กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

สุขภาพช่องปากและฟัน นับว่าเป็นปัญหาหนึ่งของผู้สูงอายุในประเด็นด้านสาธารณสุขที่มีผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตและสุขภาพของผู้สูงอายุโดยรวมอย่างมาก โดยในปี 2568 ประเทศได้ก้าวสู่สังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์แบบ และยังคงเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ซึ่งในวัยสูงอายุเป็นวัยที่จะพบความเปลี่ยนแปลงของสุขภาพร่างกายหลายอย่างรวมไปถึงการเปลี่ยนแปลงของสุขภาพช่องปาก พบว่า มีผู้สูงอายุจำนวนมากที่ต้องเผชิญกับปัญหาสุขภาพช่องปากและฟัน เช่น ฟันผุ โรคเหงือก การสูญเสียฟัน รวมทั้งปัญหาการใส่ฟันเทียมที่ไม่เหมาะสม ซึ่งปัญหาเหล่านี้ล้วนส่งผลกระทบต่อการบดเคี้ยวอาหาร การพูดคุย ความมั่นใจในตนเอง และอาจนำไปสู่ภาวะโภชนาการ รวมถึงโรคไม่ติดต่อเรื้อรังได้ เช่น โรคเบาหวาน โรคหัวใจ
ผลการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากแห่งชาติ ครั้งที่ 9 ประเทศไทย พ.ศ. 2566 โดยสำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข พบว่า กลุ่มผู้สูงอายุุ 60-74 ปี มีฟันถาวรเฉลี่ย 19.6 ซี่ต่อคน ร้อยละ 60.9 มีีฟันถาวรใช้้งานได้้อย่างน้อย 20 ซี่่ และร้อยละ43.7 มีีฟันหลังสบกันอย่างน้อย 4 คู่่สบ ส่วนกลุ่มผู้อายุุตอนปลายอายุุ80-85 ปี มีีฟันถาวรเฉลี่ย 11.7 ซี่่ต่อคน ร้อยละ 27.7 มีีฟันถาวร ใช้้งานได้้อย่างน้อย 20 ซี่่ และร้อยละ 15.7 มีีฟันหลังสบกันอย่างน้อย 4 คู่่สบ
จากข้อมูลการคัดกรองสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านพรุนายขาว ปีงบประมาณ 2568 พบว่า ผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไปได้รับการตรวจสุขภาพช่องปาก 99 คน ร้อยละ 38.67 มีฟันแท้ใช้งานได้ไม่น้อยกว่า 20 ซี่ จำนวน 19 คน ร้อยละ 19.19 มีฟันแท้ใช้งานได้ไม่น้อยกว่า 20 ซี่และฟันหลัง(แท้หรือเทียม)ใช้งานไม่น้อยกว่า 4 คู่สบ จำนวน 20 คน ร้อยละ 19.80 ซึ่งเป็นปัญหาในการดำรงชีวิต นอกจากนี้ยังพบปัญหาผู้สูงอายุและผู้ดูแลขาดความรู้ในการดูแลสุขภาพช่องปากอย่างถูกวิธี ดังนั้นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านพรุนายขาวจึงได้ดำเนินการจัดโครงการเพื่อเป็นการให้ความรู้และเสริมสร้างทักษะการดูแลสุขภาพช่องปากของผู้สูงอายุเพิ่มมากขึ้น