กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

งานอนามัยแม่และเด็กในประเทศไทย ยังเป็นปัญหาที่ต้องช่วยกันแก้ไข ผลจากการวิเคราะห์ข้อมูลอนามัยแม่และเด็ก พบปัญหาที่เป็นอุปสรรคต่อสุขภาพของมารดาและเด็กอายุ 0 – 5 ปี ในหลายประเด็น ได้แก่ ปัญหาการขาดสารไอโอดีนและภาวะโลหิตจางในหญิงตั้งครรภ์ ไม่เกินร้อยละ 10 อัตราทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยกว่า 2500 กรัม ไม่เกินร้อยละ 7 อัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว 6 เดือน อย่างน้อยร้อยละ 50 ปัญหาเหล่านี้คือเป็นปัญหาของงานอนามัยแม่และเด็กที่ต้องช่วยแก้ไข การส่งเสริมสุขภาพแม่และเด็กเป็นการดูแลสุขภาพให้แก่มารดาและทารกเริ่ม ตั้งแต่ระยะตั้งครรภ์หลังคลอด ระยะให้นมบุตรและการบริบาลทารกตั้งแต่แรกเกิดจนถึงก่อนวัยเรียน การดูแลสุขภาพแม่และเด็กให้มีคุณภาพ โดยเริ่มต้นตั้งแต่ตั้งครรภ์ต้องรู้จักการดูแลสุขภาพของตนเอง เพื่อให้ทารกที่คลอดมีน้ำหนักมากกว่า 2500 กรัม และจะต้องดูแลบุตรอย่างถูกต้อง เช่น การเลี้ยงดูทารกด้วยนมแม่ ส่งเสริมสายสัมพันธ์ระหว่างแม่และทารก ซึ่งเด็กที่ดื่มนมแม่จะมีค่าเฉลี่ยระดับเชาว์ปัญญา (IQ) ที่ดี ส่งผลต่อพัฒนาการของเด็กให้สมวัย และฉลาดมากขึ้น การสนับสนุนให้แม่รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ส่งผลให้มีน้ำนมแม่เพียงพอที่จะเลี้ยงดูบุตรที่เหมาะสม
จากสภาพปัญหางานอนามัยแม่และเด็กของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลสะเตงนอก เมื่อปี 2568 ที่ผ่านมา พบว่า หญิงตั้งครรภ์ฝากครรภ์ก่อน 12 สัปดาห์ ร้อยละ 75 ผลงาน 71.98 ฝากครรภ์ครบ 5 ครั้งตามเกณฑ์ร้อยละ 75ผลงาน 64.06 ทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยกว่า 2500 กรัม ไม่เกินร้อยละ 7 ผลงาน 13.41 ภาวะซีดในหญิงตั้งครรภ์อายุครรภ์ 32 - 34 สัปดาห์≤ร้อยละ 12 ผลงาน22.87 โดยเฉพาะปัญหาภาวะซีดที่เป็นภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กโดยประเมินจากการเจาะเลือดวัดระดับค่าฮีมาโตคริตต้องมากว่า 33 % และค่าระดับฮีโมโกลบิลในเลือดต้องมากกว่า 12.3 g/dl การที่หญิงตั้งครรภ์ทุกคนได้รับสารอาหารที่มีธาตุเหล็ก วิตามินบี 12 บี 6 อีซีทองแดง และโฟเลท ที่เพียงพอและเหมาะสมจะช่วยลดความเสี่ยงในการแท้ง การคลอดก่อนกำหนด ลูกในครรภ์น้ำหนักน้อย ลูกในครรภ์มีโลหิตจาง หากโลหิตจางมากอาจทำให้เกิดน้ำคร่ำน้อย ซึ่งทำให้เด็กเสียชีวิตในครรภ์ได้ นอกจากนั้นยังอาจเกิดอันตรายกับมารดาในช่วงคลอด เพราะอาจตกเลือดจนเสียชีวิตได้
ดังนั้น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลสะเตงนอกได้เห็นถึงความสำคัญของการฝากครรภ์เร็ว ฝากครรภ์ครบ เพื่อลูกรักสุขภาพดี และเพื่อมุ่งส่งเสริมสุขภาพหญิงตั้งครรภ์และหลังคลอดทุกช่วงวัย จึงจัดทำโครงการส่งเสริมสุขภาพหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะเสี่ยงโลหิตจางและติดตามมารดาและทารกหลังคลอด ปี 2569