กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

นมแม่เป็นอาหารธรรมชาติเพียงอย่างเดียวที่ดีและเหมาะสมที่สุดสําหรับเลี้ยงทารกเพราะอุดมด้วยสารอาหารครบถ้วนและมีส่วนประกอบต่างๆที่สําคัญกว่า200ชนิด (กรมอนามัย, 2550) นมแม่มีคุณค่าทางโภชนาการอย่างครบถ้วนสะอาดปลอดภัยย่อยง่ายและมีภูมิคุ้มกันต่อโรคต่างๆอีกทั้งมีสารอาหารจําเป็นสําหรับบํารุงสมองส่งผลให้เด็กมีการเจริญเติบโตที่สมบูรณ์แข็งแรงในช่วงแรกของชีวิตการเลี้ยงทารกด้วยนมแม่สามารถป้องกันการเสียชีวิตในเด็กอายุ0-5ปีที่ได้ผลดีที่สุดส่่งเสริมภาวะโภชนาการลดโรคขาดสารอาหาร(Akobeng, Ramanan, Buchan, & Heller, 2005) พัฒนาเชาวน์ปัญญา (ทวีศิลป์วิษณุโยธินและคนอื่นๆ,2557)
องค์การอนามัยโลก (WHO) และองค์การทุนเพื่อเด็กแห่งสหประชาชาติ(UNICEF)เห็นประโยชน์ของการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่จึงแนะนําให้สตรีเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว(ExclusiveBreastfeeding)
เป็นเวลา6เดือนต่อจากนั้นจึงให้อาหารเสริมตามวัยควบคู่กับนมแม่ต่อไปจนครบอายุ2ปีหรือเลยไป(WHO,2011)การติดตามสถานการณ์ของการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในภูมิภาคต่างๆขององค์การอนามัยโลกพบว่าในปีพ.ศ.2551ประเทศที่พัฒนาแล้วบางประเทศมีอัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง
เช่น แคนาดา (ร้อยละ53) สหรัฐอเมริกา (ร้อยละ 43) ในบางประเทศก็พบอัตราต่ำเช่นสวีเดน (ร้อยละ 24) อังกฤษ(ร้อยละ21)และพบอัตราสูงมากในประเทศที่กําลังพัฒนาเช่นสาธารณรัฐรวันดาโดยพบอัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว4เดือนร้อยละ94.4และอัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว 6 เดือนร้อยละ 88.4 สําหรับประเทศในทวีปเอเชียมีอัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่6 เดือนดังนี้สาธารณรัฐเกาหลีร้อยละ65กัมพูชาร้อยละ60จีนร้อยละ48ฟิลิปปินส์ร้อยละ 34 ติมอร์ ร้อยละ 31 เวียดนามร้อยละ19 ในปีพ.ศ.2556TheStateoftheWorld’sChildren รายงานสถานการณ์ภาพรวมทั่วโลกว่าพบอัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียวไม่เกิน6เดือนร้อยละ39(ฐิติพรและคณะ, 2556)
จากข้อมูลการสำรวจสถานการณ์เด็กและสตรีในประเทศไทย Multi-indicator cluster survey ที่จัดทำโดยสำนักงานสถิติแห่งชาติร่วมกับองค์การทุนเพื่อเด็กแห่งสหประชาชาติ ในปี 2559 พบว่ามีทารกไทยเพียงร้อยละ 40 ได้กินนมแม่ภายใน 1 ชั่วโมงแรกหลังคลอด และเพียงร้อยละ 23.1 ที่ได้กินนมแม่อย่างเดียวในช่วง 6 เดือนแรกของชีวิต และมีทารกเพียงร้อยละ 15.6ที่ได้กินนมแม่ต่อเนื่องถึง 2 ปี โดยภายในปี 2568 กระทรวงสาธารณสุขตั้งเป้าหมายให้อัตราการกินนมแม่อย่างเดียวของทารกอายุต่ำกว่า 6 เดือน เพิ่มขึ้นเป็นอย่างน้อยร้อยละ 50 สอดคล้องกับเป้าหมายโลกที่ทุกประเทศตั้งไว้ร่วมกันเมื่อปี 2555 (สำนักงานสถิติแห่งชาติร่วมกับองค์การกองทุนเพื่อเด็กแห่งสหประชาชาติ , 2559)
วิถีชีวิตมุสลิมหมายถึง พฤติกรรมและการปฏิบัติในชีวิตแต่ละวันของคนที่นับถือศาสนาอิสลามภายใต้บทบัญญัติของคัมภีร์อัล-กุรอานเป็นธรรมนูญในการดำเนินชีวิตของมุสลิมทุกคน ซึ่งครอบคลุมทั้งด้านพิธีกรรมทางศาสนา การประกอบอาชีพ การศึกษา แม้กระทั่งการกิน การนอน และอื่นๆ ตั้งแต่เกิดจนกระทั่งเสียชีวิตเพราะหลักคำสอนของศาสนาอิสลามนั้นเป็นคำสอนที่ครอบคลุมทุกมิติของการใช้ชีวิต อิสลามมิได้เป็นศาสนาที่สอนเพียงให้มุสลิมปฏิบัติศาสนกิจในโอกาสต่าง ๆ เท่านั้น แต่อิสลามได้ครอบคลุมทุกมิติทุกแง่มุมแห่งการดำเนิน ซึ่งสามารถตอบสนองความต้องการขั้นพื้นฐานของมนุษย์และนำไปสู่ความสำเร็จสูงสุดทั้งโลกนี้และโลกหน้า
อิสลามให้ความสำคัญต่อมารดาเป็นอย่างมาก ทั้งนี้ได้ เจาะจงพูดถึงมารดาด้วยการอธิบายถึงคุณสมบัติต่างๆ ที่อัลลอฮฺ (ซ.บ) ได้ทรงประทานให้แก่นาง รวมถึงความสามารถทางกาย ในการคลอด และเลี้ยงดูบุตร และที่สำคัญที่สุด คือ การให้นมบุตรของมารดา (อาลียะฮ์ คลีเฟอร์, ม.ป.ป.) การที่แม่ให้นม แก่ลูก เป็นการปูพื้นฐานของชีวิตที่ดีที่สุดที่จะเสาะหาได้ในโลกนี้ น้ำานมแม่ คือสายใยรักที่ถักทอขึ้นจากสายเลือดของแม่ การที่ มารดาจะเลี้ยงลูกจากอกของตนเอง มารดาเองจะรู้สึกสบายใจและปลื้มใจที่สามารถทำาหน้าที่อย่างเต็มที่ เพราะเธอถือว่ามันเป็น หน้าที่ของเธอและเป็นสิทธิของลูกที่จะต้องได้รับสารอาหารนี้ (อาเซ็ม อัชชะรีฟ, 2552) อัลลอฮฺ (ซ.บ) ได้ตรัสไว้ในอัลกุรอาน (ซูเราะฮฺ อัล-บากอเราะฮฺ, 2 : 233) ความว่า “และมารดาทั้งหลายนั้นจะให้นมแก่บุตรของพวกนางเป็นเวลาสองปีเต็ม สำาหรับผู้ ที่ต้องการให้นมบุตรอย่างสมบูรณ์”
พื้นที่ตำบลวังประจันอำเภอควนโดนจังหวัดสตูลเป็นชุมชนที่มีมุสลิมร้อยละ 99ดังนั้นผู้วิจัยจึงมีแนวคิดว่า หากบุคลากรสาธารณสุขในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลวังประจันได้นำโปรแกรมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว 6 เดือน ภายใต้วิถีมุสลิมมาใช้ร่วมกับการส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ในกิจกรรมโรงเรียนพ่อแม่ของกระทรวงสาธารณสุขจะทำให้กลุ่มเป้าหมายประสบความสำเร็จในการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่มากยิ่งขึ้น