กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข ได้จัดทำโครงการพัฒนาให้มีคลินิกแพทย์แผนไทยที่แผนกผู้ป่วยนอกของโรงพยาบาลของรัฐ โดยมีแพทย์แผนไทยทำหน้าที่ตรวจวินิจฉัยและสั่งรักษาด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย เพื่อให้ผู้รับบริการสามารถเข้าถึงบริการการแพทย์แผนไทยได้ง่ายขึ้นและส่งเสริมการแพทย์แผนไทยให้บริการรักษาควบคู่กับการแพทย์แผนปัจจุบันได้อย่างเหมาะสม โดยงานแพทย์แผนไทย ศูนย์สุขภาพชุมชนเมืองบ้านส่องนางใย เครือข่ายโรงพยาบาลมหาสารคาม ได้มีการดำเนินงานด้านการแพทย์แผนไทยมาเป็นระยะเวลานานพอสมควร เปิดให้บริการนวดไทย อบสมุนไพร ประคบสมุนไพร ดูแลมารดาหลังคลอดเพื่อให้บริการผู้ป่วยที่มารับบริการภายในสถานบริการ แต่อาสาสมัครสาธารณสุขในชุมชน ยังขาดความรู้ด้านการแพทย์แผนไทยในการฟื้นฟูและดูแลสุขภาพมารดาด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย เพื่อให้มารดาหลังคลอดได้รับการดูแลสุขภาพครบทั้ง ๔ มิติ คือ ป้องกัน ส่งเสริม รักษา และฟื้นฟูสุขภาพ เนื่องจากปัญหาสุขภาพของมารดาหลังคลอดที่มีภาวการณ์เปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายและจิตใจ เพราะร่างกายมีอาการอ่อนเพลีย เนื่องจากเสียเลือด เสียเหงื่อ มดลูก กระบังลมหย่อน อาการคัดเต้านม น้ำนมน้อย นอกจากนี้ยังมีอาการปวดระบมตามบั้นเอว สะโพก ต้นขา บ่า สะบัก ซึ่งอาการที่กล่าวมาข้างต้นสามารถรักษาฟื้นฟูสุขภาพด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยได้ ทางศูนย์สุขภาพชุมชนเมืองบ้านส่องนางใย เครือข่ายโรงพยาบาลมหาสารคามได้มีการจัดบริการแพทย์แผนไทยในการดูแลมารดาหลังคลอด ในปี พ.ศ. 2563 พบว่า จำนวนมารดาหลังคลอดจำนวน 30 ราย แต่จำนวนมารดาหลังคลอดมารับการฟื้นฟูและดูแลสุขภาพหลังคลอดต่อเนื่องครบทั้ง ๕ กิจกรรมนั้นมีเพียง 11 ราย โดยการให้บริการฟื้นฟูและดูแลสุขภาพหลังคลอด ได้แก่ การบริบาลมารดาหลังคลอดด้วยการทับหม้อเกลือ อบไอน้ำสมุนไพร นวดไทย ประคบสมุนไพร และการปฏิบัติตัวให้ถูกต้องในการดูแลสุขภาพของตนเอง โดยใช้ระยะเวลา ๒ ชั่วโมง คิดเป็นร้อยละ 4.95 เป็นจำนวนที่ค่อนข้างน้อยในการบริการฟื้นฟูและดูแลสุขภาพหลังคลอดเมื่อเทียบกับจำนวนมารดาหลังคลอดภายในชุมชน ซึ่งในการดูแลประชากรในกลุ่มมารดาหลังคลอดเป็นบทบาทหนึ่งของอาสาสมัครสาธารณสุขเพื่อที่จะพัฒนาตนเองให้มีความรู้เรื่องการดูแลสุขภาพมารดาหลังคลอดด้วยวิธีการใช้ยาสมุนไพรที่มีอยู่ภายในชุมชน
ดังนั้นงานแพทย์แผนไทย ศูนย์สุขภาพชุมชนเมืองบ้านส่องนางใย จึงเล็งเห็นความสำคัญในการฟื้นฟูและดูแลสุขภาพมารดาหลังคลอดด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย เพื่อให้ได้รับการเข้าถึงการบริการและครอบคลุม ทุกกลุ่มเป้าหมาย จึงมีความสำคัญแก่อาสาสมัครสาธารณสุขในชุมชนเพื่อเป็นตัวกลางในการประชาสัมพันธ์ และพัฒนาส่งเสริมให้มีความรู้ด้านการแพทย์แผนไทย และสามารถนำความรู้ไปถ่ายทอดและแนะนำประชาชนภายในชุมชนให้มารับบริการฟื้นฟูและดูแลสุขภาพมารดาหลังคลอดด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยได้อย่างถูกต้อง