กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ปัญหาโรคฟันผุในเด็กวัยเรียนเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญที่ส่งผลเสียต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตของเด็ก หากไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม อาจนำไปสู่การสูญเสียฟันก่อนเวลาอันควร จากการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากแห่งชาติ ครั้งที่ 9 ประเทศไทย พ.ศ. 2566 โดยสำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย พบข้อมูลที่ชี้ให้เห็นถึงความรุนแรงของปัญหา โดยเฉพาะในพื้นที่ภาคใต้ ดังนี้ ความชุกของโรคฟันผุในเด็กยังคงสูงมาก เด็กอายุ 5 ปี มีความชุกในการเกิดโรคฟันผุสูงถึง ร้อยละ 72.1 และมีค่าเฉลี่ยฟัน ผุ ถอน อุด (dmft) 4.6 ซี่ต่อคน เด็กอายุ 12 ปี ซึ่งเป็นกลุ่มนักเรียนประถม มีความชุกของโรคฟันผุเกือบครึ่งหนึ่งที่ ร้อยละ 49.7 และมีค่าเฉลี่ยฟันผุ ถอน อุด (DMFT) 1.2 ซี่ต่อคน และจากข้อมูล HDC จังหวัดพัทลุง พบว่าเด็กวัยเรียน มีฟันผุร้อยละ 45 60 มีค่าเฉลี่ยฟัน ผุ ถอน อุด (dmft) 1.2 ซี่ต่อคน ซึ่งแสดงถึงความจำเป็นเร่งด่วนในการจัดการปัญหาในพื้นที่ ปัญหาสำคัญที่ต้องแก้ไขคือพฤติกรรม ปัญหาหลักที่ส่งผลต่อการเกิดโรคฟันผุคือ พฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากที่ไม่เหมาะสม ทั้งพฤติกรรมการแปรงฟัน การใช้ยาสีฟัน และพฤติกรรมการบริโภคขนมและเครื่องดื่มที่มีน้ำตาล
จากการดำเนินงานทันตสาธารณสุข โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลพนางตุง ซึ่งได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของการตรวจสุขภาพช่องปากนักเรียน โดยการค้นหานักเรียนที่มีปัญหาด้านสุขภาพช่องปาก เพื่อได้รับคำแนะนำ/ส่งต่อเพื่อตรวจรักษาอย่างถูกต้อง โดยมุ่งเน้นงานส่งเสริมป้องกันทันตสุขภาพที่มีคุณภาพ ร่วมกับการพัฒนาศักยภาพของเด็กในการดูแลสุขภาพอนามัยในช่องปากของตนเอง จากการดำเนินงานทันตกรรมในเด็กวัยเรียนปีงบประมาณ 2568 พบว่าเด็กวัยเรียนเกิดโรคฟันผุ ร้อยละ 50 มีค่าเฉลี่ยฟันผุ ถอน อุด (DMFT) 1.2 ซี่/คน ฟันดีไม่ผุ (Cavity free) ร้อยละ 62.50 และปราศจากฟันผุ (Caries free) ร้อยละ 30.0 ส่วนพฤติกรรมด้านทันตสุขภาพพบว่าเด็กแปรงฟันหลังอาหารกลางวัน ร้อยละ 50.20 แปรงฟันก่อนนอน ร้อยละ 30.50 แสดงให้เห็นว่าเด็กมีพฤติกรรมการเกิดฟันผุสูง ซึ่งหากได้รับการดูแลส่งเสริมป้องกันทันตสุขภาพอย่างเหมาะสม รวมถึงการตรวจคัดกรองและให้บริการทันตกรรมตามความจำเป็นจะสามารถควบคุมและลดอัตราการเกิดฟันผุในเด็กประถมศึกษาได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
ดังนั้น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลพนางตุง จึงจัดทำโครงการส่งเสริมทันตสุขภาพในนักเรียนประถมศึกษา ปีงบประมาณ 2569 ขึ้น เพื่อมุ่งเน้นการพัฒนาความรู้ เพิ่มทักษะในการดูแลสุขภาพช่องปากอย่างถูกวิธี และปรับพฤติกรรมของนักเรียนประถมศึกษา เพื่อลดปัจจัยเสี่ยง นำไปสู่การมีสุขภาพช่องปากที่ดี และห่างไกลโรคฟันผุอย่างยั่งยืน