กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ในปัจจุบันพบว่าจำนวนผู้มารับบริการคลินิกแพทย์แผนไทย พบผู้ป่วยที่เป็นโรคเข่าเสื่อมประมาณ 1 ใน 3 ของผู้มารับบริการในเวลา 1 เดือนที่ผ่านมา พบมากในผู้สูงอายุ วัยกลางคนตามลำดับ ข้อเข่าเสื่อมหรือโรคข้อเข่าเสื่อม เป็นความผิดปกติของข้อ ที่เกิดจากกระดูกอ่อนของเข่ามีการเสื่อมสภาพหรือถูกทำลาย ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของโครงสร้างของข้อ ได้แก่ มีน้ำในข้อสะสมเพิ่มมากขึ้น กระดูกงอกผิดปกติ กล้ามเนื้อ และเอ็นรอบข้อหย่อนยาน ซึ่งมีผลทำให้การเคลื่อนไหวของข้อมีอาการปวด และบวม เวลาเดินจะเจ็บข้อเข่า ซึ่งส่งผลทำให้ไม่สามารถดำเนินกิจกรรมบางอย่างได้อาทิ เช่นการเดิน การวิ่ง นั่งยอง ๆ ขึ้นลงบันได ซึ่งพบว่าคนที่เป็นโรคเหล่านี้ทำได้ลำบาก จึงทำให้คุณภาพการดำเนินชีวิตลดลง และยังเหนียวนำให้เกิดโรคอื่น ๆ ตามมาอาทิ เช่นโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง เนื่องด้วยผู้ป่วยออกกำลังไม่ได้ เพราะทำให้เกิดอาการปวดเข่า บวม เข่าฝืดยึด มีเสียงดังในเข่า ความรุนแรงมากน้อยต่างกันไป สาเหตุมีได้หลายประการ เช่น ผลสะสมจากความเสื่อม และการใช้ข้อเข่าที่ไม่ถูกต้องตั้งแต่วัยหนุ่มสาว น้ำหนักตัวมาก ทำให้เข่าต้องรองรับน้ำหนักที่เพิ่มขึ้นหลายเท่าในทุกขณะที่ก้าวเดิน หรือได้รับอุบัติเหตุบริเวณข้อเข่ามาก่อน บางรายเคยมีการอักเสบติดเชื้อ หรือเป็นโรคไขข้อ บางชนิด เช่น โรครูมาตอยด์ เป็นต้น ในปัจจุบันพบว่ามีการใช้ยาในการรักษาภาวะข้อเสื่อมนี้เป็นจำนวนมากรองจากยาปฏิชีวนะ (Antibiotics) โดยเฉพาะยาแก้อักเสบในกลุ่ม NSAIDs (Non-Steroid Anti-inflammatory Drugs) ซึ่งมีผลเสียในการก่อให้เกิดปัญหาเรื่องแผลในกระเพาะอาหาร จากรายงานอุบัติการณ์ของผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อมพบประมาณ 1 ใน 3 หรือคิดเป็นร้อยละ 34.5 - 45.6 ของประชากรทั้งประเทศ
ดังนั้น งานการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลผดุงมาตร จึงเห็นความสำคัญในการจัดทำโครงการส่งเสริมการดูแลรักษาข้อเข่าเสื่อมในผู้สูงอายุด้วยการแพทย์แผนไทย และการใช้ยาสมุนไพรพื้นบ้าน โดยการส่งเสริมให้ความรู้ด้านการแพทย์แผนไทย เช่นการประคบ การนวดพื้นฐานในการดูแลรักษาเข่าเสื่อมในผู้สูงอายุ และพัฒนาผลิตภัณฑ์จากสมุนไพรพื้นบ้าน เพื่อลดการใช้ยาแผนปัจจุบัน อนุรักษ์ภูมิปัญญาพื้นบ้าน และส่งเสริมให้ประชาชนสามารถเข้าถึงการบริการด้านการแพทย์แผนปัจจุบันควบคู่กับการแพทย์แผนไทยมีสุขภาพดี และพัฒนางานการแพทย์แผนไทยในอนาคตต่อไป