กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

วัยทอง เป็นคำที่ เป็นที่ทราบโดยทั่วไปแล้วว่า สำหรับสตรีหมายถึงวัยหมดระดู ที่เรียกว่า เมโนพอส (menopause) สำหรับบุรุษหมายถึงวัยที่เริ่มมีการผลิตฮอร์โมนเพศลงอย่างช้ำ ที่เรียกว่า แอนโดรพอส (andropause) นับเป็นการเปลี่ยนแปลงตามธรรมชาติ ที่มีผลทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทั้งทางด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ ซึ่งการเปลี่ยนแปลงนี้อาจเกิดอย่างค่อยเป็นค่อยไปโดยไม่รู้ตัว หรืออาจเกิดขึ้นอย่างเห็นได้ชัด จนเป็นปัญหาทางสุขภาพ แต่ยังเป็นวัยที่ยังสามารถทำงานได้อย่างกระฉับกระเฉง และมีประสิทธิภาพได้ หากรู้จักภาวะวัยทอง อาการเปลี่ยนแปลงต่างๆ และรู้วิธีการปฏิบัติตนในการรับมือกับภาวะนี้ จะทำให้สามารถดำรงชีวิตได้อย่างสดใสในวัยทอง

วัยทองของสตรีแต่ละคนนั้นจะมาเยือนในอายุที่ไม่เท่ากัน แต่สามารถรู้ตัวล่วงหน้าได้ ด้วยการสังเกตการมาของประจำเดือนที่เคยมาปกติ สม่ำเสมอ พอหลังจากอายุ 40 ปี รังไข่เริ่มทำงานไม่สมบูรณ์ ประจำเดือนจะมาไม่สม่ำเสมอ และจะเห็นได้ชัดเมื่อตอนอายุ 45 ปี ประจำเดือนจะมาไม่ปกติ มากบ้าง น้อยบ้าง 2-3 เดือนมาครั้ง หรือมาถี่ขึ้น หากประจำเดือนไม่มาติดต่อกันเป็นเวลา 1 ปี จึงจะถือว่าเป็นภาวะหมดประจำเดือนที่สมบูรณ์ ระหว่างนี้จะทำให้มีการเปลี่ยนแปลงทางร่างกาย และจิตใจ อาการทางการที่พบบ่อยที่สุดได้แก่ อาการร้อนวูบวาบ (hot flashes)คือมีอาการหนาวๆ ร้อนๆ ขึ้นมาทันที บางครั้งหน้าแดงและเหงื่อออก บางคนเป็นบ่อยในเวลากลางคืน อาการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายอื่นๆ เช่น ช่องคลอดแห้งและฝ่อ ทำให้เจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์ เนื้อเยื่อของระบบปัสสาวะจะบางลง ทำให้กระเพาะปัสสาวะติดเชื้อได้ง่าย ปัญหาการกลั้นปัสสาวะไม่อยู่ เป็นต้น การเปลี่ยนแปลงทางด้านจิตใจ ได้แก่ ซึมเศร้า ควบคุมอารมณ์ของตัวเองยากขึ้น หงุดหงิดง่าย ซึ่งบางคนไม่รู้ถึงการเปลี่ยนแปลงนี้ แม้ภาวะหมดประจำเดือนจะไม่ใช่โรค แต่ก็ก่อผลกระทบต่อสุขภาพในระยะยาวได้ เช่น โรคกระดูกพรุน โรคหลอดเลือดจากการมีไขมันในเลือดสูง โดยเฉพาะคอเลสเตอรอล และโรคหัวใจ เป็นต้น

ซึ่งจำนวนผู้ต้องขังในช่วงอายุ 40 ปีขึ้นไป มีจำนวน 437 คน (สถิติข้อมูล ณ มิถุนายน 2562) สถานพยาบาลทัณฑสถานหญิงสงขลาจึงเล็งเห็นถึงความสำคัญของสตรีวัยทองให้ได้รับความรู้ที่ถูกต้องและมีแนวทางในการเลือกวิธีปฏิบัติตน เพื่อดูแลสุขภาพกายและจิตได้อย่างมั่นใจ ให้มีสุขภาพที่ดี และอยู่อย่างมีคุณภาพ