กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการบริบาลมารดาหลังคลอดเชิงรุกในชุมชนด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย รพ.สต.คูหาใต้ จังหวัดสงขลา" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลคูหาใต้ อำเภอรัตภูมิ จังหวัดสงขลา

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล เทศบาลตำบลคูหาใต้ ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการบริบาลมารดาหลังคลอดเชิงรุกในชุมชนด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย รพ.สต.คูหาใต้

บทคัดย่อ

โครงการ " โครงการบริบาลมารดาหลังคลอดเชิงรุกในชุมชนด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย รพ.สต.คูหาใต้ " ดำเนินการในพื้นที่ ตำบลคูหาใต้ อำเภอรัตภูมิ จังหวัดสงขลา รหัสโครงการ 65-L8402-01-16 ระยะเวลาการดำเนินงาน 1 ตุลาคม 2564 - 30 กันยายน 2565 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 16,870.00 บาท จาก กองทุนสุขภาพตำบล เทศบาลตำบลคูหาใต้ เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

การดูแลสุขภาพหญิงหลังคลอดด้วยการแพทย์แผนไทย หมายถึง การส่งเสริม การฟื้นฟู การป้องกันและการรักษาสุขภาพของหญิงในระยะหลังคลอด การอยู่ไฟหลังคลอดเป็นสิ่งที่อยู่คู่กับมารดาหลังคลอดในอดีตของไทย เพราะคนสมัยนั้นเชื่อว่าหญิงตั้งครรภ์จะมีการเปลี่ยนแปลงของร่างกายหลายอย่าง เช่น น้ำหนักตัว สรีระร่างกาย หน้าท้อง และผิวพรรณต่างๆ ทำให้หลังคลอดมารดามีอาการปวดเมื่อยหรืออักเสบของกล้ามเนื้อบริเวณสันหลัง และต้นขา ดังนั้นจึงมีผู้คิดค้นวิธีบรรเทาอาการดังกล่าว โดยอาศัยภูมิปัญญาพื้นบ้านเพื่อฟื้นฟูร่างกายของมารดาหลังคลอด และปรับสมดุลในร่างกายให้กลับมาเป็นปกติโดยเร็ว โดยใช้ความร้อน และสมุนไพรใกล้ตัวเป็นตัวช่วย ความเชื่อเกี่ยวกับการดูแลหญิงหลังคลอดยังคงให้ความสำคัญมาจนถึงปัจจุบัน แต่ในระยะหลังนี้อาจจะปรับประยุกต์วิธีต่างๆ ตามความจำเป็นและเหมาะสม ปัจจุบันการปฏิบัติตัวหลังคลอดนิยมทำกัน มีหลายวิธี โดยส่วนใหญ่แล้วเมื่อออกจากโรงพยาบาลกลับมาดูแลตนเองที่บ้าน หญิงหลังคลอดจะรับประทานอาหารที่มีส่วนประกอบที่เชื่อว่าจะช่วยขับน้ำนม ขับน้ำคาวปลา การอาบน้ำต้มสมุนไพรอุ่นๆ เพื่อกระตุ้นให้ร่างกายปรับสมดุลเกิดการกระตุ้นระบบขับถ่ายของเสียในร่างกาย การอบไอน้ำสมุนไพรโดยประยุกต์อุปกรณ์ต่างๆให้เหมาะสม เกิดความสะดวกสบาย เช่น ทำเป็นกระโจมผ้า หรือไปอบตามร้านเสริมสวย การบีบนวดส่วนต่างๆที่มีอาการปวดเมื่อย การรับประทานยาสมุนไพร เพื่อขับน้ำคาวปลา บำรุงเลือด บำรุงร่างกาย รวมถึงการดูแลผิวพรรณให้กลับมามีสภาพเหมือนก่อนตั้งครรภ์   จากข้อมูลการรับบริการของหญิงตั้งครรภ์ในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลคูหาใต้ ปีงบประมาณ 2564 พบว่า มีหญิงตั้งครรภ์และคลอดบุตรในเขตพื้นที่รับผิดชอบ จำนวน 15 ราย และได้รับการบริบาลมารดาหลังคลอดด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยเพียง 4 ราย โดยมารดาหลังคลอดที่ปฏิเสธการรับบริการให้เหตุผลว่า ไม่สะดวกต่อการเดินทางมาเข้ารับบริการ หรือต้องใช้เวลานานในการเข้ารับบริการ โดยต้องฝากบุตรที่เพิ่งคลอดไว้กับบุคคลในครอบครัว เป็นต้น   ดังนั้น งานแพทย์แผนไทย โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลคูหาใต้ อำเภอรัตภูมิ จังหวัดสงขลา ได้เล็งเห็นความสำคัญของปัญหาดังกล่าว จึงได้จัดทำโครงการบริบาลมารดาหลังคลอดเชิงรุกในชุมชนด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย ปีงบประมาณ 2565 ขึ้น ตามแนวทางเวชปฏิบัติในเขตพื้นที่รับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสิมสุขภาพตำบลคูหาใต้ ทั้งการให้บริการในสถานบริการและออกเยี่ยมบ้าน โดยให้บริการดังนี้ การใช้ยาสมุนไพร การนวดหลังคลอด การประคบสมุนไพร การอบไอน้ำสมุนไพร การนวดกระตุ้นในกรณีน้ำนมไหลน้อยและคัดตึงเต้านม การทับหม้อเกลือ ตลอดจนให้ความรู้ คำแนะนำเกี่ยวกับการรับประทานอาหาร การปฏิบัติตัวและท่ากายบริหารมารดาหลังคลอด

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. เพื่อให้มารดาหลังคลอดในพื้นที่ได้รับการบริบาลหลังคลอดด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย
2. เพื่อให้มารดาหลังคลอด และบุคคลในครอบครัว มีความรู้ในการดูแลสุขภาพหลังคลอดด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. การบริบาลมารดาหลังคลอด
2. ซักประวัติ ตรวจร่างกาย และประเมินความรู้การดูแลสุขภาพมารดาหลังคลอดด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทย
3. กิจกรรมการบริบาลมารดาหลังคลอด
4. กิจกรรมให้คำแนะนำแก่มารดาหลังคลอด และคู่สมรส

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1.มารดาหลังคลอดที่เข้าร่วมโครงการมดลูกเข้าอู่ได้เร็ว ร้อยละ 100 2.มารดาหลังคลอด และบุคคลในครอบครัว มีความรู้ในการดูแลสุขภาพด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยเพิ่มขึ้น ร้อยละ 100

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น