กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

โรคกระดูกและข้อเป็นปัญหาสุขภาพที่สำคัญ เนื่องจากอุบัติการณ์ของโรคเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องจากสถิติผู้ป่วยโรคกระดูกและข้อในคนไทย พ.ศ. 2553 พบว่ามีผู้ป่วยโรคนี้มากกว่า 6 ล้านคนโดยข้อที่เสื่อมมากที่สุด คือ ข้อเข่า เนื่องจากข้อเข่าเป็นข้อที่มีขนาดใหญ่และต้องรับน้ำหนักของร่างกายโดยตรง ทั้งยังต้องทำหน้าที่เคลื่อนไหวเกือบตลอดเวลา ทำให้ข้อเสื่อมได้ง่าย โรคข้อเข่าเสื่อม (Osteoarthritisof Knee) เป็นโรคที่มีการเปลี่ยนแปลงไปในทางเสื่อมในผู้ใหญ่ และโรคที่เป็นสาเหตุสำคัญอันก่อให้เกิดความทุพพลภาพในผู้สูงอาย
พบว่าโรคข้อเสื่อมส่วนใหญ่สัมพันธ์กับผู้ป่วยวัยสูงอายุ โดยจะพบมากขึ้นหลังอายุ 50ปีขึ้นไป และ 80-90% ของคนอายุ 65 ปี จะเป็นโรคข้อเสื่อม มักเกิดในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย เกิดเนื่องจากการทำลายของกระดูกอ่อนผิวข้อ (articular cartilage) ต่อมาเมื่อกระดูกอ่อนผุพังมากขึ้น จะถูกทําลายออกไปจนหมดเหลือแต่เนื้อกระดูกแข็งที่อยู่ใต้กระดูกอ่อน ซึ่งเมื่อกระดูกแข็งเกิดจากการเสียดสีกันด้วยความฝืด หลังจากนั้นเนื้อกระดูกแข็งซึ่งทําหน้าที่รับน้ำหนักแทนกระดูกอ่อนจะหนาตัวขึ้น แต่เนื่องจากกระดูกมีความยืดหยุ่นน้อยและไม่เหนียวเท่ากระดูกอ่อนเมื่อรับน้ำหนักนานๆเข้า จึงมีการแตกกร่อนได้ง่าย เกิดเป็นเศษกระดูกชิ้นเล็กๆ เมื่อเกิดรอยแตกในเนื้อกระดูก จะทําให้ของเหลวภายในข้อสามารถเซาะเข้าไปสู่เนื้อกระดูกตามรอยแตกนี้ เกิดเป็นถุงน้ำ และเกิดเป็นกระดูกงอกออกมา เมื่อรับน้ำหนักเยอะจะอักเสบหนาตัวขึ้น จนเกิดเป็น ”ข้อเข่าเสื่อม” อย่าสมบูรณ์ โดยอาการจะเกิดขึ้นช้าๆ ค่อยเป็นค่อยไป จะมีอาการปวดตื้อๆ บริเวณข้อการเคลื่อนไหวข้อทําให้อาการแย่ลงข้อติดในตอนเช้า เกิดเสียงดังภายในข้อขณะเคลื่อนไหว ขยับข้อได้น้อยลง เป็นโรคที่สำคัญอันก่อให้เกิดความทุพพลภาพในผู้สูงอายุ อีกทั้งมีผลกระทบสูงต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยและครอบครัว อย่างไรก็ตาม เมื่อเกิดพยาธิสภาพของข้อเข่าอย่างไม่สามารถที่จะหลีกเลี่ยงได้แล้ว การบำบัดแบบไม่ใช้ยา และหรือการแพทย์ทางเลือก เป็นข้อเสนอที่ดีในการบำบัดที่ได้ผลดีที่สุด การรักษาทางกายภาพบำบัดถือเป็นอีกทางเลือกที่ถือว่าได้ผลการรักษาได้ในระยะยาว เพื่อป้องกันและชะลอความเสื่อม ซึ่งจากสถิติผู้ป่วยข้อเข่าเสื่อมมีจำนวนเพิ่มมากขึ้น แต่ผู้ป่วยส่วนใหญ่ยังขาดความรู้ในการดูแลสุขภาวะข้อเข่าของตนเอง ดังนั้นเป้าหมายสำคัญต้องการให้ผู้ป่วยที่มีของอาการปวดข้อเข่าหรือมีความเสี่ยงเข้ารับโปรแกรมการฟื้นฟูทางกายภาพบำบัดข้อเข่า เป็นระยะเวลา 6 เดือน
ดังนั้นงานกายภาพบำบัด โรงพยาบาลเขาชัยสน ได้ตระหนักถึงความสำคัญในเรื่องนี้ จึงได้จัดทำโครงการสูงวัยใส่ใจข้อเข่า เพื่อฟื้นฟูทางกายภาพบำบัดในผู้ป่วยที่มีอาการปวดข้อเข่า ให้ความรู้ความเข้าใจในการดูแลข้อเข่าและส่งเสริมการออกกำลังกายเพื่อป้องกันและชะลอโรคข้อเข่าเสื่อม เพื่อจะได้เกิดประโยชน์สูงสุดแกผู้มารับบริการ และผู้มารับบริการเกิดความพึงพอใจ