กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

โรคมะเร็งเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของประเทศไทยและทั่วโลก องค์การอนามัยโลก (WHO) รายงานว่าโรคมะเร็งเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นๆ ของโลก โดยในประเทศไทยพบว่ามีผู้ป่วยโรคมะเร็งเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ทั้งนี้การเกิดโรคมะเร็งมีสาเหตุจากหลายปัจจัย โดยเฉพาะพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่ไม่เหมาะสม การได้รับสารพิษตามตกค้างในอาหาร โดยเฉพาะสารเคมีกำจัดศัตรูพืชในผักและผลไม้ที่เป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญต่อการเกิดโรคมะเร็ง ข้อมูลจากกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข พบว่าอัตราการเสียชีวิตจากโรคมะเร็งในประเทศไทยอยู่ที่ประมาณ 80-90 รายต่อประชากร 100,000 คน และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในพื้นที่ชุมชนชนบทที่ประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม มีโอกาสสัมผัสกับสารเคมีกำจัดศัตรูพืชโดยตรง และบริโภคผักผลไม้ที่มีสารพิษตกค้างสูง จากข้อมูลสาเหตุการเสียชีวิตของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลตะแพน ประจำปี 2568 พบว่ามีผู้เสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งจำนวน 4 รายจากผู้เสียชีวิตทั้งหมด อัตราตายคิดเป็น 212.20 ต่อแสนประชากร อัตราการเสียชีวิตจากโรคมะเร็งอาจอยู่ในระดับที่ควรให้ความสำคัญ นอกจากนี้ยังมีผู้ป่วยโรคมะเร็งที่อยู่ระหว่างการรักษาอีกจำนวนหนึ่งที่ไม่ได้นับรวมในสถิติการเสียชีวิตการสำรวจข้อมูลเบื้องต้นในพื้นที่ตำบลตะแพน พบว่าประชาชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม โดยเฉพาะการทำสวนยางพารา สวนปาล์มน้ำมัน และปลูกผักสวนครัว มีการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชในการเกษตรค่อนข้างมาก และยังขาดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับผลกระทบของสารพิษต่อสุขภาพ นอกจากนี้ประชาชนยังมีพฤติกรรมการบริโภคผักผลไม้ไม่เพียงพอตามหลักโภชนาการ โดยส่วนใหญ่ซื้อผักจากตลาดซึ่งไม่ทราบแหล่งที่มาและความปลอดภัยตามแผนพัฒนาผู้บริโภคแห่งชาติ ฉบับที่ 4 (พ.ศ. 2560-2579) กำหนดยุทธศาสตร์การส่งเสริมให้ผู้บริโภคมีความปลอดภัยในการบริโภคสินค้าและบริการ โดยเฉพาะความปลอดภัยด้านอาหาร ซึ่งสอดคล้องกับพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้บริโภค พ.ศ. 2522 ที่คุ้มครองสิทธิผู้บริโภคในการได้รับความปลอดภัยจากสินค้าและบริการ รวมทั้งสิทธิในการได้รับข้อมูลที่ถูกต้องครบถ้วนการส่งเสริมให้ชุมชนผลิตและบริโภคผักปลอดสารพิษเป็นแนวทางหนึ่งที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันโรคมะเร็งและโรคเรื้อรังอื่นๆ เนื่องจากเป็นการแก้ไขปัญหาที่ต้นเหตุ ลดการสัมผัสสารพิษ เพิ่มการบริโภคผักผลไม้ที่มีคุณค่าทางโภชนาการ ประหยัดค่าใช้จ่าย และยังส่งเสริมความเข้มแข็งของชุมชนในการพึ่งพาตนเอง อีกทั้งยังเป็นการสร้างจิตสำนึกผู้บริโภคที่ดี เป็นผู้บริโภคที่รู้เท่าทันและเลือกบริโภคสินค้าที่ปลอดภัยและมีคุณภาพจากเหตุผลและความจำเป็นดังกล่าว โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลตะแพน จึงได้จัดทำโครงการส่งเสริมการบริโภคผักปลอดสารพิษโดยชุมชน เพื่อป้องกันโรคมะเร็งขึ้น โดยมุ่งเน้นการสร้างความรู้ความเข้าใจ พัฒนาทักษะการปลูกผักปลอดสารพิษ ส่งเสริมพฤติกรรมการบริโภคที่ถูกต้อง และสร้างเครือข่ายผู้ผลิตและผู้บริโภคผักปลอดสารพิษในชุมชน เพื่อให้ประชาชนในพื้นที่มีสุขภาพที่ดีขึ้น ลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็ง และพัฒนาคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นอย่างยั่งยืน