กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

โรคกระดูกและข้อเป็นปัญหาสุขภาพที่สำคัญของผู้สูงอายุ เนื่องจากอุบัติการณ์ของโรคเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องและสถิติผู้ป่วยโรคกระดูกและข้อในคนไทย พ.ศ.2553 พบว่ามีผู้ป่วยโรคข้อมากกว่า 6 ล้านคน และข้อที่เสื่อมมากที่สุดคือข้อเข่า เนื่องจากข้อเข่าเป็นข้อที่ต้องรองรับน้ำหนักของร่างกายโดยตรง ทั้งยังทำหน้าที่เคลื่อนไหวตลอดเวลา ทำให้ข้อเสื่อมได้ง่าย โรคข้อเสื่อม หมายถึง การที่กระดูกอ่อนของข้อมีการเสื่อมสภาพ ทำให้กระดูกอ่อนไม่สามารถเป็นเบาะรองรับน้ำหนักและมีการสูญเสียคุณสมบัติของน้ำหล่อเลี้ยงเข่าทำให้มีอาการปวด บวม แดงร้อนที่เข่า ซึ่งเป็นโรคที่มีการเปลี่ยนแปลงการเสื่อมในกลุ่มผู้สูงอายุที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป ในจำนวนนี้กว่าร้อยละ 50 เป็นกลุ่มผู้สูงอายุมากกว่า 65 ปี ตำแหน่งของข้อที่มีการเสื่อม ได้แก่ ข้อเข่าข้อสะโพก ข้อมือ กระดูกสันหลัง และข้อเท้า แต่ข้อที่ส่งผลกระทบรุนแรงต่อการเจ็บป่วย และต้องเข้ารับบริการมากที่สุด คือ ข้อเข่า ซึ่งมีผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยและครอบครัว จากผลการสำรวจสุขภาวะของผู้สูงอายุใน รพ.สต.ทุ่งค่าย
โดยการสำรวจของอาสาสมัครสาธารณสุข พ.ศ.2561 พบว่ามีผู้สูงอายุทั้งหมด 712 คน และมีผู้สูงอายุที่มีปัญหาข้อเข่าเสื่อมจำนวน 150 คน คิดเป็นร้อยละ 21.06 การส่งเสริมสนับสนุนให้ผู้สูงอายุได้มีความรู้ในการดูแลสุขภาพที่สอดคล้องกับวิถีชีวิตไทย โดยใช้การแพทย์แผนไทยหรือใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น เช่น การใช้สมุนไพรในท้องถิ่นเพื่อลดอาการปวดเข่าการบริหารด้วยท่าฤๅษีดัดตน การบริหารกล้ามเนื้อข้อเข่าเพื่อลดอาการข้อเข่าเสื่อมมาปฏิบัติดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุเพื่อส่งเสริมให้ผู้สูงอายุมีสุขภาพที่ดียิ่งขึ้น ช่วยลดปัญหาผลข้างเคียงจากการใช้ยาแผนปัจจุบัน เพื่อลดอาการปวดเข่า โดยหันมาใช้สมุนไพรที่มีอยู่ในท้องถิ่นแทน ดังนั้น ทางแพทย์แผนไทย รพ.สต.ทุ่งค่าย จึงได้จัดทำโครงการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุข้อเข่าเสื่อม ด้วยวิถีแพทย์แผนไทย เพื่อให้ความรู้เกี่ยวกับสาเหตุและอาการของโรคข้อเข่าเสื่อม การส่งเสริมการใช้สมุนไพรในท้องถิ่น เพื่อลดอาการปวดเข่าโดยการสาธิตการทำแผ่นยาพอกเข่าสมุนไพร เพื่อให้ผู้สูงอายุสามารถนำความรู้ที่ได้ไปปรับใช้ในการดูแลสุขภาพของตนเองได้อย่างเหมาะสม