรรมหลัก ได้แก่ “การตีกลองยาว” และ “การรำกลองยาว” ซึ่งเป็นการออกกำลังกายที่ผสมผสานศิลปวัฒนธรรมดั้งเดิมเข้ากับการเคลื่อนไหวทางกายอย่างมีจังหวะ และเป็นมิตรกับผู้สูงอายุ โดยการตีกลองยาว ช่วยเสริมสร้างสมาธิ กระตุ้นการทำงานของสมอง และฝึกการประสานงานของกล้ามเนื้อมือ แขน รวมถึงการฟังและตอบสนองต่อจังหวะ ซึ่งล้วนส่งผลดีต่อระบบประสาทและกล้ามเนื้อส่วนบน ส่วนการรำกลองยาว เป็นกิจกรรมการเคลื่อนไหวที่สนุกสนานตามจังหวะดนตรีพื้นบ้าน ช่วยส่งเสริมความยืดหยุ่น ความแข็งแรง ความสมดุลของร่างกาย และลดความตึงเครียดทางอารมณ์ นอกจากประโยชน์ทางกายภาพแล้ว กิจกรรมทั้งสองยังเป็นเวทีในการส่งเสริมสุขภาพจิตและสังคม ผ่านการรวมกลุ่ม พบปะ แลกเปลี่ยน และทำกิจกรรมร่วมกัน ซึ่งช่วยลดความโดดเดี่ยว เสริมสร้างความสัมพันธ์ในกลุ่มผู้สูงวัย และเชื่อมโยงระหว่างวัยในชุมชน อันเป็นรากฐานสำคัญของการมีสุขภาวะองค์รวม (Holistic Health)
โครงการ “กลองยาวสร้างสุขผู้สูงวัยตำบลน้ำผุด” จึงเป็นแนวทางใหม่ในการส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุ โดยอาศัยทุนทางวัฒนธรรมในชุมชนมาประยุกต์เป็นเครื่องมือสร้างสุขภาพที่เหมาะสมกับบริบทพื้นที่ มีความต่อเนื่อง ยั่งยืน และสอดคล้องกับแนวทางการดูแลผู้สูงวัยในยุคสังคมสูงวัยอย่างมีคุณภาพ