กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

นํ้านมมารดาเป็นอาหารของบุตรที่มีคุณค่าทางโภชนาการสูงสุด เหมาะสําหรับบุตรมากที่สุด เป็นอาหารชนิดเดียวในโลกที่ไม่สามารถผลิตสารอาหารใดๆให้มี คุณภาพดีเท่าเทียมนมมารดาได้ นมมารดาจะช่วยป้องกันบุตรจากโรคติดเชื้อต่างๆ ช่วยลดการติดเชื้อในทางเดินอาหาร ทางเดินหายใจ การเกิดโรคภูมิแพ้ ขณะบุตรดูดนมมารดา บุตรจะได้รับความอบอุ่น เป็นการวางรากฐานความฉลาดทางอารมณ์ วุฒิทางคุณธรรมและศีลธรรม ความสามารถในการแก้ปัญหาและอุปสรรค อีกทั้งการเลี้ยงบุตรด้วยนมมารดา ยังช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายอีกด้วย
การสร้างและการหลั่งน้ำนมเกิดจากการทำงานร่วมกันของฮอร์โมนโปรแลคติน และออกซิโตซิน โดยน้ำนมจะเริ่มสร้างตั้งแต่ระยะตั้งครรภ์ ซึ่งถูกควบคุมโดยฮอรโมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน และมารดาหลังคลอดจะมีฮอร์โมนโปรแลคตินเพิ่มสูงขึ้นส่งผลให้ฮอร์โมนที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการสร้างน้ำนมเพิ่มระดับขึ้น ปริมาณน้ำนมจึงสร้างและหลั่งได้เพียงพอต่อความต้องการของบุตร องค์การอนามัยโลกได้จำแนกปัจจัยที่ทำให้น้ำนมมารดาไหลน้อยเป็น 4 ปัจจัย ได้แก่ปัจจัยด้านการให้นมบุตร ปัจจัยด้านร่างกายของมารดา ปัจจัยด้านจิตใจของมารดา และปัจจัยด้านบุตร การดูแลเพื่อกระตุ้นการสร้างและการหลั่งน้ำนมในมารดาที่ตั้งครรภ์และหลังคลอดจึงถือเป็นเรื่องจำเป็นและสำคัญการนวดเต้านมและการประคบเต้านม จะช่วยให้การไหลเวียนของเลือดภายในเต้านมดีขึ้น หลอดเลือดมีการขยายตัวเพิ่มการไหลเวียนของเลือดมาสู่บริเวณเต้านมมากขึ้น เนื้อเยื่อเกิดการคลายตัว ส่งเสริมการระบายน้ำนม นอกจากนี้ยังกระตุ้นให้มีการหลั่งฮอร์โมนออกซิโตซินทำให้กล้ามเนื้อรอบๆถุงน้ำนมมีการบีบตัวขับเอาน้ำนมออกจากเต้านม
ดังนั้น คลินิกแพทย์แผนไทย โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเรียง จึงได้จัดทำ “โครงการเพิ่มน้ำนมมารดาด้วยศาสตร์แพทย์แผนไทย” ขึ้นเพื่อให้ความรู้ความเข้าใจในการดูแลเต้านมเพื่อเตรียมความพร้อมในการเลี้ยงลูกด้วยนมมารดาสำหรับมารดาที่กำลังตั้งครรภ์และการเพิ่มน้ำนมด้วยตนเองในมารดาหลังคลอด