กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการฟื้นฟูมารดาหลังคลอดเชิงรุกด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย จังหวัดสงขลา" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลกำแพงเพชร อำเภอรัตภูมิ จังหวัดสงขลา

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนหลักประกันสุขภาพ เทศบาลเมืองกำแพงเพชร ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการฟื้นฟูมารดาหลังคลอดเชิงรุกด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย

บทคัดย่อ

โครงการ " โครงการฟื้นฟูมารดาหลังคลอดเชิงรุกด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย " ดำเนินการในพื้นที่ ตำบลกำแพงเพชร อำเภอรัตภูมิ จังหวัดสงขลา รหัสโครงการ 64-L5229-1-16 ระยะเวลาการดำเนินงาน 22 กุมภาพันธ์ 2564 - 30 กันยายน 2564 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 23,100.00 บาท จาก กองทุนหลักประกันสุขภาพ เทศบาลเมืองกำแพงเพชร เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

จากสถานการณ์การระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ซึ่งประกาศกระทรวงสาธารณสุข ให้โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID) ซึ่งประกาศกระทรวงสาธารณสุข ให้โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) เป็นโรคติดต่ออันตราย ทำให้เกิดการตื่นตระหนกของประชาชนทั่วโลกรวมถึงประเทศไทย ซึ่งพบการระบาดไปในหลายพื้นที่ส่งผลให้มีผู้ติดเชื้อและเสียชีวิตจำนวน ตามที่กระทรวงสาธารณสุขได้แจ้งสถานการณ์ในประเทศไทย ข้อมูลเมื่อวันที่ 11 เมษายน 2563 พบผู้ป่วยสะสม จำนวน 2,518 ราย เสียชีวิต35 ราย หากกลับบ้านได้รวม 1,135 ราย ทั้งนี้การเฝ้าระวังป้องกันและควบคุมโรคติดเชื้อข้างต้น จำเป็นต้องมีการดำเนินการให้ความรู้คำแนะนำ การดูแลเฝ้าระวังป้องกันตนเองให้กับประชาชนในเขตพื้นที่ ได้แก่ หน่วยการบริการ สถานบริการ หน่วยงานสาธารณสุข สถานประกอบการ ฯลฯ ในเขตพื้นที่ความรับผิดชอบของเทศบาลเมืองกำแพงเพชร รับผิดชอบดูแลเกี่ยวกับการติดตาม เฝ้าระวังกลุ่มเสี่ยงด้านสาธารณสุข ตามมาตรการแก้ไขสถานการณ์โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของกรมอนามัยและกระทรวงมหาดไทยให้ทันต่อเหตุการณ์ เพื่อลดผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนตลอดจนป้องกันไม่ให้เกิดการแพร่ระบาดของโรคในวงกว้าง เทศบาลเมืองกำแพงเพชรจึงได้จัดทำโครงการควบคุมป้องกันโรคโควิด-19 ในชุมชน ปี 2564 เพื่อควบคุมเฝ้าระวังและป้องกันการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ตั้งรับการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา (COVID-19) ให้ทันต่อสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรค
ตามนโยบายของรัฐบาลให้มีการเว้นระยะห่างจากสังคม งดจัดกิจกรรมทางสังคมและได้มอบหมายอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ซึ่งเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของชุมชนโดยออกไปเคาะประตูบ้าน ให้สุขศึกษาเฝ้าระวังและคัดกรองอาการเบื้องต้นของโรคและให้คำแนะนำแก่ประชาชนตรวจค้นหาและเฝ้าระวังคนในพื้นที่ชุมชนที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID1-19) จากการทำงานที่ผ่านมายังพบว่า กลุ่มอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านยังมีอุปกรณ์ในการป้องกันตัวที่ไม่เพียงพอ เช่น ปรอทวัดไข้ไม่เพียงพอทำให้การดำเนินการล่าช้าในบางครั้งก็ไม่ทันต่อเหตุการณ์ หน้ากากป้องกันสารคัดหลั่งไม่เพียงพอต้องยืมกันใช้ ถุงมือยางไม่เพียงพอ เจลล้างมือแอลกอฮอล์ไม่เพียงพอ เสื้อกันฝนป้องกันสารคัดหลั่งไม่เพียงพอ ต้องซักตากบางคร้ังแห้งไม่ทันต่อการใช้งาน จากสภาพปัญหาความขาดแคลนอุปกรณ์ดังกล่าวข้างต้น

พิธีกรรม มีการเรียนการสอน และการถ่ายทอดความรู้ อย่างกว้างขวางสืบทอดมายาวนานหลายปี (สถาบันการแพทย์แผนไทย, 2551) การดูแลสุขภาพมารดาหลังคลอด เป็นวัฒนธรรมของท้องถิ่นในทุกภูมิภาคของประเทศ ในภาคใต้ พบว่า โต๊ะบีแด (หมอตำแย) มีบทบาทสำคัญในการเตรียมตัวให้แม่คลอดง่าย มีการดูแลหลังคลอดด้วยการอยู่ไฟโดยใช้ก้อนเส้า (กำราบ พานทองอ้างใน เสาวณีย์ กุลสมบูรณ์, 2550) ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มารดาส่วนใหญ่ยังคงปฏิบัติตามความเชื่อเรื่องการใช้ความร้อนหลังคลอด (KaewsarnP, Moyle W, Creedy D., 2003) ส่วนสตรีในภาคเหนือเชื่อว่าการไม่ทำตามข้อห้ามในการปฏิบัติหลังคลอดจะส่งผลต่อสุขภาพไปตลอดชีวิต สตรีในชนบทปฏิบัติตามความเชื่อมากกว่าในเขตเมือง (PraneeLiamputtong,2004) ภาคกลางพบว่ามีการดูแลสุขภาพมารดาหลังคลอดโดยความช่วยเหลือของญาติผู้ใหญ่ในครอบครัวและหมอพื้นบ้าน โดยเรียกรวมว่า การอยู่ไฟโดยใช้สมุนไพรหลายชนิด มีการงดอาหารแสลง และบริโภคอาหารบำรุงน้ำนม บำรุงโลหิต มีการประกอบพิธีกรรมตามวัฒนธรรมในบางท้องถิ่น (ลัฐิกาจันทร์จิต, 2540) เป็นต้น จากสถิติการตั้งครรภ์ในปี 2563 ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านนิคม พบว่า มีมารดาหลังคลอดในเขตรับผิดชอบ จำนวน 65 ราย ได้รับการเยี่ยมครบ 3 ครั้ง จำนวน 64 ราย คิดเป็นร้อยละ 98.46 (งานอนามัยแม่และเด็ก) จำนวนหญิงหลังคลอดที่ได้รับการบริบาลหลังคลอดด้วยการแพทย์แผนไทย จำนวน 15 ราย คิดเป็นร้อยละ 9.75 เทศบาลเมืองกำแพงเพชร ได้เล็งเห็นความสำคัญของปัญหาดังกล่าว จึงได้จัดทำโครงการฟื้นฟูมารดาหลังคลอดเชิงรุกด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย ตามแนวทางเวชปฏิบัติ ในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านนิคม ทั้งการให้บริการในสถานบริการและออกเยี่ยมบ้าน โดยให้บริการดังนี้ การใช้ยาสมุนไพร การทับหม้อเกลือ การประคบสมุนไพร การอบสมุนไพร การนวดหลังคลอด การนวดเต้านมในกรณีน้ำนมไม่ไหลและเต้านมคัดตึง ตลอดจนให้ความรู้เกี่ยวกับการรับประทานอากรบำรุงสุขภาพ อาหารแสลง อาหารบำรุงน้ำนม น้ำสมุนไพรเพื่อสุขภาพ และดูแลความงามผิวพรรณด้วยสมุนไพรของมารดาหลังคลอดเพื่อเป็นทางเลือกในการดูแลสุขภาพ บำบัดโรคที่ดีอีกวิธีหนึ่ง

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. 1. กิจกรรมอบรมหญิงมีครรภ์ เรื่องการดูแลตนเองหลังคลอดด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย
2. 2. กิจกรรมอบรม อสม. เรื่องการดูแลมารดาหลังคลอดด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย
3. 3. กิจกรรมฟื้นฟูมารดาหลังคลอดเชิงรุกด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1. เพื่อให้หญิงตั้งครรภ์มีความรู้ ความเข้าใจ ในการดูแลตนเองหลังคลอดด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย
2. เพื่อให้มารดาหลังคลอดที่ได้รับการฟื้นฟูหลังคลอดด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย
3. อาสาสมัครสาธารณสุขมีความรู้ ความเข้าใจ ในการดูแลมารดาหลังคลอดด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยอย่างถูกต้อง

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น